Гаструлација

Гаструлација — процес со кој еднослојната бластула прво се преобразува во двослојна, а потоа во трислојна гаструла. По образувањето на бластулата се јавуваат силни движења на клеточните маси што за првпат од почетокот на развојот го менуваат топчестиот облик на ембрионот. Овие движења на клеточните маси (морфогенетски движења) водат до образување на гаструла. Слоевите на гаструлата се нарекуваат зачетени слоеви и претставуваат основа од која ќе произлезат сите органи и на ембрионот и на возрасните единки.

Гаструлацијата се јавува од бластулата.

Основни клеточни движења

Иако шемите на гаструлација покажуваат огромно разнообразие во животинското царство, тие се обединети со петте основни видови клеточни движења што се случуваат за време на гаструлацијата:^[1][2]

1. Инвагинација
2. Инволуција
3. Ингресија
4. Деламинација
5. Епиболија

Образување на мезодермот

Кај влекачите и птиците, жолчката го спречува образувањето на отворен бластопор, па наместо тоа се развива структура наречена примитивна низа. И цицачите имаат примитивна низа. Започнува како задебелена област што се протега од задниот дел до предниот дел на ембрионот. По должината на низата се протега браздата, наречена примитивна бразда, која завршува на Хенсеновиот јазол, кој е важен дел од ембрионот.

Мезодермот (среден слој на клетки) се образува преку бластопорот или примитивната низа. Кај животните со бластопор, како водоземците, клетките се движат низ него за да создадат мезодерм. Кај влекачите, птиците и цицачите, клетките се движат од рабовите на примитивната низа и се сместуваат помеѓу другите два зачетени слоја, образувајќи го мезодермот.