Кражба

Кражба — кривично дело што се состои во тајно одземање на туѓ имот.^[1]

Итриот крадец, слика од Пол-Шарл Шокарн-Моро, која прикажува крадец што се подготвува да украде печиво

Кражбата претставува одземање што сторителот го врши со очекување дека тоа ќе остане незабележано од оштетениот или од други лица.

Кражбата е еден вид одземање, која од другите видови се разликува по начинот на одземање на имотот — тајност. Тајноста како обележје се состои во тоа што лицето што ја врши кражбата смета дека го одзема имотот незабележливо за оштетениот. Суштинско обележје е токму фактот дека сторителот ја свестува тајноста, па дури и кога кражбата била забележана од оштетениот или од други лица, а сторителот сметал дека постапува незабележливо од нив — таквото дејство и понатаму ќе се смета токму за кражба.

Кражба според македонското законодавство

Во Република Македонија, кривичното дело кражба е регулирано во Глава XXIII — Кривични дела против имотот од Кривичниот законик (КЗ).^[2]

Кривични дела против имотот

Кражбата е определена во Членот 235 од КЗ.^[2]

• Основна кражба (Член 235, став 1): Тој што тајно ќе одземе туѓ подвижен предмет со намера противправно да го присвои, ќе се казни со парична казна или со затвор до три години.
• Полесна форма (Член 235, став 2): Ако вредноста на украдениот предмет е помала и сторителот одел кон тоа да присвои предмет од таква вредност, ќе се казни со парична казна или со затвор до една година.
• Тешка кражба (Член 236): Законот предвидува и тешка кражба, која вклучува квалификаторни околности (на пр. употреба на сила, употреба на оружје, извршена од повеќе лица или извршена со провалување).^[2]
• Разбојничка кражба (Член 237): Предвидена е за сторителот што е затечен при извршување на кражба и употреби сила или закана со цел да го задржи украдениот предмет.^[2]

Дело од мало значење (ситно одземање)

Случаите на таканаречена „ситна кражба“ се регулирани преку концептот Дело од мало значење (Член 8 од КЗ, Општ дел — Глава II). Оваа одредба се применува кога:^[3]

„

Делото, иако содржи обележја на кривично дело, претставува дело од мало значење поради отсуството или незначителноста на штетните последици и нискиот степен на кривична одговорност на сторителот.

“

Во пракса, за да се утврди дали кражбата е кривично дело или прекршок, се зема предвид вредноста на украдениот имот и околностите на сторувањето.