Гаус (единица)

Гаус (симб. G или Gs; кирилично: Г) — мерна единица со која се изразува магнетната индукција, наречена и густина на магнетниот тек. Единицата е дел од Гаусовиот мерен систем, кој ја наследил од постариот систем СГС-ЕМЕ (сантиметар-грам-секунда за електромагнетизам). Наречена е во 1936 г. во чест на германскиот математичар и физичар Карл Фридрих Гаус. Еден гаус е еднаков на еден максвел на квадратен сантиметар.

гаус
Мерен систем	Гаусови и електромагнетни СГС-единици
Единица за	густина на магнетен тек (магнетна индукција, магнетно поле или B-поле)
Ознака	G или Gs
Именувана по	Карл Фридрих Гаус
Претворање на единици
1 гаус во ...	... е еднакво на ...
изведени СИ-единици	10-4 тесли
електромагнетни СГС-единици	1/ccgs esu[б 1]

Со замената на СГС со Меѓународниот систем на мерни единици (СИ-систем), гаусот е исфрлен од употреба од страна на стандардизациските органи, но сè уште редовно се користи во разни научни гранки. СИ-единицата за густината на магнетниот тек е теслата (симб. T),^[1] што одговара на 10.000гауси.

Име, сибол и метрички претставки

Иако не е составен дел од СИ-системот, примената на гаусот ги следи правилата на тие единици. Како и другите единици наречени по личност, има кратенка со голема буква (G), но се пишува „гаус“ со мала, освен на почетокот на реченицата.^{[2]:147–148} Гаусот често се здружува со метрички претставки,^[3]:128 како на пр. милигаус (mG или mGs).

Претворање на единици

$${\displaystyle {\begin{aligned}1\,{\rm {G}}&={\rm {Mx}}{\cdot }{\rm {cm}}^{-2}={\frac {\rm {g}}{{\rm {Bi}}{\cdot }{\rm {s}}^{2}}}\\&{\text{ ≘ }}10^{-4}\,{\rm {T}}=10^{-4}{\frac {\rm {kg}}{{\rm {A}}{\cdot }{\rm {s^{2}}}}}\end{aligned}}}$$

Гаисот е единицата за густина на магнетниот тек B во системот на Гаусови единици и е еднаква на Mxcm² or g/Bi/s², додека пак ерстедот е единица за H-поле. Една тесла (T) соодветствува на 10⁴ гауси, а еден ампер (A) на метар одговара на 4π × 10⁻³ ерстеди.

Единиците за магнетен тек Φ, кој е интегралот на магнетното B-поле врз дадена плоштина, се веберот (Wb) во СИ-системот и максвелот (Mx) in Гаусовиот СГС-систем. Факторот на претворање е 10⁸, бидејќи текот е интегралот на полето врз дадена површина, а површината е квадрат од растојанието, па така 10⁴ (факторот) помножен со 10² на квадрат (фактор на претворање на линеарно растојание, т.е., санитиметри по метар). 10⁸ = 10⁴ × (10²)².

Типични вредности

• 10⁻⁹–10⁻⁸ G — магнетното поле на човечкиот мозок
• 10⁻⁶–10⁻³ G — магнетното поле на галактички молекуларни облаци. Типичните јачини на магнетното поле во меѓуѕвездената стредина на Млечниот Пат изенсуваат ∼5 μGs.
• 0,25–0,60 G — Земјиното магнетно поле на површината
• 25 G — Земјиното магнетно поле во јадрото^[4]
• 50 G — типичен магнет за ладилник
• 100 G — железен магнет
• 1500 G — магнетното поле во една сончева дамка^[5]
• 10000 - 13000 G — остаточна магнетизација на неодиумско-железно-бориумски магнет^[6]
• 16000 - 22000 G — заситеност на високопробојните железни легури во трансформаторите^[7]
• 3000–70000 G — медицински апарат за магнетна резонанција
• 10¹²–10¹³ G — површината на неутронска ѕвезда^[8]
• 4 × 10¹³ G — квантниот електродинамички праг
• 10¹⁴ G — магнетното поле на магнетарот SGR J1745-2900 кој кружи околу супермасивната црна дупка Sgr A* во средиштето на Млечниот Пат.
• 10¹⁵ G — магнетното поле на некои новосоздадени магнетари^[9]
• 10¹⁷ G — горната граница на магнетизмот на една неутронска ѕвезда^[9]

Поврзано

• СГС-единици
• Тесла (единица)

Белешки

1. c_cgs = {{Пб/Грешка во изразот: Неочекуван оператор < |1=Грешка во изразот: Неочекуван оператор < }}29,979,245,800 е бездимензионалната величина на брзината на светлината изразена во СГС-единици.