ജന്തർ മന്തർ, ന്യൂഡൽഹി
From Wikipedia, the free encyclopedia
ഇന്ത്യയുടെ തലസ്ഥാന നഗരമായ ന്യൂഡൽഹിയിൽ സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന ഒരു ജ്യോതിശാസ്ത്ര നിരീക്ഷണാലയം ആണ് ജന്തർ മന്തർ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. [1] ഇവിടെ 13 വാസ്തുവിദ്യാ ജ്യോതിശാസ്ത്ര ഉപകരണങ്ങൾ ഉണ്ട്. ജയ്പൂർ മഹാരാജ ജയ് സിംഗ് രണ്ടാമൻ 1723 മുതൽ കലണ്ടറും ജ്യോതിശാസ്ത്ര പട്ടികകളും പരിഷ്കരിച്ച് നിർമ്മിച്ച അഞ്ച് ജന്തർ മന്തറുകളിൽ ഒന്നാണ് ഈ സൈറ്റ്. പ്രാദേശിക രാജ്യം ഭരിച്ചിരുന്ന ഒരു രാജകുടുംബത്തിൽ 1688-ൽ ജനിച്ച ജയ് സിംഗ് ജ്യോതിശാസ്ത്രത്തിൽ അതീവ താൽപര്യം പുലർത്തിയിരുന്ന വിദ്യാഭ്യാസ കാലഘട്ടത്തിലാണ് ജനിച്ചത്. ന്യൂഡൽഹിയിലെ ജന്തർ മന്തർ നിരീക്ഷണാലയത്തിലെ ഘടനകളിലൊന്നിൽ 1710-ൽ ആയിരുന്നു സമുച്ചയത്തിൻ്റെ നിർമ്മാണം എന്ന് തെറ്റിദ്ധരിച്ച് 1910-ൽ സ്ഥാപിച്ച ഫലകമുണ്ട്. പിന്നീടുള്ള ഗവേഷണങ്ങൾ, 1724 ആണ് നിർമ്മാണത്തിൻ്റെ യഥാർത്ഥ വർഷമായി കണക്കാക്കിയത്. ഇതിന്റെ ഉയരം 723 അടി (220 മീറ്റർ) ആണ്.
| ജന്തർ മന്തർ, ന്യൂഡൽഹി | |
|---|---|
.jpg) Misra Yantra at Jantar Mantar | |
| Location | New Delhi, India |
| Coordinates | 28°37′38″N 77°12′59″E |
| Height | 723 feet (220 m) |
| Built | 1724 |
  Location of ജന്തർ മന്തർ, ന്യൂഡൽഹി in Delhi  ജന്തർ മന്തർ, ന്യൂഡൽഹി (India) | |
| ജന്തർ മന്തർ, ന്യൂഡൽഹി | |
|---|---|
Misra Yantra at Jantar Mantar | |
| Location | New Delhi, India |
| Coordinates | 28°37′38″N 77°12′59″E |
| Height | 723 feet (220 m) |
| Built | 1724 |
Location of ജന്തർ മന്തർ, ന്യൂഡൽഹി in Delhi ജന്തർ മന്തർ, ന്യൂഡൽഹി (India) | |
ജ്യോതിശാസ്ത്ര പട്ടികകൾ സമാഹരിക്കുക, സൂര്യൻ, ചന്ദ്രൻ, ഗ്രഹങ്ങൾ എന്നിവയുടെ സമയങ്ങളും ചലനങ്ങളും പ്രവചിക്കുക എന്നതായിരുന്നു നിരീക്ഷണാലയത്തിൻ്റെ പ്രാഥമിക ലക്ഷ്യം. ഈ ലക്ഷ്യങ്ങളിൽ ചിലത് ഇന്നത്തെ കാലത്ത് ജ്യോതിശാസ്ത്രം ആയി തരംതിരിക്കപ്പെടുന്നു.
