Франце Бевк

Франце Бевк (17 септември 1890 – 17 септември 1970 година) — словенечки писател, поет и преведувач. Пишувал и под псевдонимот Павле Седмак.

Франце Бевк France Bevk
Франце Бевк во 1953
Роден/а	17 септември 1890(1890-09-17)[1] Закојца близу Церкно, Австриско Приморје, Австроунгарија[1]
Починат/а	17 септември 1970(1970-09-17) (возр. 80)[1] Љубљана, СР Словенија, СФР Југославија[1]
Занимање	Писател
Националност	Словенец
Книжевно движење	Експресионизам, Социјалреализам
Значајни дела	Викарот Мартин Чедермац
Значајни награди	Прешернова награда

Биографија

Бевк е роден во планинското село Закојца (Коица за време на италијанското владеење, сега дел од општината Церкно) во округот Горица и Градишка од тогашното Австроунгарско Царство, сега во Словенија. Тој бил најстариот од осумте деца родени на закупецот и чевлар Иван Бевк и неговата сопруга Катарина.

Бевк ја посетувал школата во Буково до 1904 година, а потоа во Крањ (1905), Копер (1908) и Гориција (1909), каде што станал учител во словенечко приморје. Негово прво наставничко работно место било во селото Орехек.

За време на Првата светска војна, бил војник на Источниот фронт и извесно време служел на воената школа во Унгарија.

По војната работел за различни весници во Љубљана. Во 1920 година се преселил во Горица, посветувајќи се на културниот и политичкиот активизам во Приморска, тогаш под италијанска власт. Тој често бил гонет од италијанските фашистички власти и интерниран поради неговите активности. Во 1935 година морал да ја напушти Јулиска Краина и се преселил во Љубљана, во Кралството Југославија. Таму, тој стапил во контакт со живиот културен живот на словенечката престолнина, станувајќи пријател со личности како сликарот Зоран Мушич, писателот Владимир Бартол, политичкиот активист и автор Лаво Чермељ, литературниот критичар Јосип Видмар и историчарот на уметност Франс Стел.

По инвазијата на Оската на Југославија во април 1941 година, бил затворен од страна на италијанските окупациски власти поради неговиот јавно изразен антифашистички став. Во 1943 година, побегнал од затвор и се приклучил на словенечките партизани.

По завршувањето на Втората светска војна, се преселил во Трст, а подоцна се вратил во Љубљана. Во 1953 година станал член на Словенечката академија на науки и уметности.[

Двапати ја добил Прешерновата награда, најпрестижната награда за уметнички достигнувања во Словенија, во 1949 и 1954 година. Починал во Љубљана на неговиот 80-ти роденден.

Работа

Бевк почнал да пишува на шеснаесет години со поттик од влијателната феминистичка уредничка Зофка Кведер. Во неговите рани песни, Бевк бил под влијание на виталистичката поезија на Отон Жупанчич и Морис Метерлинк. По искуството од Првата светска војна, тој потпаднал под влијание на христијанскиот експресионизам кој претставувал силна литературна и уметничка струја во меѓувоената Словенија. Некои од нејзините најталентирани претставници, како поетот Јожа Ловренчич и Иван Прегељ, потекнуваат од родниот крај на Бевк, Горишка. Отпрвин, тој ги следел нивните примери, но подоцна се преселил во социјалниот реализам. Тој станал познат во 1930-тите со неговите романи во кои се опишува борбата на словенечкиот народ од Јулиска Краина за одржување на својот идентитет против фашистичката италијанизација. Неговото најпознато дело е романот Каплан Мартин Чедермац, во кој ги опиша внатрешните борби на римокатоличкиот свештеник во најзападниот словенечки етнички регион познат како Венецијанска Словенија . Романот е објавен под псевдоним од издавачката куќа Словенска матика во 1938 година и набрзо станал бестселер. Терминот Чедермак сè уште се користи на словенечки јазик за да се однесува на римокатоличкото свештенство во словенечкото приморје кое се борело да го одбрани словенечкиот идентитет на своето стадо под италијанскиот фашистички режим. Неговата реалистичка литература обрнува внимание на темите за сопственоста на земјиштето, договорениот брак, алкохолизмот и конзервативизмот во руралните средини.

Подоцна во својот живот, Бевк најмногу се посветил на литературата за деца. Тој бил многу плоден автор: кога била направена целосна библиографија по повод неговиот 70-ти роденден, било утврдено дека Бевк напишал над 100 книги.

Наследство

Иако Бевк сè уште е почитуван како автор на популарниот роман Викар Мартин Чедермак, тој најмногу е запаметен како автор на литература за деца. По него е именувана регионалната библиотека во Нова Горица, како и централниот плоштад во градот.