Ортодоксија

Правоверство или ортодоксија (од старогрчки ὀρθοδοξία „точно/правилно мислење“)^[1][2] — придржување кон наводно „точно“ или на друг начин мејнстрим или класично прифатено верување, особено во религијата.

Ортодоксијата во христијанството се однесува на прифаќање на доктрините дефинирани според разни верувања и екуменски собори од антиката, но различните цркви прифаќаат различни верувања и собори. Ваквите разлики во мислењата се развиле од бројни причини, вклучувајќи ги јазичните и културните бариери. Во христијанскиот свет, источното православие и ориенталното православие понекогаш се нарекуваат едноставно „ортодоксни“.

Во некои земји каде главен јазик е англискиот, Евреите кои се придржуваат до сите современо применливи заповеди утврдени во Пишаната и Усната Тора честопати се нарекуваат ортодоксни Евреи. Бидејќи ова може да вклучува многу Евреи кои можеби не мора нужно да се идентификуваат со терминот „ортодоксни“, како што се многу масортиски Евреи, еврејските заедници кои се сметаат себеси за ортодоксни се обично обединети преку разновидно, но заедничко хашкафичко потекло од периодот 1818-1821 година.^[3][4][5]

Развој

Концептот на ортодоксија претпоставува одреден степен на договорена културна стандардизација – систем на општествени норми – преку кој мислењето може да разликува „точно“ верување или доктрина од нивните „неточни“ еквиваленти.^[6] Таму каде што светогледите или религиозните чувства не развиле стандардизирани, општоприфатени системи на размислување, ортодоксијата не може да се вкорени. Развојот на пишувањето го олеснил постепениот канонизам на пишаните списи и наднационалните филозофии^[7] во сè помонотеистичкиот аврамски Близок Исток,^[8] но традициите на писменост во Јужна Азија и во Источна Азија не го спречиле растот на религиозниот и политичкиот плурализам. Средновековна Европа и постколонијалниот Запад доживеале пресврт – кој потоа се проширил и на други места – кон принуден интерес за системите на верувања на поединецот (макартизмот е пример за врв во овој тренд) и за нивно регулирање или „корекција“ преку општествена контрола – во интерес на идеолошката чистота^[9] и хомогеноста на државата.^[10]