Челенџер (шатл)

Челенџер OV-099 (англиски: Challenger) — второто американско вселенско летало (шатл) од програмата „Спејс шатл“, на НАСА. На 28 јануари 1986 г., тој доживеал трагична несреќа за време на неговото пуштање, што дошло до губење на леталото и животите на сите седум члена на екипажот во него. Мисијата на Челенџер, STS-51-L, била долгоочекувана бидејќи ја вклучувала Криста Маколиф, која требала да стане првата учителка во вселената.^[1][2]

Вселенското летало „Челенџер“

Несреќа

Несреќата на вселенското летало Челенџер се случила утрото на 28 јануари 1986 г., кога леталото се распаднало 73 секунди по полетувањето. Леталото било на својата 10-та мисија, позната како STS-51-L, и превезувало седум члена на екипажот, вклучувајќи ја и Криста Маколиф, која требала да биде првата учителка во вселената. Пуштањето на леталото се случило од вселенскиот центар „Кенеди“ на Флорида, а милиони луѓе во живо го следеле полетувањето на леталото. Меѓутоа, кратко време по подигнувањето, се случило катастрофален неуспех. Еден од цврстите ракетни засилувачи (SRB) откажал, што предизвикало пукнување на надворешниот резервоар за гориво на леталото и предизвикувајќи избувнување.

Избувнувањето довело до распаѓање на целото вселенско летало, што довело до смрт на сите седум члена на екипажот. Екипажот вклучувал астронаути од различни заднини, како што се инженери, пилоти и стручњаци за товар. Истрагата за несреќата открила дека маната била предизвикана од О-прстените, кои биле гумени заптивки во цврстите ракетни засилувачи. Овие О-прстени станале кршливи на ниските температури на денот на пуштањето, дозволувајќи им на топлите гасови да избегаат и на крајот да доведе до катастрофална грешка.

Несреќата на Челенџер имала големо влијание врз НАСА и вселенската програма во целост. Тоа довела до значителни промени во безбедносните протоколи и инженерските практики, како и до преоценување на ризиците поврзани со истражувањето на вселената. Трагедијата останува една од најпоразителните мигови во историјата на вселенското истражување, служејќи како потсетник за опасностите што се својствени за поместување на границите на човечкото истражување.^[3]