ഹാലൂസിനേഷൻ

കാഴ്ച, ശബ്ദം, മണം, സ്പർശനം, രുചി എന്നിവയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട, യഥാർത്ഥമാണെന്ന് തോന്നിപ്പിക്കുന്നതും എന്നാൽ അങ്ങനെ അല്ലാത്തതുമായ ധാരണയാണ് ഹാലുസിനേഷൻ അഥവാ വിഭ്രാന്തി. തലച്ചോറിലെ രാസപ്രവർത്തനങ്ങളും അസാധാരണത്വങ്ങളും ഭ്രമാത്മകതയ്ക്ക് കാരണമാകുന്നു. മസ്തിഷ്ക ഉണർച്ചയുടെയും ആർഇഎം ഉറക്കത്തിന്റെയും സംയോജനമാണ് ഹാലൂസിനേഷൻ. ^[1]

വിഷ്വൽ, ഓഡിറ്ററി, ഓൾഫാക്റ്ററി, ഗസ്റ്റേറ്ററി, സ്പർശനം, പ്രോപ്രിയോസെപ്റ്റീവ്, ഇക്വിലിബ്രിയോസെപ്റ്റീവ്, നോസിസെപ്റ്റീവ് , തെർമോസെപ്റ്റീവ് , ക്രോണോസെപ്റ്റീവ് എന്നിങ്ങനെ ഏത് സെൻസറി രീതിയിലും ഹാലൂസിനേഷനുകൾ സംഭവിക്കാം. ഒന്നിലധികം സെൻസറി തരത്തിൽ സംഭവിക്കുകയാണെങ്കിൽ അത് മൾട്ടിമോഡൽ ഹാലൂസിനേഷൻ എന്ന് വിളിക്കുന്നു. ^{[2] [3]}

ഹിപ്നാഗോജിക് ഹാലൂസിനേഷനുകളും ഹിപ്നോപോംപിക് ഹാലൂസിനേഷനുകളും സാധാരണ പ്രതിഭാസങ്ങളായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. ഒരാൾ ഉറങ്ങുമ്പോൾ ഹിപ്‌നാഗോജിക് ഹാലൂസിനേഷനുകളും ഒരാൾ ഉണരുമ്പോൾ ഹിപ്‌നോപോംപിക് ഹാലൂസിനേഷനും സംഭവിക്കാം. മയക്കുമരുന്ന് ഉപയോഗം (പ്രത്യേകിച്ച് ഡെലിറിയന്റുകൾ), ഉറക്കക്കുറവ്, സൈക്കോസിസ്, ന്യൂറോളജിക്കൽ ഡിസോർഡേഴ്സ്, ഡെലിറിയം ട്രെമെൻസ് എന്നിവയുമായി വിഭ്രാന്തി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. സ്ലീപ് പാരാലിസിസ് സമയത്തും പല ഹാലൂസിനേഷനുകളും സംഭവിക്കാറുണ്ട്. ^[4]

വർഗ്ഗീകരണം

വിഭ്രാന്തി വിവിധ രൂപങ്ങളിൽ പ്രകടമാകാം. ^[5] വിഭ്രാന്തിയുടെ വിവിധ രൂപങ്ങൾ വ്യത്യസ്ത ഇന്ദ്രിയങ്ങളെ ബാധിക്കുന്നു. ചിലപ്പോൾ ഒരേസമയം വ്യത്യസ്ത ഇന്ദ്രിയങ്ങളെ ബാധിക്കുമ്പോൾ, അവ അനുഭവിക്കുന്നവർക്ക് ഒന്നിലധികം സെൻസറി ഹാലൂസിനേഷനുകൾ സൃഷ്ടിക്കുന്നു. ^[6]

