Пракартвелски јазик

Пракартвелски јазик — хипотетичен заеднички предок на јужнокавкаските јазици кои се зборуваат во Кавказот. Овој предлог за заеднички предок на јужнокартвелските јазици е широкоприфатена теза меѓу јазичарите, кои пробале да го реконструираат јазикот со споредба на постоечките картвелски јазици.^[1]

Генеологија

Главна статија: Јужнокавкаски јазици

Првиот предлог за генеолошката поврзаност на јазиците бил даден од Јохан Антон Гилденштет во XVIII век, а подоцна поддржан и од Г. Росен, Мари Фелисите Брос, Франц Боп и останати јазичари. Понекогаш, ласкиот и мегрелскиот јазик се сметаат за дијалекти на еден јазик, занскиот.

Врз основа на глотохронолошка анализа, Георги Климов предложил дека пракартвелскиот јазик се поделил на свански и пракартозенски јазик во 19 век п.н.е.^[2][3], а понатака се поделиле и грузискиот и занскиот јазик во 8 век п.н.е.^[3] Како и да е, датумите за оваа теза не се земаат за сосема сигурни и има потреба од дополнителна анализа.^[2]

пракартвелски

пракартозански

празански

свански

ласки

мегрелски

грузиски

Фонологија

Пракартвелски самогласки^[4][5][6]

	предни		задни
			неокругли		округли
	кратки	долги	кратки	долги	кратки	долги
затворени	(i [i])				(u [u])
средни	e [ɛ]	ē [ɛː]			o [ɔ]	ō [ɔː]
отворени			a [ɑ]	ā [ɑː]

Пракартвелски согласки^[7][8]

		лабијални	забни	денто-алвеоларни	алвеоларни		меконепчани	увуларни	глотални
					централни	латерални[8]
носни		m [m]	n [n]
експлозивни	звучни	b [b]	d [d]				g [ɡ]
	безвучни	p [p]	t [t]				k [k]	q [q]
	избувливи	ṗ [pʼ]	ṭ [tʼ]				ḳ [kʼ]	qʼ [qʼ]
африкати	звучни		ʒ [d͡z]	ʒ₁ [d͡ʐ]	ǯ [d͡ʒ]
	безвучни		c [t͡s]	c₁ [t͡ʂ]	č [t͡ʃ]
	избувливи		ċ [t͡sʼ]	ċ₁ [t͡ʂʼ]	čʼ [t͡ʃʼ]	ɬʼ [t͡ɬʼ]
фрикати	безвучни		s [s]	s₁ [ʂ]	š [ʃ]	lʿ [ɬ]	x [x]		h [h]
	звучни		z [z]	z₁ [ʐ]	ž [ʒ]		ɣ [ɣ]
вевни					r [r]
апроксимантни		w [w]	l [l]		y [j]

Користена литература

• Encyclopedia Britannica, 15th edition (1986): Macropedia, "Languages of the World", see section titled "Caucasian languages".
• Fähnrich, H. (2002). Kartwelische Wortschatzstudien. Jena: Friedrich-Schiller-Universität.
• Gamkrelidze, Th. (1966) "A Typology of Common Kartvelian", Language, Vol. 42, No. 1 (Jan. – Mar.), pp. 69–83
• Gamkrelidze, Th. & Machavariani, G. (1965). The system of sonants and ablaut in Kartvelian languages (in Georgian and Russian). Tbilisi.
• Klimov, G. (1998a). Etymological Dictionary of the Kartvelian Languages. Berlin: Mouton de Gruyter. Проверете ги датумските вредности во: |year= (help)