Царски рез

From Wikipedia, the free encyclopedia

Remove ads

Царски резхируршка процедура со која едно или повеќе бебиња се раѓаат преку рез во стомакот на мајката, често се изведуваат доколку постои ризик по бебето или мајката од вагиналното породување.[1] Причините за операцијата вклучуваат попречено породување, бременост со близнаци, висок крвен притисок кај мајката и проблеми со плацентата или папочната врвца.[1][2] Породувањето со царски рез може да се изврши врз основа на обликот на карлицата на мајката или историјата на претходен царски рез.[1][2] Може да биде можно тестирање на вагинално раѓање по царски рез.[1] Светската здравствена организација препорачува царски рез да се прави само кога е медицински неопходно.[2][3] Некои царски резови се прават без медицинска причина, по барање на мајката.[1]

Царскиот рез обично трае од 45 минути до еден час.[1] Може да се направи со спинална анестезија, каде жената е будна или под општа анестезија.[1] Се користи уринарен катетер за одвод на мочниот меур, а кожата на абдоменот потоа се чисти со антисептик.[1] Засек од околу 15 см потоа обично се прави преку долниот дел на стомакот на мајката.[1] Матката потоа се отвора со втор засек и се породува бебето.[1] Засеците потоа се шијат.[1] Жената обично може да започне со доење веднаш штом ќе излезе од операционата сала и ќе се разбуди.[4] Честопати, потребни се неколку дена во болница за да се опорави доволно за да се врати дома.[1]

Царските резови резултираат со мало севкупно зголемување на лошите резултати кај нискоризичните бремености.[2] Тие, исто така, обично бараат подолго време за да заздрават од, околу шест недели, отколку вагиналното раѓање.[1] Зголемените ризици вклучуваат проблеми со дишењето кај бебето и емболија на плодова вода и постпородилно крварење кај мајката.[2] Воспоставените упатства препорачуваат царски рез да не се користи пред 39 недела од бременоста без медицинска причина.[5] Изгледа дека начинот на породување нема ефект врз последователната сексуална функција.[6]

Во 2012 година, на глобално ниво биле направени околу 23 милиони царски резови.[7] Меѓународната здравствена заедница претходно сметала дека стапката од 10 % и 15 % е идеална за царски рез.[3] Некои докази откриваат дека повисока стапка од 19 % може да резултира со подобри резултати. Повеќе од 45 земји на глобално ниво имаат стапки на царски рез помали од 7,5 %, додека повеќе од 50 имаат стапки поголеми од 27 %. Се прават напори и да се подобри пристапот и да се намали употребата на царски рез.[7] Во САД од 2017 година, околу 32 % од породувањата се со царски рез.[8] Операцијата била извршена во далечната 715 година п.н.е., по смртта на мајката, при што бебето повремено преживувало.[9] Описите на преживеаните мајки датираат од 1500 година, со претходни сведоштва за античко време (вклучувајќи го и апокрифниот извештај за Јулиј Цезар дека е роден со царски рез, најчесто наведено потекло на терминот).[9] Со воведувањето на антисептиците и анестетиците во XIX век, преживувањето и на мајката и на бебето, а со тоа и на процедурата, станало значително почеста појава.[9][10]

Remove ads

Употреби

Thumb
Лузна од царски рез стара 7 недели и нигра видливи кај 31-годишна мајка: надолжните засеци сè уште се користат понекогаш.

Царски рез се препорачува кога вагиналното породување може да претставува ризик за мајката или бебето. Царските резови се прават и од лични и социјални причини на барање на мајката во некои земји.

Медицинска употреба

Компликациите на породувањето и факторите што го зголемуваат ризикот поврзани со вагинално породување вклучуваат:

  • Абнормална презентација (пробив или попречни позиции).
  • Продолжено породување или неуспех да напредува (попречено породување, познато и како дистоција)
  • Фетална вознемиреност
  • Пролапс на врвцата
  • Руптура на матката или зголемен ризик од тоа
  • Неконтролирана хипертензија, прееклампсија,[11] или еклампсија кај мајката
  • Тахикардија кај мајката или бебето по амнионска руптура (пукање на водењакот)
  • Проблеми со плацента (заседната постелка, плацентарна абрупција или placenta accreta)
  • Неуспешна провокација
  • Неуспешно инструментално породување (со форцепс или вентус (Понекогаш, се прави обид за пробно породување со форцепс/вентус, и доколку е неуспешно, бебето ќе треба да се породи со царски рез.)
  • Големо бебе со тежина > 4.000 грама (макросомија)
  • Абнормалности на папочната врвца (ваза превиа, мултилобат вклучувајќи билобат и сукцентуратно-лобус плаценти, веламентозно вметнување )