ഓഡിറ്ററി (ശബ്ദ) ഹാലൂസിനേഷൻ

യഥാർത്ഥത്തിൽ ഇല്ലാത്ത സംഗീതം, കാൽപ്പെരുമാറ്റം അല്ലെങ്കിൽ വാതിലുകൾ മുട്ടുന്നത് പോലെയുള്ള ശബ്ദങ്ങൾ കേൾക്കുന്നത് ആണ് ഓഡിറ്ററി ഹാലൂസിനേഷനുകൾ (പാരക്കൂസിയ എന്നും അറിയപ്പെടുന്നു) ^[7] എന്ന് അറിയപ്പെടുന്നത്. ഓഡിറ്ററി ഹാലൂസിനേഷനുകളെ വെർബൽ (വാക്കാലുള്ളത്) അല്ലെങ്കിൽ നോൺവെർബൽ (വാക്കേതരം) ആയി വിഭജിക്കാം. ഈ ഹാലുസിനേഷനുകൾ ഏറ്റവും സാധാരണമായ ഹാലുസിനേഷനാണ്, ഓഡിറ്ററി വെർബൽ ഹാലൂസിനേഷനുകൾ നോൺവെർബൽ തരത്തേക്കാൾ സാധാരണമാണ്. ^{[8] [9]} ഹിസ്സിംഗ്, വിസിലിംഗ്, നീണ്ട ടോൺ എന്നിവയും അതിലേറെയും പോലെയുള്ള ശബ്ദങ്ങളുടെ ധാരണയാണ് എലിമെന്ററി ഹാലൂസിനേഷനുകൾ. ^[10] മിക്ക കേസുകളിലും, ടിന്നിടസ് ഒരു പ്രാഥമിക ഓഡിറ്ററി ഹാലൂസിനേഷനാണ്. ^[9] വ്യക്തമോ അല്ലാത്തതോ ആയ, പരിചിതമായതോ അല്ലാത്തതോ ആയ ശബ്ദങ്ങൾ, സംഗീതം അല്ലെങ്കിൽ മറ്റ് ശബ്ദങ്ങൾ എന്നിവയെയാണ് സങ്കീർണ്ണമായ അഥവാ കോംപ്ലക്സ് ഹാലൂസിനേഷൻ എന്ന് വിളിക്കുന്നത്, അത് സൗഹൃദപരമോ ആക്രമണാത്മകമോ ആകാം. ഇവ പ്രത്യേകിച്ചും സ്കീസോഫ്രീനിയ പോലുള്ള മാനസിക വൈകല്യങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.

സ്കീസോഫ്രീനിയയിൽ, ശബ്ദങ്ങൾ സാധാരണയായി വ്യക്തിക്ക് പുറത്ത് നിന്ന് വരുന്നതായി തോന്നിപ്പിക്കുന്നത് ആണ്, എന്നാൽ ഡിസോസിയേറ്റീവ് വൈകല്യങ്ങളിൽ അവ വ്യക്തിയുടെ ഉള്ളിൽ നിന്ന് ഉത്ഭവിക്കുന്നതായി തോന്നിപ്പിക്കുന്നു. സ്കീസോഫ്രീനിയയും ഡിസോസിയേറ്റീവ് ഡിസോർഡേഴ്സും തമ്മിലുള്ള ഡിഫറൻഷ്യൽ ഡയഗ്നോസിസ് പല ഓവർലാപ്പിംഗ് ലക്ഷണങ്ങൾ കാരണം വെല്ലുവിളി നിറഞ്ഞതാണ്.