1724-ൽ പൂർത്തിയാക്കിയ ഡൽഹി ജന്തർമന്തർ 1857-ലെ കലാപത്തോടെ ഗണ്യമായി ജീർണിച്ചു. രാമയന്ത്രം, സാമ്രാട്ട് യന്ത്രം, ജയ് പ്രകാശ് യന്ത്രം, മിശ്ര യന്ത്രം എന്നിവ ജന്തർ മന്തറിലെ വ്യത്യസ്ത ഉപകരണങ്ങളാണ്. പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിൻ്റെ അവസാനത്തോടെ 1901-ൽ മഹാരാജ റാം സിംഗ് ഉപകരണം പുനഃസ്ഥാപിക്കുന്നതുവരെ ഈ ഘടനകളിൽ ഏറ്റവും പ്രശസ്തമായ ജയ്പൂർ നശിക്കുകയും ചെയ്തു. [2]
ന്യൂഡൽഹിയിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ജന്തർ മന്തർ 1724-ൽ ജയ്പൂർ മഹാരാജ ജയ് സിംഗ് രണ്ടാമനാണ് നിർമ്മിച്ചത്. പതിനെട്ടാം നൂറ്റാണ്ടിലെ തന്റെ ഭരണകാലത്ത് മഹാരാജാവ് അഞ്ച് നിരീക്ഷണാലയങ്ങൾ നിർമ്മിച്ചു. ഈ അഞ്ചെണ്ണത്തിൽ ആദ്യം പണിതത് ഡൽഹിയിലേതാണ്. മറ്റ് നാല് നിരീക്ഷണാലയങ്ങൾ ഉജ്ജയിൻ, മഥുര, വാരണാസി, ജയ്പൂർ എന്നിവിടങ്ങളിലാണ് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്.
സൗരയൂഥത്തിലെ ഗ്രഹങ്ങൾ, ചന്ദ്രൻ, സൂര്യൻ മുതലായവയുടെ ചലനം കൃത്യമായി പ്രവചിക്കുക, ജ്യോതിശാസ്ത്ര വിവരങ്ങൾ ശേഖരിക്കുക എന്നിവയായിരുന്നു ഈ നിരീക്ഷണാലയങ്ങളുടെ നിർമ്മാണത്തിന് പിന്നിലെ ലക്ഷ്യം. 1867-ൽ, ഇന്ത്യ ബ്രിട്ടീഷ് ഭരണത്തിൻ കീഴിലായിരുന്നപ്പോൾ, നിരീക്ഷണാലയം ഗണ്യമായി ജീർണിച്ചു. [3]
ന്യൂഡൽഹിയിലെ ജന്തർമന്തറിലെ നിരീക്ഷണാലയത്തിനുള്ളിൽ സാമ്രാട്ട് യന്ത്രം, ജയപ്രകാശ്, രാമ യന്ത്രം, മിശ്ര യന്ത്രം എന്നിങ്ങനെ 4 വ്യത്യസ്ത ഉപകരണങ്ങൾ ഉണ്ട്.
- സാമ്രാട്ട് യന്ത്രം: സമ്രാട്ട് യന്ത്രം, അല്ലെങ്കിൽ പരമോന്നത ഉപകരണം, അടിസ്ഥാനപരമായി ഒരു തുല്യ മണിക്കൂർ സൺഡയൽ ആയ ഒരു ഭീമൻ ത്രികോണമാണ്. ഇതിന് 70 അടി ഉയരവും 114 അടി നീളവും 10 അടി കനവുമുണ്ട്. ഇതിന് ഭൂമിയുടെ അച്ചുതണ്ടിന് സമാന്തരവും ഉത്തരധ്രുവത്തിലേക്ക് ചൂണ്ടുന്നതുമായ 128 അടി (39 മീറ്റർ) നീളമുള്ള ഹൈപ്പോടെനസ്ഉണ്ട്. ത്രികോണത്തിൻ്റെ ഇരുവശത്തും മണിക്കൂറുകൾ, മിനിറ്റ്, സെക്കൻഡ് എന്നിവ സൂചിപ്പിക്കുന്ന ഒരു ക്വാഡ്രൻ്റ് ഉണ്ട്. സാമ്രാട്ട് യന്ത്രത്തിൻ്റെ നിർമ്മാണ സമയത്ത്, സൺഡയലുകൾ നിലവിലുണ്ടായിരുന്നു, എന്നാൽ സാമ്രാട്ട് യന്ത്രം അടിസ്ഥാന ആലിംഗന സൺഡയലിനെ വിവിധ അന്തരീക്ഷ വസ്തുക്കളുടെ ഡിക്ലിനേഷനും മറ്റ് അനുബന്ധ കോർഡിനേറ്റുകളും അളക്കുന്നതിനുള്ള ഒരു കൃത്യമായ ഉപകരണമാക്കി മാറ്റി. വൃഹത് സാമ്രാട്ട് യന്ത്രത്തിന് പ്രാദേശിക സമയം രണ്ട് സെക്കൻഡ് വരെ കൃത്യതയോടെ കണക്കാക്കാൻ കഴിയും, ഇത് ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ സൺഡയൽ ആയി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. [1]
- ജയപ്രകാശ് യന്ത്രം: ജയപ്രകാശ് യന്ത്രത്തിൽ, അവയുടെ കോൺകേവ് പ്രതലങ്ങളിൽ അടയാളപ്പെടുത്തലുകൾ ഉള്ള പൊള്ളയായ അർദ്ധഗോളങ്ങൾ അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു. റിമ്മിലെ പോയിൻ്റുകൾക്കിടയിൽ ക്രോസ് വയറുകൾ കെട്ടിയിരിക്കുന്നു. റാമിൻ്റെ ഉള്ളിൽ നിന്ന്, ഒരു നിരീക്ഷകന് വിവിധ അടയാളങ്ങളോ വിൻഡോയുടെ അരികുകളോ ഉപയോഗിച്ച് നക്ഷത്രത്തിൻ്റെ സ്ഥാനം നിർണ്ണയിക്കാൻ ആകും. അസിമുത്തൽ-ആൽറ്റിറ്റ്യൂഡ് സിസ്റ്റം, ഇക്വറ്റോറിയൽ കോർഡിനേറ്റ് സിസ്റ്റം എന്നിങ്ങനെ ഒന്നിലധികം സിസ്റ്റങ്ങളിലെ ഖഗോള വസ്തുക്കളുടെ കോർഡിനേറ്റുകൾ നൽകാൻ കഴിയുന്ന ഏറ്റവും വൈവിധ്യമാർന്നതും സങ്കീർണ്ണവുമായ ഉപകരണങ്ങളിലൊന്നാണിത്.. [4]
- രാമയന്ത്രം: ഭൂമിയിലെ അക്ഷാംശവും രേഖാംശവും അടിസ്ഥാനമാക്കി നക്ഷത്രങ്ങളുടെ ഉയരം അളക്കാൻ ഉപയോഗിക്കുന്ന തുറന്ന മുകൾത്തോടുകൂടിയ രണ്ട് വലിയ സിലിണ്ടർ ഘടനകൾ.
- മിശ്ര യന്ത്രം: വർഷത്തിലെ ഏറ്റവും ചെറുതും ദൈർഘ്യമേറിയതുമായ ദിവസങ്ങൾ നിർണ്ണയിക്കുന്നതിനുള്ള ഒരു ഉപകരണമായി രൂപകൽപ്പന ചെയ്ത 5 ഉപകരണങ്ങളുടെ ഒരു മിശ്ര ഉപകരണം ആണ് മിശ്ര യന്ത്രം. ഡൽഹിയിൽ നിന്നുള്ള ദൂരം പരിഗണിക്കാതെ വിവിധ നഗരങ്ങളിലും സ്ഥലങ്ങളിലും ഉച്ചയുടെ കൃത്യമായ നിമിഷം സൂചിപ്പിക്കാനും ഇത് ഉപയോഗിക്കാം. മിശ്ര യന്ത്രത്തിന് ലോകമെമ്പാടുമുള്ള വിവിധ നഗരങ്ങളിൽ ഉച്ച എപ്പോഴാണെന്ന് സൂചിപ്പിക്കാൻ കഴിഞ്ഞു, ജയ് സിംഗ് രണ്ടാമൻ കണ്ടുപിടിക്കാത്ത നിരീക്ഷണശാലയിലെ ഒരേയൊരു ഘടനയായിരുന്നു അത്.
- ശാസ്താംശ യന്ത്രം: ഒരു പിൻഹോൾ ക്യാമറ മെക്കാനിസം ഉപയോഗിച്ച്, സൂര്യന്റെ പരമോന്നത ദൂരം, ഡിക്ലിനേഷൻ, വ്യാസം തുടങ്ങിയ സൂര്യന്റെ പ്രത്യേക അളവുകൾ അളക്കാൻ ഇത് ഉപയോഗിക്കുന്നു. [4]
- കപാല യന്ത്രം: ജയ് പ്രകാശിന്റെ അതേ തത്ത്വത്തിൽ നിർമ്മിച്ച ഈ ഉപകരണം ഒരു കോർഡിനേറ്റ് സിസ്റ്റത്തിന്റെ പരിവർത്തനത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്ന ഒന്നായാണ് കൂടുതൽ ഉപയോഗിക്കുന്നത്. സജീവമായ ആകാശ നിരീക്ഷണത്തിന് ഇത് ഉപയോഗിക്കുന്നില്ല. [4]
- രാശിവല്യ യന്ത്രം: ഇവയിലെ പന്ത്രണ്ട് ഘടനകൾ ഓരോന്നും ഒരു ഖഗോള വസ്തുവിൻ്റെ അക്ഷാംശവും രേഖാംശവും അളക്കുന്നതിലൂടെ രാശിചക്രത്തിലെ നക്ഷത്രരാശികളെ പരാമർശിക്കുന്നു. [4]
1727 നും 1734 നും ഇടയിൽ ജയ് സിംഗ് രണ്ടാമൻ പടിഞ്ഞാറൻ-മധ്യ ഇന്ത്യയിൽ സമാനമായ അഞ്ച് നിരീക്ഷണാലയങ്ങൾ നിർമ്മിച്ചു, അവയെല്ലാം ജന്തർ മന്തർ എന്ന പേരിൽ തന്നെ അറിയപ്പെടുന്നു. അവ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത് ഇവിടെയെല്ലാമാണ്:
ആദ്യകാലത്ത് ജ്യോതിശ്ശാസ്ത്രവും ജ്യോതിഷവും ആയിരുന്നു ജന്തർ മന്ദിറിൻ്റെ ഉദ്ദേശ്യം, എന്നാൽ ഇപ്പോൾ അവ ഒരു പ്രധാന വിനോദസഞ്ചാര കേന്ദ്രവും ഇന്ത്യയുടെ ജ്യോതിശാസ്ത്ര ചരിത്രത്തിൻ്റെ സുപ്രധാന സ്മാരകവുമാണ്.
ജന്തർ മന്തർ, ഏകദേശം 1790-ൽതോമസ് ഡാനിയേൽ
തോമസ് ഡാനിയലിൻ്റെ മറ്റൊരു ചിത്രം
1858-ലെ ജന്തർ മന്തർ,1857-ലെ കലാപത്തിനിടെഇത് തകർന്നു.
ജന്തർ മന്തർ, കൂടുതല
സാമ്രാട്ട് യന്ത്രത്തിൻ്റെ പടിഞ്ഞാറൻ ഗോപുരം
കേന്ദ്ര ഗോപുരം സാമ്രാട്ട് യന്ത്രം
കിഴക്കേ ഗോപുരം സാമ്രാട്ട് യന്ത്രം
രാമ യന്ത്രം
ജന്തർ മന്തറിലെ രാമയന്ത്ര 2 ന്റെ അകത്തെ കാഴ്ച
ക്ലോസപ്പിലെ രാമയന്ത്രത്തിന്റെ അകത്തെ കാഴ്ച
രാമയന്ത്രത്തിന്റെ അകത്തെ കാഴ്ച വിശദാംശങ്ങൾ
ശാസ്താംശ യന്ത്രം - കിഴക്ക് വശം
ശാസ്താംശ യന്ത്രം - പടിഞ്ഞാറ് ഭാഗം
.jpg)
.jpg){kind=small}
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
