Велемајстор
From Wikipedia, the free encyclopedia
Велемајстор (скрат. ВМ) — шаховска титула, која ја доделува светската шаховска федерација, ФИДЕ, како најголемо достигнување[а] на еден шахист.
Со доделувањето на титулата, шахистот истата ја задржува доживотно. Заедно со титулите меѓународен мајстор и ФИДЕ мајстор, велемајсторската титула се доделува и за мажи и жени. За првпат, титулата била доделена во 1914 година, кога пет шахисти (Емануел Ласкер, Хосе Раул Капабланка, Александар Алехин, Зигберт Тараш и Френк Маршал) биле одликувани од страна на руското царско семејство. Во 1978 година, со посебан одлука донесена од страна на ФИДЕ, светската првенка, Нона Гаприндашвили, станала првата жена која била доликувана со оваа титула. Но со развојот на шахот во женска конкуренција, шахистките најпрвин се одликуваат со посебна титула, „женски велемајстор“, која е одраз на силината на ниво меѓу ФИДЕ мајстор и меѓународен мајстор. Првата шахистка, која била одликувана со целосната велемајсторска титула е Жужа Полгар во 1991 година. Во последните неколку години, најдобрите шахистки на светот ја поседуваат целосната титула.
Освен за играта, ФИДЕ доделува посебни велемајсторски титули за шаховските композитори и решавачи на шаховски проблеми. Меѓународната федерација за дописен шах ја доделува титулата „меѓународен велемајстор во дописен шах“.