സങ്കീർണ്ണമായ ഓഡിറ്ററി ഹാലൂസിനേഷനുകളുടെ കാര്യത്തിൽ മ്യൂസിക്കൽ ഹാലൂസിനേഷനുകൾ താരതമ്യേന സാധാരണമാണ്. കേൾവിക്കുറവ് ( മ്യൂസിക്കൽ ഇയർ സിൻഡ്രോം, ചാൾസ് ബോണറ്റ് സിൻഡ്രോമിന്റെ ഓഡിറ്ററി പതിപ്പ് പോലുള്ളവ), ലാറ്ററൽ ടെമ്പറൽ ലോബ് എപ്പിലെപ്സി, ധമനികളുടെ തകരാറ്, ^[11] സ്ട്രോക്ക്, ലീഷ്യൻ, പരു അല്ലെങ്കിൽ ട്യൂമർ ^[12] തുടങ്ങിയ വിവിധ കാരണങ്ങളുടെ ഫലമായും ഇത് സംഭവിക്കാം. ^[13] ഉയർന്ന കഫീൻ ഉപഭോഗവും ഒരാൾക്ക് ഓഡിറ്ററി ഹാലൂസിനേഷൻ ഉണ്ടാക്കിയേക്കാം. ^[14] ലാ ട്രോബ് യൂണിവേഴ്സിറ്റി സ്കൂൾ ഓഫ് സൈക്കോളജിക്കൽ സയൻസസ് നടത്തിയ ഒരു പഠനത്തിൽ ഒരു ദിവസം അഞ്ച് കപ്പ് കാപ്പി (ഏകദേശം 500 മില്ലിഗ്രാം കഫീൻ) കുടിക്കുന്നത് ഈ പ്രതിഭാസത്തിന് കാരണമാകും എന്ന് കണ്ടെത്തി. ^[15]

ഓഡിറ്ററി ഹാലൂസിനേഷൻ ഉള്ളതും, എന്നാൽ മാനസിക രോഗത്തിന്റെയോ വൈകല്യത്തിന്റെയോ ലക്ഷണങ്ങൾ കാണിക്കാത്തവരുമായ ആളുകൾക്കു പിന്തുണ നല്കുന്ന സംഘടനയാണ് ഹിയറിംഗ് വോയ്‌സ് മൂവ്‌മെന്റ്. ^[16]

വിഷ്വൽ (കാഴ്ച) ഹാലൂസിനേഷൻ

യഥാർത്ഥമല്ലാത്ത വസ്തുക്കളോ, രൂപങ്ങളോ, ആളുകളോ, മൃഗങ്ങളോ, വെളിച്ചങ്ങളോ കാണുന്നത് ആണ് വിഷ്വൽ ഹാലൂസിനേഷൻ. ^[17] വേറിട്ടതും എന്നാൽ ബന്ധപ്പെട്ടതുമായ ഒരു പ്രതിഭാസം ഒരു വിഷ്വൽ ഇല്യൂഷൻ ആണ്, ഇത് ഒരു യഥാർത്ഥ ബാഹ്യ ഉത്തേജനത്തിന്റെ ഭാഗമായി ഉണ്ടാകുന്ന ഭ്രമാത്മകതയാണ്. വിഷ്വൽ ഹാലൂസിനേഷനുകൾ ലളിതമോ സങ്കീർണ്ണമോ ആയി തിരിച്ചിരിക്കുന്നു. ലളിതമായവയിൽ (സിമ്പിൾ വിഷ്വൽ ഹാലൂസിനേഷൻ) ലൈറ്റുകൾ, നിറങ്ങൾ, ജ്യാമിതീയ രൂപങ്ങൾ, അവ്യക്തമായ വസ്തുക്കൾ എന്നിവ കാണുന്നു, അതേസമയം സങ്കീർണ്ണമായതിൽ (കോംപ്ലക്സ് വിഷ്വൽ ഹാലൂസിനേഷൻ) ആളുകൾ വ്യക്തവും ജീവനുള്ളതുമായ ചിത്രങ്ങൾ അല്ലെങ്കിൽ ആളുകൾ, മൃഗങ്ങൾ, വസ്തുക്കൾ, സ്ഥലങ്ങൾ മുതലായവ പോലുള്ള ദൃശ്യങ്ങളാണ് കാണുന്നത്.

