Саат-кула (Штип)

Саат-кулата во Штип — времемерно здание во градот Штип.^[1] Претставува заштитен споменик на културата.

Саат-кула
Поглед на Саат-кулата во Штип
Бегова кула
Општи податоци
Статус	споменик на културата
Вид	саат-кула
Место	Штип
Земја	Македонија
Координати	41°44′19″N 22°11′36″E
Почната	1650
Завршена	XVII век

Била изградена како кула-стражарница, односно како станбено-одбранбена кула, која подоцна била адаптирана во саат-кула.^[1]

Меѓу граѓаните на градот Штип, кулата е позната како Бегова кула.^[2]

Историја

Стара разгледница на градот Штип, на кој се гледаат пазарот и градскиот часовник

Кулата била изградена од турски бег, кој живеел во градот Штип, но неговото име не е никаде запишано. Кулата ја изградил за да го заштити семејството во лоши времиња. Објектот поседувал пушкарници и балкон. Подоцна, на објектот бил поставен и часовен механизам.^[2] Била изградена во 1650 година.

Дел од кулата бил урнат во 1934 година. Причината за уривањето има повеќе верзии.^[2]

Кулата е оставена на забот на времето и освен помали заштитни зафати, нема извршено никакво реновирање, поради што ѝ се заканува еродирање. Постоеле обиди за нејзина обнова, а биле најдени и средства од граѓанин на Штип, но поради отпор од сопствениците на блиските семејни домови, идејата за обнова не се остварила.^[3]

Моментално, саат-кулата е обрасната со трева, непристапна за граѓаните и без осветлување. Веќе неколку години не работи ни самиот часовен механизам. На кулата ѝ е потребна реконструкција со зајакнување на нејзината конструкција.^[4]

Со проектот од 2007 година било предвидено вградување на 10 тони челик, а целата саат-кула да се претвори во изложбен простор, како и да се отвори сувенирница.^[4] Воедно, со проектот се планира висината на кулата да биде зголемена за 12 метри, односно да биде висока околу триесетина метри, а се планирало да бидат поставени и три големи часовници.^[5]

Градба

Поглед на саат-кулата меѓу семејни куќи

Била подигната како беговска одбранбена станбена кула во XVII век, а подоцна била пренамената во саат-кула. Според ракопис на еден од одржувачите на саат-кулата, потекнува од 1650 година.

Била сместена во близина на чаршијата и безистенот.

Легенда

Некој турски бег се заљубил во убавата штипјанка Анка. Сакал да ја потурчи и во тоа бил мошне упорен. Таа за да се ослободи од него, рекла дека ќе се потурчи, но тој за возврат на градот како сеќавање да остави убав спомен. На пример, една кула која ќе биде и градски саат. Анка мислела дека бегот ќе се откаже од нејзината љубов. Меѓутоа, Турчинот, бидејќи бил заљубен во убавата Анка, за сосема кусо време ја изградил кулата и ја одвел со себе младата штипјанка.^[2]