ദാദ്ര നഗർ ഹവേലി

ഇന്ത്യയിലെ ദാദ്ര നഗർ ഹവേലി, ദമൻ ദീവ് എന്ന കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശത്തിന്റെ ഒരു ജില്ലയാണ് ദാദ്ര, നഗർഹവേലി (മറാഠി: दादरा आणि नगर हवेली, ഗുജറാത്തി: દાદરા અને નગર હવેલી, ഹിന്ദി: दादर और नगर हवेली), പോർച്ചുഗീസ്: Dadrá e Nagar-Aveli). മഹാരാഷ്ട്രക്കും ഗുജറാത്തിനും ഇടയിലായി, പശ്ചിമഘട്ടത്തിനു പടിഞ്ഞാറായാണ്‌ നഗർ ഹവേലി സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്, ദാദ്ര ഏതാനും കിലോമീറ്റർ വടക്കുമാറി ഗുജറാത്തിലും. തലസ്ഥാനം സിൽവാസ. നഗർ ഹവേലിയെ അപേക്ഷിച്ച് ചെറിയ പ്രദേശമാണ് ദാദ്ര.

ദാദ്ര, നഗർ ‍ഹവേലി
ജില്ല
Daman Ganga River in Silvassa
Seal of Dadra and Nagar Haveli
Coordinates: 20.27°N 73.02°E / 20.27; 73.02
Country	India
Established	11 August 1961
largest city	Silvassa
ഭരണസമ്പ്രദായം
• Administrator	Praful Khoda Patel
• M.P member of parliament	Mohanbhai Sanjibhai Delkar
• High Court	Bombay High Court
വിസ്തീർണ്ണം
• ആകെ	491 ച.കി.മീ.(190 ച മൈ)
•റാങ്ക്	32nd
ഉയരം	16 മീ(52 അടി)
ജനസംഖ്യ  (2011)
• ആകെ	342,853
• റാങ്ക്	33rd
• ജനസാന്ദ്രത	700/ച.കി.മീ.(1,800/ച മൈ)
Languages[1]
• Official	Hindi, Gujarati
സമയമേഖല	UTC+5:30 (IST)
ISO കോഡ്	IN-DN
വാഹന റെജിസ്ട്രേഷൻ	DN-09
No. of districts	1
HDI	0.618 (2005)
HDI Category	high
വെബ്സൈറ്റ്	dnh.nic.in

ചരിത്രം

പോർച്ചുഗീസ് കാലഘട്ടം

ആക്രമണകാരിയായ രജപുത്ര രാജാക്കന്മാർ ഈ പ്രദേശത്തെ കോളി തലവന്മാരെ പരാജയപ്പെടുത്തിയാണ് ദാദ്രയുടെയും നഗർ ഹവേലിയുടെയും ചരിത്രം ആരംഭിക്കുന്നത്. 1262 ൽ രാജസ്ഥാനിൽ നിന്നുള്ള ഒരു രജപുത്ര രാജകുമാരൻ റാംസിങ്‌ എന്ന രാമനഗറിന്റെ ഭരണാധികാരിയായിത്തീർന്നു, ഇന്നത്തെ ധരംപൂർ, 8 പർഗാനങ്ങളിൽ (ഗ്രാമങ്ങളുടെ കൂട്ടത്തിൽ) മഹാരാന എന്ന പദവി ഏറ്റെടുത്തു. നഗർ ഹവേലി പർഗാനങ്ങളിലൊന്നായിരുന്നു, അതിന്റെ തലസ്ഥാനം സിൽവാസ്സയായിരുന്നു.

1360 ൽ റാണ ധർമ്മശാ ഒന്നാമൻ തലസ്ഥാനം നഗർ ഹവേലിയിൽ നിന്ന് നഗർ ഫത്തേപൂരിലേക്ക് മാറ്റി.

മറാത്തശക്തിയുടെ ഉയർച്ചയോടെ, ശിവാജി രാംനഗറിനെ ഒരു പ്രധാന പ്രദേശമായി കണ്ടു. അദ്ദേഹം ഈ പ്രദേശം പിടിച്ചെടുത്തു, പക്ഷേ സോംഷ റാണ 1690 ൽ അത് തിരിച്ചുപിടിച്ചു.