കമാൻഡ് (ആജ്ഞ) ഹാലൂസിനേഷൻ

കമാൻഡ് ഹാലൂസിനേഷനുകൾ ആജ്ഞകളുടെ രൂപത്തിലുള്ള ഹാലൂസിനേഷനുകൾ ആണ്; അവ ഒരു ബാഹ്യ ഉറവിടത്തിൽ നിന്നാണെന്ന് തോന്നൽ ഉണ്ടാക്കാം, അല്ലെങ്കിൽ രോഗിയുടെ തലയിൽ നിന്ന് പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നതായി തോന്നാം. ^[18] ഹാലൂസിനേഷനുകൾ നിരുപദ്രവകരം മുതൽ സ്വയം അല്ലെങ്കിൽ മറ്റുള്ളവർക്ക് ദോഷം വരുത്തുന്നതിനുള്ള കമാൻഡുകൾ വരെയാകാം. ^[18] കമാൻഡ് ഹാലൂസിനേഷനുകൾ പലപ്പോഴും സ്കീസോഫ്രീനിയയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. കമാൻഡ് ഹാലൂസിനേഷൻ അനുഭവിക്കുന്ന ആളുകൾ സാഹചര്യങ്ങൾക്കനുസരിച്ച് ഹാലുസിനേറ്റഡ് കമാൻഡുകൾ അനുസരിക്കുകയോ അനുസരിക്കാതിരിക്കുകയോ ചെയ്യാം. അഹിംസാത്മക കമാൻഡുകൾക്ക് അനുസരണം കൂടുതൽ സാധാരണമാണ്. ^[19]

ചെയ്ത നരഹത്യ ഉൾപ്പടെയുള്ള കുറ്റകൃത്യത്തെ പ്രതിരോധിക്കാൻ കമാൻഡ് ഹാലൂസിനേഷൻ ചിലപ്പോൾ ഉപയോഗിക്കുന്നു.^[20]

ഓൾഫാക്ടറി (ഗന്ധം) ഹാലൂസിനേഷൻ

യഥാർത്ഥത്തിൽ ഇല്ലാത്ത ഒരു ദുർഗന്ധം മണക്കുന്ന ഫാന്റോസ്മിയ (ഓൾഫാക്ടറി ഹാലൂസിനേഷൻസ്), കൂടാതെ ഒരു ഗന്ധത്തെ മറ്റൊന്നായി മനസ്സിലാക്കുന്ന പരോസ്മിയ (ഒൾഫാക്ടറി ഇല്യൂഷൻ) എന്നിവ പൊതുവേ ഗുരുതരമല്ലാത്തവയാണ്.^[21] മൂക്കിലെ അണുബാധകൾ, മൂക്കിലെ പോളിപ്സ്, ദന്ത പ്രശ്നങ്ങൾ, മൈഗ്രെയ്ൻ, തലയ്ക്കേറ്റ പരിക്കുകൾ, അപസ്മാരം, സ്ട്രോക്കുകൾ അല്ലെങ്കിൽ ബ്രെയിൻ ട്യൂമറുകൾ തുടങ്ങിയ നിരവധി അവസ്ഥകൾ ഇതിന് കാരണമാകാം.^[22] പുകവലി, ചിലതരം രാസവസ്തുക്കളുമായുള്ള സമ്പർക്കം (ഉദാഹരണത്തിന്, കീടനാശിനികൾ അല്ലെങ്കിൽ ലായകങ്ങൾ) അല്ലെങ്കിൽ തല അല്ലെങ്കിൽ കഴുത്തിലെ അർബുദത്തിനുള്ള റേഡിയേഷൻ ചികിത്സ എന്നിവയും ഇതിന് കാരണമാകാം. വിഷാദം, ബൈപോളാർ ഡിസോർഡർ, ലഹരി, ലഹരിവസ്തുക്കളിൽ നിന്നുള്ള പിൻവാങ്ങൽ അല്ലെങ്കിൽ മാനസിക വൈകല്യങ്ങൾ (ഉദാഃ സ്കീസോഫ്രീനിയ) പോലുള്ള ചില മാനസിക വൈകല്യാല്യങ്ങളുടെ ലക്ഷണവും ഇതാകാം. അനുഭവിക്കുന്ന ഗന്ധങ്ങൾ സാധാരണയായി അസുഖകരമാണ്.^[23]

