Славомир Мрожек

From Wikipedia, the free encyclopedia

Славомир Мрожек
Remove ads

Славомир Мрожек [1] (роден на 29 јуни 1930 година во Боржечин, починал на 15 август 2013 година во Ница) — полски писател и карикатурист. Автор е на сатирични приказни и драмски дела со филозофски, политички, социјални и психолошки теми. Како драматург се вбројува во правец на театарот на апсурдот.

Thumb
Славомир Мрожек

Биографија

Роден е во Боржечин. Кога имал три години, се преселил во Краков со своето семејство [2] . Во 1949 година го положил својот завршен испит за средно образование во општото средно училиште во Краков . <i>Вартоломеј Новодворски</i> [1] . Студирал на Архитектонскиот факултет на Технолошкиот универзитет во Краков, на Академијата за ликовни уметности во Краков и Оријенталистика на Јагелонскиот универзитет.Но сепак не завршил никакви студии [3].

Својот почеток како карикатурист го има во 1950 година, а од 1953 година објавува серија цртежи во списанието Пресек . Збирките раскази објавени истата година: Приказни од Бумбарската планина и Практични полуоклопи биле негово книжевно деби. Во 1953 година го потпишал т.н Апелот од Краков, изразувајќи поддршка за сталинистичките власти на Полската Народна Република по апсењето на измислени обвиненија на католички свештеници, осудени на лажно судење на Краковската Курија, и осудувајќи ги на смрт: Едвард Чачлика, Михал Ковалик и свештеникот Јозеф Лелита . Тој го коментирал ова судење во написот за Полски Дневник со наслов Главниот криминал и останато, каде што напишал:

„Во меѓувреме, овој човек, движејќи се меѓу нас, работеше на тоа да не убие. Со испраќање шпионски извештаи до Минхен, тој нè посочуваше нас и нашите домови како прецизни цели за бомби, топови и смртоносни бактерии." [4]

Во периодот 1956–1958 година тој пишувал сатирична колумна со наслов „ Прогресивен “ во неделникот Литературен живот [5] .

Неговата прва театарска претстава е драмата Полица, објавена во 1958 година. А светска слава му донела драмата Танго во 1964 година.

Учествувал во продукцијата на втората претстава на театарот Бим-Бом во Гдањск со наслов „Сериозна радост“ (1956) .

Во 1963 година емигрирал. Во следните години живеел во Франција ( Париз ), потоа се преселил во САД, Германија, Италија и во Мексико на ранчот Ла Епифанија, каде што живеел од 1989 до 1996 година [6] [7] . Во 1968 година тој објави писмо во францускиот печат во кое протестирал против интервенцијата на војниците на Варшавскиот пакт во Чехословачка, а во декември 1981 година протестирал против воведувањето на воената состојба .

Во 1996 година се вратил во Полска. Во 2002 година доживеал мозочен удар што резултирало со афазија . Како резултат на тоа, тој ја изгубил способноста да го користи јазикот и усно и писмено. Благодарение на терапијата која траела околу три години, тој ја вратил способноста за пишување и зборување. Како резултатот на неговата борба против болеста, ја напишал својата автобиографија [8] .

На 6 мај 2008 година, Славомир Мрожек објавил дека повторно ќе ја напушти својата татковина за да се пресели во Ница на југот на Франција [9] – бидејќи климата таму е попогодна за неговото здравје. Ја напуштил Полска точно еден месец подоцна - на 6 јуни 2008 година - летајќи од аеродромот Балице [10] .

Thumb
Урна со пепелта на Славомир Мрожек
Thumb
Саркофаг со пепелта на Славомир Мрожек


Починал во раните утрински часови на 15 август 2013 година во болница во Ница [11] . Неговата пепел била положена во Националниот пантеон во Краков . Погребната церемонија се одржала на 17 септември 2013 година во црквата Свети Петар и Павле во Краков . Со мисата чиноначалствуваше митрополитот архиепископ Краковски, кардиналот Станислав Џивиш [12].


Remove ads

Приватен живот

Славомир Мрожек е роден во семејството на управителот на поштата во Боржечин, Антони Мрожек (1903–1987) [13] и Зофија (1906–1949) [14], ќерка на претприемач на млечни производи. Писателот бил едно од трите деца на брачните другари Мрожек. Имал постар брат Јежи (1928–1932) и помала сестра Литослава (1935–1995) [15] .

Мрожек бил женет двапати. Неговата прва сопруга, од 1959 година, била сликарката Марија Обремба. Бракот завршил со нејзината неочекувана смрт во 1969 година. Во 1987 година се оженил со Мексиканката Сузана Осорио Росас[16].

Remove ads

Награди и одликувања

Ордени и одликувања

Други

  • во 1962 година станал еден од првите четворица добитници на книжевната награда на фондацијата Кошчиелски [21] .
  • во 1987 година ја добил наградата "Франц Кафка" на градот Клостернеубург .
  • во 1990 година добил почесно државјанство на Кралскиот главен град Краков [22] .
  • во 2000 година добил почесен докторат на Јагелонскиот универзитет [23] .
  • во декември 2004 година за книгата Варија. Како станав филмаџија бил награден со Краковската награда за книга на месецот [24] .
  • во 2007 година бил номиниран за книжевната награда Најк за Балтазар. Автобиографија [25]
  • за неговата кореспонденција со Станислав Лем, во форма на Писма објавени од Книжевна издавачка куќа (Wydawnictwo Literackie), Мрожек ја добил наградата на полскиот ПЕН клуб. Јан Парандовски за 2010 година [26] .

Творештво

Thumb
Илустрација на Даниел Мроз за книгата Слон, 1957 година

Во своите дела, Мрожек третирал прашања тесно поврзани со полската историја и културните традиции (на пример, романтизмот), но и универзални теми, како што се слободата или заканите од современата цивилизација.

Збирки раскази

Драми

Романи

Колекции на фељтони

Филмски сценарија

  • Островот на розите, 1975 година
  • Амор, 1978 година
  • Враќањето, 1994 година

Останато

  • Цртежи, Искри, Варшава 1982 година
  • Балтазар. Автобиографија , 2006 година
  • Човек според Мрожек. Цртежи 1950-2000 година
  • Танго со себе. Избрани песни , Ноар сур Блан, Варшава 2009 година [29]
  • Дневник. Том 1. 1962-1969 година , Книжевна издавачка куќа, Краков 2010 година
  • Дневник. Том 2. 1970–1979 година , Книжевна издавачка куќа, Краков 2012 година
  • Дневник. Том 3. 1980–1989 година , Книжевна издавачка куќа, Краков 2013 година
  • Писма, Книжевна издавачка куќа, Краков 2011 година
  • Во емигрантскиот лавиринт. Писма 1965–1982 година , Книжевна издавачка куќа, Краков 2017 година,ISBN 978-83-08-06446-7
  • Писма 1964-1988 година. Славомир Мрожек, Јозеф Чапски , Книжевна издавачка куќа, Краков 2023 година,ISBN 978-83-08-08066-5
Remove ads

Наводи

Библиографија

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads
Remove ads