Гулаб гривнаш

Гулабот гривнеж (науч. Columba palumbus) е птица од семејството на гулабите која ја има и во Македонија.

Гулаб гривнеж
Пеење на гулабот гривнежⓘ
Заштитен статус
Незагрозен  (МСЗП 3.1)[1]
Научна класификација
Царство:	Животни
Колено:	Хордови
Класа:	Птици
Ред:	Гулабовидни
Семејство:	Гулаби
Род:	Columba
Вид:	Гулаб гривнеж
Научен назив
Columba palumbus Linnaeus, 1758

Распространетост

Во северните и источните постудени делови на Европа и западна Азија, гулабот гривнеж е птица преселница, но во јужна и западна Европа е постојан жител.

Опис

Трите западноевропски гулаби од родот Columba , гривнежот, планинскиот и дивиот гулаб, се многу слични, но имаат свои разликувачки одлики. Гулабот гривнеж е карактеристичен со својата големина од 38-44.5 см и тежина 300-615 грама, како и со белото на вратот и крилјата.^[2] Инаку, во основа е сива птица со портокаловести гради. Има распон на крилјата од 68 до 80 см, опашката му е долга 13.8-15 см, а клунот 1,9 до 2,2 см.^[3] Младенчињата немаат бели дамки од страните на вратот, дури на 6-месечна возраст почнуваат да се појавуваат мали бели дамки кои постепено се зголемуваат додека птицата целосно да се оформи на 8-месечна возраст. Тие имаат посив клун од возрасните и целосно делуваат посветло сиви.

Поведение

Возрасен во гнездо на дрво

Јајце

Возрасен гулаб гривнеж во Англија

Летот на гулабот гривнеж е брз, изведуван со обични замавнувања на крилјата и повремено остро плескање, карактеристично за сите гулаби. Слетува со гласно клепање. Стои на високи гранки и кабли, а кога се додворува оди по хоризонталната гранка испрчувајќи го вратот, со крилјата малку спуштени надолу и подраширена опашка. За време на додворувачкиот лет, птицата се вивнува нагоре со удари на крилјата како камшик, и се спушта надолу со укочени крилја. Звукот на камшикување повеќе го произведува кога ги шири крилјата, отколку кога ги собира. Оваа птица е дружењубива и формира големи јата вон сезоната на парење.

Размножување

Возрасен со пиле

Се размножуваат на дрвјата од шумите, парковите, градините и несат 2 бели јајца, во едноставно право гнездо, а пилињата се изведуваат по 17 до 19 дена. Се чини дека претпочитаат гнездото да се наоѓа близу патишта и реки. Гнездата се ранливи на напади, особено од гаврани и повеќе порано во годината кога крошните со лисја не се дооформени. Малечките почнуваат да летаат по 33-34 дена, а ако гнездото е вознемирувано некои младенчиња се во состојба да преживеат и ако го напуштат по 20 дена.

Исхрана

Поголемиот дел од исхраната е зеленчук, округли, месести листови од каранфили, главоцветни растенија и мешункаст зеленчук, земени од отворени полиња или градини и тревници; фаворизира млади ’ркулци и саден материјал, жито, борови семиња, некои овошја и бобинки. Наесен, јадат смокви и желади, а зиме пупките од дрвјата и грмушките. Тие јадат и ларви, мравки и мали црви. Имаат потреба од отворена вода за пиење и за капење во неа. Овој вид може да претставува аргикултурен штетник и често е убиван, а во повеќето европски земји е легален дивеч за лов. Често е присутен во руралните средини и е питом ако не го гонат. Малечките гулапчиња многу брзо стануваат дебели од „млекото“ со кое ги хранат нивните родители. Тоа е екстремно богата, слатка течност која ја произведуваат возрасните птици во својата гуша за време на сезоната на парење.

Огласување

Огласувањето му е карактеристично гукање.

Два гулаба гривнежи во Англија

Подвидови

• Columba palumbus azorica (Hartert, 1905);
• Columba palumbus casiotis (Bonaparte, 1854);
• Columba palumbus excelsa (Bonaparte, 1856);
• Columba palumbus iranica (Zarudny, 1910);
• Columba palumbus maderensis (Tschusi, 1904, изумрен);
• Columba palumbus palumbus (Linnaeus, 1758).