ടാക്ടൈൽ (സ്പർശനം) ഹാലൂസിനേഷൻ

ചർമ്മത്തിലേക്കോ മറ്റ് അവയവങ്ങളിലേക്കോ വിവിധ തരത്തിലുള്ള സമ്മർദ്ദങ്ങൾ ഉണ്ടെന്ന് തോന്നുന്നതാണ് ടാക്ടൈൽ ഹാലൂസിനേഷൻ. ഇതിന്റെ ഒരു ഉപവിഭാഗമായ ഫോർമിക്കേഷൻ, ചർമ്മത്തിന് താഴെ പ്രാണികൾ ഇഴയുന്നപോലെ തോന്നുന്നത് ആണ്, ഇത് പലപ്പോഴും നീണ്ട കൊക്കെയ്ൻ ഉപയോഗവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.^[24] എന്നിരുന്നാലും, ആർത്തവവിരാമം പോലുള്ള സാധാരണ ഹോർമോൺ മാറ്റങ്ങളുടെ ഫലമോ പെരിഫറൽ ന്യൂറോപ്പതി, ഉയർന്ന പനി, ലൈം രോഗം, ചർമ്മ കാൻസർ എന്നിവ മൂലമോ ഇത് ഉണ്ടാകാം.^[24]

ഗസ്റ്റേറ്ററി (രുചി) ഹാലൂസിനേഷൻ

ഉത്തേജകങ്ങളുടെ അഭാവത്തിൽ ഏതെങ്കിലും രുചിയുടെ തോന്നൽ ആണ് ഗസ്റ്റേറ്ററി ഹാലൂസിനേഷൻ. ഈ ഹാലുസിനേഷനുകൾ പലപ്പോഴും വിചിത്രമോ അരോചകമോ ആയ രുചികൾക്ക് കാരണമാകുന്നു. ഗസ്റ്റേറ്ററി ഹാലൂസിനേഷനുകൾ (പലപ്പോഴും ഒരു ലോഹ രുചി) അപസ്മാരം ബാധിച്ച ആളുകൾക്ക് താരതമ്യേന സാധാരണമായ ലക്ഷണമാണ്. ഈ സാഹചര്യത്തിൽ ഗസ്റ്റേറ്ററി ഹാലൂസിനേഷനു കാരണമാകുന്ന തലച്ചോറിന്റെ പ്രദേശങ്ങൾ ഇൻസുലയും സിൽവിയൻ ഫിഷറിന്റെ സുപ്പീരിയർ ബാങ്കും ആണ്.^[25][26]

സെക്ഷ്വൽ (ലൈംഗിക) ഹാലൂസിനേഷൻ

ഉത്തേജനം ഇല്ലാതെ ലൈംഗികമായ അല്ലെങ്കിൽ രതിമൂർച്ഛയുടെ അനുഭവം ഉണ്ടാകുന്നത് ആണ് സെക്ഷ്വൽ ഹാലൂസിനേഷൻ. അവ ഏകതാനമോ മൾട്ടിമോഡൽ സ്വഭാവമുള്ളതോ ആകാം.^[27] ഇവയുടെ പതിവ് ഉദാഹരണങ്ങളിൽ രതിമൂർച്ഛ അനുഭവിക്കുക, ഇറോജെനസ് സോണിൽ സ്പർശിക്കുന്നതുപോലെ തോന്നുക, ജനനേന്ദ്രിയങ്ങളിൽ ഉത്തേജനം അനുഭവപ്പെടുക, ലൈംഗിക പ്രവർത്തനവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട അഭിരുചികളോ മണങ്ങളോ അനുഭവിക്കുക എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു.^[28] ലൈംഗിക ഉള്ളടക്കത്തിൻ്റെ ദൃശ്യവൽക്കരണങ്ങളും ലൈംഗികത പ്രകടമാക്കുന്ന ശബ്ദങ്ങളും ചിലപ്പോൾ ഈ വർഗ്ഗീകരണത്തിൽ ഉൾപ്പെടുത്തിയേക്കാം.^[29]