വസായ് ഉടമ്പടിക്ക് ശേഷം (6 മെയ് 1739), വാസായിയും പരിസര പ്രദേശങ്ങളും മറാത്ത ഭരണത്തിൻ കീഴിലായി.

താമസിയാതെ, മറാത്തക്കാർ രാംനഗറിനെ പിടിച്ചെടുത്തുവെങ്കിലും ഭരണാധികാരിയായ രാംദിയോയെ വ്യവസ്ഥയിൽ പുന in സ്ഥാപിച്ചു. അങ്ങനെ ചൗതായ് എന്നറിയപ്പെടുന്ന വരുമാനം ശേഖരിക്കുന്നതിനുള്ള അവകാശം മറാത്തക്കാർ നേടി. നഗർ ഹവേലിയിൽ നിന്നും മറ്റ് രണ്ട് പരാഗണകളിൽ നിന്നും.

നയങ്ങളിൽ മാറ്റം വരുത്തിയതിനാൽ (നേരത്തെ മറാത്തക്കാർ ഏർപ്പെടുത്തിയ വ്യവസ്ഥകളെ അദ്ദേഹം അവഗണിച്ചു) രാംദിയോയുടെ മകൻ ധരംദിയോയുടെ കാലത്ത് മറാത്തക്കാർ നഗർ ഹവേലിയെയും പരിസര പ്രദേശങ്ങളെയും പിടിച്ചെടുത്തു

പോർച്ചുഗീസ് യുഗം

1772 ജൂൺ 17 ന്‌ പോർച്ചുഗീസുകാർക്ക് നഗർ ഹവേലി പ്രദേശം 1779 ഡിസംബർ 17 ന്‌ നടപ്പാക്കിയ സൗഹൃദ ഉടമ്പടിയുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ 1772 ൽ മറാത്ത നാവികസേന പോർച്ചുഗീസ് ഫ്രിഗേറ്റ് സാന്താനയ്ക്ക് നാശനഷ്ടമുണ്ടാക്കിയതിന്റെ നഷ്ടപരിഹാരമായി നൽകി. [5] നഗർ ഹവേലിയിലെ 72 ഗ്രാമങ്ങളിൽ നിന്ന് വരുമാനം ശേഖരിക്കാൻ പോർച്ചുഗീസുകാർക്ക് ഈ ഉടമ്പടി അനുമതി നൽകി. 1785-ൽ പോർച്ചുഗീസുകാർ ദാദ്രയെ വാങ്ങി പോർച്ചുഗീസ് ഇന്ത്യയുമായി (എസ്റ്റാഡോ പോർച്ചുഗീസ് ഡാ ഇന്ത്യ) കൂട്ടിച്ചേർത്തു. 1818 ൽ മൂന്നാം ആംഗ്ലോ-മറാത്ത യുദ്ധത്തിൽ മറാത്ത സാമ്രാജ്യം ബ്രിട്ടീഷുകാർ പരാജയപ്പെടുത്തി, പോർച്ചുഗീസുകാർ ആത്യന്തികമായി ദാദ്രയുടെയും നഗർ ഹവേലിയുടെയും ഫലപ്രദമായ ഭരണാധികാരികളായി. പോർച്ചുഗീസ് ഭരണത്തിൻ കീഴിൽ, ദാദ്രയും നഗർ ഹവേലിയും എസ്റ്റാഡോ ഡാ ഇന്ത്യയുടെ (പോർച്ചുഗീസ് സ്റ്റേറ്റ് ഓഫ് ഇന്ത്യ) ഡിസ്ട്രിറ്റോ ഡി ഡാമിയോയുടെ (ദാമൻ ജില്ല) ഭാഗമായിരുന്നു. രണ്ട് പ്രദേശങ്ങളും "നാഗർ ഹവേലി" എന്ന പേരിൽ ഒരൊറ്റ കൺസെൽഹോ (മുനിസിപ്പാലിറ്റി) രൂപീകരിച്ചു, അതിന്റെ തല 1885 വരെ ദാരാരെയിലും അതിനുശേഷം സിൽവാസ്സ പട്ടണത്തിലും തലയുയർത്തി.

പ്രാദേശിക കാര്യങ്ങൾക്ക് മേൽനോട്ടം വഹിച്ചത് തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട ഒരു കാമര മുനിസിപ്പൽ (മുനിസിപ്പൽ കൗൺസിൽ) ആണ്, ഉന്നതതല കാര്യങ്ങൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നത് ദാമൻ ജില്ലാ ഗവർണറാണ്, അദ്ദേഹത്തെ ഒരു ഭരണാധികാരി നാഗർ ഹവേലിയിൽ പ്രതിനിധീകരിച്ചു. നാഗർ ഹവേലി കൺസെൽഹോയെ ഇനിപ്പറയുന്ന ഫ്രീഗ്യൂസിയകളിൽ (സിവിൽ ഇടവകകളിൽ) വിഭജിച്ചു: സിൽവാസ്സ, നൊറോളി, ദാദ്ര, ക്വാലാലൂനിം, റാൻ‌ഡെ, ഡാരെ, കാഡോളി, കനോയൽ, കാർ‌ചോണ്ടെ, സിൻഡോണിം. പോർച്ചുഗീസ് ഭരണം 1954 വരെ നീണ്ടുനിന്നു, ദാദ്രയെയും നഗർ ഹവേലിയെയും ഇന്ത്യൻ യൂണിയന്റെ പിന്തുണക്കാർ പിടികൂടി. പോർച്ചുഗീസ് ഭരണത്തിന്റെ രണ്ട് നൂറ്റാണ്ടുകൾക്ക് ശേഷം 1954 ൽ ഇന്ത്യൻ യൂണിയൻ അധിനിവേശത്തിലൂടെ സാമ്രാജ്യത്തിൽ നിന്ന് വേർപെടുത്തിയ ആദ്യത്തെ കോളനിയാണിത്

പോർച്ചുഗീസ് ഭരണത്തിന്റെ അവസാനം

1947 ൽ ഇന്ത്യ സ്വാതന്ത്ര്യം നേടിയ ശേഷം ദാദ്ര, നഗർ ഹവേലി നിവാസികൾ യുണൈറ്റഡ് ഫ്രണ്ട് ഓഫ് ഗോവൻസ് (യുഎഫ്ജി), നാഷണൽ മൂവ്‌മെന്റ് ലിബറേഷൻ ഓർഗനൈസേഷൻ (എൻ‌എം‌എൽ‌ഒ), ആസാദ് ഗോമാന്തക്ദൾ, കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ്‌ പാർട്ടി, സംഘടനകളുടെ സന്നദ്ധപ്രവർത്തകരുടെ സഹായത്തോടെ പ്രദേശങ്ങൾ കീഴടക്കി. 1954 ൽ പോർച്ചുഗീസ് ഇന്ത്യയിൽ നിന്നുള്ള ദാദ്ര, നഗർ ഹവേലി എന്നിവ വേർപ്പെടുത്തി.

കാലം കടന്നുപോയപ്പോൾ ഇന്ത്യൻ സ്വാതന്ത്ര്യസമരം ആക്കം കൂട്ടി. 1946 ജൂൺ 18 ന് ഗോവയിൽ വച്ച് രാം മനോഹർ ലോഹിയ അറസ്റ്റിലായി. ഗോവയിലെ സ്വാതന്ത്ര്യസമരത്തിന്റെ തുടക്കമായിരുന്നു ഇത്. അദ്ദേഹത്തെ ഇന്ത്യയിലേക്ക് നാടുകടത്തി. 1947 ഓഗസ്റ്റ് 15 ന് ഇന്ത്യ ബ്രിട്ടീഷ് ഭരണത്തിൽ നിന്ന് സ്വതന്ത്രമായി, പക്ഷേ പോർച്ചുഗീസുകാരും മറ്റ് യൂറോപ്യൻ കോളനികളും ഉടനടി ഉൾപ്പെടുത്തിയില്ല.

ഗോവൻ സമരം വർഷങ്ങളോളം തുടർന്നു. അപ്പാസാഹേബ് കർമൽക്കർ എന്നറിയപ്പെട്ടിരുന്ന പനഞ്ചിയിലെ (അന്നത്തെ പഞ്ജിം എന്നറിയപ്പെട്ടിരുന്ന) ബാൻകോ കൊളോണിയൽ (പോർച്ചുഗീസ് ബാങ്ക്) ഉദ്യോഗസ്ഥനായ ആത്മരം നർസിങ് കർമൽക്കർ ഗോവയിലെ സ്വാതന്ത്ര്യസമരത്തിൽ പരോക്ഷമായി പങ്കാളിയായിരുന്നു. ബാങ്കിൽ നിന്ന് പുറത്താക്കപ്പെട്ട അദ്ദേഹം ഒടുവിൽ ഗോവയെ മോചിപ്പിക്കാനുള്ള സമരം ഏറ്റെടുത്തു. ഗോവയെ മോചിപ്പിക്കണമെങ്കിൽ ഡിഎൻ‌എച്ചിന്റെ വിമോചനം പ്രധാനമാണെന്ന് കാലക്രമേണ അദ്ദേഹം മനസ്സിലാക്കി. കർമൽക്കർ വാപ്പിയിലെത്തി ദാദ്രയിൽ നിന്ന് ജയന്തിഭായ് ദേശായിയെ കണ്ടു. നാനി ദാമനിൽ നിന്നുള്ള ഭികുഭായ് പാണ്ഡ്യയെയും സിൽവസ്സയിൽ നിന്നുള്ള വാൻമാലി ഭാവ്സറിനെയും അദ്ദേഹം കണ്ടുമുട്ടി.

വിശ്വനാഥ് ലവാണ്ടെ, ദത്താത്രേയ ദേശ്പാണ്ഡെ, പ്രഭാകർ സിനാർ തുടങ്ങിയവരുടെ നേതൃത്വത്തിൽ ആസാദ് ഗോമന്തക്ദൾ, ഷമറാവു പരുലേക്കർ, ഗോദാവരിബായ് പരുലേക്കർ എന്നിവരുടെ നേതൃത്വത്തിൽ കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടി, ഫ്രാൻസിസ് മസ്‌കെരൻഹാസ്, ജെ.എം. ഡിസൂസ, വാമൻ ദേശായി തുടങ്ങിയവർ ഡിഎൻ‌എച്ചിന്റെ വിമോചനം പോരാട്ടത്തിന് നേതൃത്വം നൽകി .