Други компликации на бременоста, веќе постоечки состојби и истовремена болест вклучуваат:

  • Претходен (висок ризик) фетус
  • ХИВ инфекција на мајката со високо вирусно оптоварување (ХИВ со мало вирусно оптоварување на мајката не е нужно индикација за царски рез)
  • Појава на генитален херпес во третиот триместар [12] (што може да предизвика инфекција кај бебето ако се роди вагинално)
  • Претходен класичен (надолжен) царски рез
  • Претходна руптура на матката
  • Претходни проблеми со заздравувањето на перинеумот (од претходно породување или Кронова болест)
  • Бирожна матка
  • Ретки случаи на постхумно раѓање по смртта на мајката

Друго

  • Намалување на искуството на акушеурите со менаџирање на презентација на пробив. Иако акушерите и бабиците се интензивно обучени за правилни процедури за породување со пробив со користење на симулациски модели, се намалува искуството со вистинското вагинално породување, што може да го зголеми ризикот.[13]
Remove ads

Ризици

Несакани исходи кај нискоризичните бремености се јавуваат кај 8,6% од вагиналните породувања и 9,2% од породувањата со царски рез.[2]

Мајка

Кај оние кои се со низок ризик, ризикот од смрт за царски рез е 13 на 100.000 наспроти вагинално раѓање 3,5 на 100.000 во развиениот свет.[2] Националната здравствена служба на Обединетото Кралство предвидува ризик од смрт за мајката трипати поголем од вагинално раѓање.[14]

Во Канада, разликата во сериозниот морбидитет или морталитет за мајката (на пр. срцев удар, хематом на рана или хистеректомија) беше 1,8 дополнителни случаи на 100.[15] Разликата во смртноста на мајките во болница не беше значајна.[15]

Thumb
Трансвагинална ултрасонографија на матка неколку години по царски рез, покажувајќи го карактеристичното формирање на лузна во нејзиниот преден дел

Царскиот рез е поврзан со ризик од постоперативни адхезии, инцизионални хернии (кои може да бараат хируршка корекција) и инфекции на рани.[16] Ако царски рез се изврши во итен случај, ризикот од операцијата може да се зголеми поради голем број фактори. Стомакот на пациентот може да не е празен, што го зголемува ризикот од анестезија.[17] Други ризици вклучуваат тешка загуба на крв (која може да бара трансфузија на крв) и главоболки од ансетезијата примена преку ’рбетниот столб со постдурална пункција.[16]

Инфекциите на рани се јавуваат по царски рез со стапка од 3-15%.[18] Присуството на хориоамнионитис и прекумерна тежина ја предиспонира жената да развие инфекција на хируршката локација.[18]

Жените кои имале царски рез имаат поголема веројатност да имаат проблеми со подоцнежната бременост, а жените кои сакаат поголеми семејства не треба да бараат елективен царски рез освен ако не постојат медицински индикации за тоа. Ризикот од плацента акрета, потенцијално опасна по живот состојба која е поверојатно да се развие таму каде што жената имала претходен царски рез, е 0,13% по два царски резови, но се зголемува на 2,13% по четири, а потоа на 6,74% по шест или повеќе. Заедно со ова е сличен пораст на ризикот од итни хистеректомии при породувањето.[19]

Мајките може да доживеат зголемена инциденца на постнатална депресија и може да доживеат значителна психолошка траума и тековно посттрауматско стресно нарушување поврзано со раѓање по акушерската интервенција за време на процесот на породување.[20] Факторите како болка во првата фаза од породувањето, чувството на немоќ, наметливата итна акушерска интервенција се важни во последователниот развој на психолошките проблеми поврзани со породувањето и породувањето.[20]

Remove ads

Наводи

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads