സി.പി.യു. കാഷ്

പ്രധാന മെമ്മറിയിൽനിന്ന് ഡേറ്റ വേഗത്തിൽ ലഭിക്കുന്നതിനുള്ള കാലതാമസം ഒഴിവാക്കാനായി ഒരു കമ്പ്യൂട്ടറിന്റെ സി.പി.യു.വിനോട് അനുബന്ധിച്ച് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന വേഗം കൂടിയ തരം മെമ്മറിയാണ് സി.പി.യു. കാഷ് മെമ്മറി.^[1] സി.പി.യു. കാഷ് ഉപയോഗപ്പെടുത്തുന്ന അവസരത്തിൽ പൊതുവേ പ്രധാന മെമ്മറിയിലെ വിവരങ്ങൾ ആദ്യമേ കാഷിലേയ്ക്ക് ലോഡ് ചെയ്തതിനുശേഷം മാത്രമേ പ്രസ്തുത വിവരങ്ങളിൽ സി.പി.യു. പ്രവർത്തിക്കാറുള്ളൂ. പൊതുവേ സി.പി.യു. മുൻപ്രവർത്തനങ്ങളിൽ വ്യാപരിക്കുന്ന അവസത്തിൽ സമാന്തരമായാണ് ഈ കാഷ് ലോഡിങ് പ്രവർത്തനം നടക്കുന്നത്. അപ്പോൾ സി.പി.യു. പ്രവർത്തനസജ്ജമാവുമ്പോഴേയ്ക്കും ഡേറ്റയും കാഷ് മെമ്മറിയിൽ സജ്ജമായിരിക്കും.^[2]

ഇൻസ്ട്രക്ഷൻ കാഷ്, ഡേറ്റാ കാഷ് തുടങ്ങി പലതരം സി.പി.യു കാഷുകൾ ഉണ്ട്. അതുപോലെ എൽ1, എൽ2 തുടങ്ങി പല തട്ടുകളായും കാഷുകൾ ചിട്ടപ്പെടുത്തുന്നു. കാഷെ മെമ്മറി സാധാരണയായി സ്റ്റാറ്റിക് റാൻഡം-ആക്സസ് മെമ്മറി (SRAM) ഉപയോഗിച്ചാണ് നടപ്പിലാക്കുന്നത്, ആധുനിക സിപിയുകളിൽ അവയുടെ ഏറ്റവും വലിയ ഭാഗം ചിപ്പ് ഏരിയയാണ്, എന്നാൽ എല്ലാ ലെവലുകൾക്കും (I- അല്ലെങ്കിൽ D- കാഷെ) എസ്റാം എല്ലായ്പ്പോഴും ഉപയോഗിക്കാറില്ല. ഏത് തലത്തിലും അല്ലെങ്കിൽ എല്ലാ ലെവലിലുള്ളവയോ ഇഡിറാം(eDRAM) ഉപയോഗിച്ച് നടപ്പിലാക്കുന്നു.

മറ്റ് തരത്തിലുള്ള കാഷെകൾ നിലവിലുണ്ട് (മുകളിൽ സൂചിപ്പിച്ച ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട കാഷെകളുടെ "കാഷെ വലുപ്പത്തിൽ" കണക്കാക്കാത്തവ), മിക്ക സിപിയുകൾക്കും ഉള്ള മെമ്മറി മാനേജ്മെന്റ് യൂണിറ്റിന്റെ (MMU) ഭാഗമായ ട്രാൻസ്ലേഷൻ ലുക്ക്സൈഡ് ബഫർ (TLB) പോലുള്ളവ.