1954 ജൂൺ 18 ന് നിരവധി നേതാക്കൾ ലാവച്ചയിൽ കണ്ടുമുട്ടി. ലാവച്ചയും വാപ്പിയും ഇന്ത്യൻ പ്രദേശങ്ങളായിരുന്നു. ഈ സ്ഥലങ്ങൾ കിടക്കുന്ന ക്രമം (കിഴക്ക് നിന്ന് പടിഞ്ഞാറ് വരെ) നഗർ ഹവേലി, ലവാച്ച, ദാദ്ര, വാപ്പി, ദാമൻ (സമുദ്രതീരത്ത്) എന്നിവയാണ്. അതിനാൽ പോർച്ചുഗീസ് ഉദ്യോഗസ്ഥർക്ക് ഇന്ത്യൻ പ്രദേശങ്ങളായ ലാവച്ച, വാപ്പി വഴി എൻ‌എച്ച്, ദാദ്ര, ദാമൻ എന്നിവയ്ക്കിടയിൽ യാത്ര ചെയ്യാൻ അനുമതി ആവശ്യമാണ്. 1954 ജൂലൈ 22 രാത്രി, ഫ്രാൻസിസ് മസെരെൻഹാസിന്റെയും വാമൻ ദേശായിയുടെയും നേതൃത്വത്തിൽ യുണൈറ്റഡ് ഫ്രണ്ട് ഓഫ് ഗോവൻസിലെ 15 സന്നദ്ധപ്രവർത്തകർ ദാദ്രയുടെ പ്രദേശത്തേക്ക് കടന്ന് പോലീസ് സ്റ്റേഷനിൽ എത്തി. പോലീസ് സ്റ്റേഷനിൽ മൂന്ന് ഉദ്യോഗസ്ഥർ മാത്രമേ ഉണ്ടായിരുന്നുള്ളൂ. ഒരാളെ സന്നദ്ധപ്രവർത്തകർ കത്തികൊണ്ട് ആക്രമിക്കുകയും മറ്റ് രണ്ട് പേരെ കീഴടക്കുകയും ചെയ്തു. ഇന്ത്യൻ ത്രിവർണ്ണ പതാക ഉയർത്തുകയും ഇന്ത്യൻ ദേശീയഗാനം ആലപിക്കുകയും ചെയ്തു. ദാദ്രയെ "ദാദ്രയുടെ സ്വതന്ത്ര പ്രദേശം" ആയി പ്രഖ്യാപിച്ചു. ജൂലൈ 28 രാത്രി, ആസാദ് ഗൊമന്തക്ദളിലെ 30 മുതൽ 35 വരെ സന്നദ്ധപ്രവർത്തകർ കരമ്പേലിൽ നിന്ന് (കരമ്പേലി) നരോലിയിലേക്ക് നീങ്ങി. ജൂൺ മുതൽ സെപ്റ്റംബർ വരെയാണ് ഈ പ്രദേശത്തെ മഴക്കാലം, ഈ സീസണിൽ സാധാരണയായി നദികൾ വെള്ളപ്പൊക്കമുണ്ടാകും. ദാമൻ ഗംഗാ നദിയിൽ വെള്ളപ്പൊക്കമുണ്ടായതിനാൽ നരോലിയിലെത്താൻ ഒരു സഹായവും ലഭിച്ചില്ല. നരോലിയിലേക്ക് പോകുന്നതിന് ഈ തീയതി തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നതിനുള്ള കാരണം ഇതാണ്. ആറ് പോലീസ് ഉദ്യോഗസ്ഥർ മാത്രമേ ഉണ്ടായിരുന്നുള്ളൂ. സന്നദ്ധപ്രവർത്തകരും ഗ്രാമങ്ങളും പോലീസ് സ്റ്റേഷനിൽ എത്തി കീഴടങ്ങാനോ മരണത്തെ അഭിമുഖീകരിക്കാനോ ആവശ്യപ്പെട്ടു. അവർ ഉടനെ കീഴടങ്ങി. നരോലിയുടെ പോർച്ചുഗീസ് ഭരണം അവസാനിച്ചു. ഇന്ത്യൻ പ്രദേശത്തെ പ്രത്യേക റിസർവ് പോലീസ് ഇടപെട്ടില്ല. ജെ.ഡി. നാഗർവാല, ഡി.വൈ. ഇന്ത്യൻ ടെറിട്ടറിയിലെ സ്പെഷ്യൽ റിസർവ് പോലീസ് ഇൻസ്പെക്ടർ ജനറൽ, ഡിഎൻ‌എച്ചിലേക്ക് കടക്കാതെ, ദാദ്രയുടെയും നാഗർ ഹവേലിയുടെയും അഡ്മിനിസ്ട്രേറ്റർ ക്യാപ്റ്റൻ ഫിഡാൽഗോയോട് വിമോചിതരെ കശാപ്പ് ചെയ്യുന്നതിന് മുമ്പ് ഇന്ത്യൻ സേനയ്‌ക്കും അർദ്ധസൈനിക വിഭാഗങ്ങൾക്കും കീഴടങ്ങാൻ ആവശ്യപ്പെട്ടു. 50 ഓളം പൊലീസുകാരെയും അഞ്ച് സിവിലിയൻ ഓഫീസർമാരെയും സിൽവാസ്സയിൽ ഉപേക്ഷിച്ച് ക്യാപ്റ്റൻ ഫിഡാൽഗോ ഉഖ്‌വയിലേക്ക് ഓടിപ്പോയി. പിന്നീട് ഗോവയിലേക്ക് പോകാൻ അനുവദിച്ചു. ഇതിനിടയിൽ നിരവധി അഭ്യൂഹങ്ങൾ പരന്നു, സിൽവാസ്സയിലെ ഉദ്യോഗസ്ഥർ ആശയക്കുഴപ്പത്തിലായിരുന്നു. ഓഗസ്റ്റ് 1 ന് വിമോചകർ സാഹചര്യം മുതലെടുത്ത് ദാദ്ര, നരോലി എന്നിവിടങ്ങളിൽ നിന്ന് പിപാരിയയെ മോചിപ്പിച്ചു. അഞ്ച് പോലീസ് ഉദ്യോഗസ്ഥരും ചെറുത്തുനിൽക്കാതെ കീഴടങ്ങി

രാത്രിയിൽ സന്നദ്ധപ്രവർത്തകർ മൂന്ന് ബാച്ചുകളായി വിഭജിച്ച് സിൽവാസ്സയിലെ പോലീസ് ചൗക്കിയിലെത്തി. സിൽ‌വാസ്സയിലെ പോലീസ് ച ow ക്കിയെ സാൻഡ്ബാഗുകളാൽ സംരക്ഷിച്ചു. മൂന്ന് വശങ്ങളിൽ നിന്ന് മൂന്ന് പോലീസുകാർ കാവൽ നിൽക്കുന്നുണ്ടായിരുന്നു. വസന്ദ്‌ ബദ്‌വേ, വിഷ്ണു ഭോപ്പിൾ, ശാന്തരം വൈദ്യ എന്നിവ പ്രതീക്ഷിച്ച സമയത്ത്‌ അവരെ പിന്നിൽ‌ നിന്നും മറികടന്നു. മറ്റ് സന്നദ്ധപ്രവർത്തകരെ കണ്ടതിൽ മറ്റ് പോലീസുകാർ എതിർപ്പില്ലാതെ കീഴടങ്ങി. സന്നദ്ധപ്രവർത്തകർ പോലീസ് ചൗക്കിയിൽ രാത്രി ഉണർന്നിരുന്നു. 1954 ഓഗസ്റ്റ് 2 ന് രാവിലെ, വിമോചിതർ സിൽവാസ്സ പട്ടണത്തിലെത്തി, ഇത് പോർച്ചുഗീസ് അധിനിവേശത്തിൽ നിന്ന് മുക്തമാണെന്ന് കണ്ടെത്തി. ദാദ്രയുടെയും നഗർ ഹവേലിയുടെയും വിമോചനം പൂർത്തിയായി. ഏറ്റവും വലിയ ദേശീയവാദിയായ സെൻ‌ഹോർ ലൂയിസ് ഡി ഗാമ ഇന്ത്യൻ ദേശീയ പതാക ഉയർത്തി ദാദ്രയുടെയും നഗർ ഹവേലിയുടെയും പ്രദേശം മോചിപ്പിച്ചതായി പ്രഖ്യാപിക്കുകയും ഇന്ത്യൻ ദേശീയഗാനം ആലപിക്കുകയും ചെയ്തു.

ജനങ്ങൾ

ഈ പ്രദേശത്ത് അധിവസിക്കുന്നവരിൽ ഭൂരിഭാഗവും ആദിവാസി വിഭാഗക്കാരാണ്. കൃഷിയാണ് ഇവരുടെ മുഖ്യ തൊഴിൽ

ഭാഷ

മറാഠി, ഹിന്ദി, ഗുജറാത്തി എന്നിവയാണ് മുഖ്യഭാഷകൾ.

കൃഷി

നെല്ല്, ചോളം, പച്ചക്കറികൾ, പഴവർഗങ്ങൾ, കരിമ്പ് തുടങ്ങിയവയാണ് പ്രധാന കൃഷികൾ.

വിനോദസഞ്ചാരം

• വാൻഗംഗ തടാകം
• ദുധാനി തടാകം
• വനവിഹാർ ഉദ്യാനം
• ഹിർവാവൻ ഉദ്യാനം
• ട്രൈബൽ കൾചറൽ മ്യൂസിയം.

1. "52nd Report of the Commissioner for Linguistic Minorities in India" (PDF). 29 March 2016. p. 87. Archived from the original (PDF) on 25 May 2017. Retrieved 15 January 2018.