മൾട്ടിമോഡൽ

ഒന്നിലധികം ഇന്ദ്രിയങ്ങൾ ഉൾപ്പെടുന്ന ഹാലുസിനേഷനെ മൾട്ടിമോഡൽ എന്ന് വിളിക്കുന്നു. ഇവ ഒരേസമയം അല്ലെങ്കിൽ ഒന്നിന്നുപിറകെ മറ്റൊന്ന് എന്ന രീതിയിൽ സംഭവിക്കാം, കൂടാതെ ഇവ പരസ്പരം ബന്ധപ്പെട്ടതോ ബന്ധമില്ലാത്തതോ ആയിരിക്കാം, അതുപോലെ ഇവ യാഥാർത്ഥ്യവുമായി പൊരുത്തമുള്ളതൊ പൊരുത്തമില്ലാത്തതൊ ആകാം.

കാരണങ്ങൾ

പല അടിസ്ഥാന കാരണങ്ങൾ മൂലം വിഭ്രാന്തി ഉണ്ടാകാം .^[30]

ഹിപ്നാഗോജിക് ഹാലൂസിനേഷൻ

ജനസംഖ്യയുടെ ഉയർന്ന അനുപാതത്തെ ബാധിക്കുന്ന ഇത്തരം മതിഭ്രമങ്ങൾ ഉറങ്ങുന്നതിന് തൊട്ടുമുമ്പ് സംഭവിക്കുന്നു. ഒരു സർവേയിൽ പ്രതികരിച്ചവരിൽ 37% പേർ ആഴ്ചയിൽ രണ്ടുതവണ വരെ ഇത് അനുഭവിച്ചതായി പറയുന്നു.^[31] മിഥ്യാധാരണകൾ സെക്കന്റുകൾ മുതൽ മിനിറ്റുകൾ വരെ നീണ്ടുനിൽക്കും, സാധാരണയായി വിഷയത്തിന് ചിത്രങ്ങളുടെ യഥാർത്ഥ സ്വഭാവത്തെക്കുറിച്ച് ബോധമുണ്ടാകാം. ഇവ നാർക്കോലെപ്സിയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കാം. ഹിപ്നാഗോജിക് ഹാലൂസിനേഷൻ ചിലപ്പോൾ ബ്രെയിൻസ്റ്റെം അസാധാരണതകളുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു, പക്ഷേ ഇത് അപൂർവമാണ്.^[32]

പെഡുങ്കുലർ ഹാലൂസിനോസിസ്

മസ്തിഷ്കത്തിലെ ഒരു ന്യൂറൽ ട്രാക്ടായ പെഡങ്കിളുമായി ബന്ധപ്പെട്ടതാണ് പെഡൻക്യുലർ ഹാലൂസിനേഷൻ. ഈ മതിഭ്രമങ്ങൾ സാധാരണയായി വൈകുന്നേരങ്ങളിലാണ് സംഭവിക്കുന്നത്. ഇവ വിഷ്വൽ ഫീൽഡിന്റെ ഏത് ഭാഗത്തും സംഭവിക്കാം, അവ അപൂർവ്വമായി പോളിമോഡൽ ആണ്.^[33]

ഡെലിറിയം ട്രെമെൻസ്

വിഷ്വൽ ഹാലൂസിനേഷന്റെ കൂടുതൽ നിഗൂഢമായ രൂപങ്ങളിലൊന്നാണ് ഡെലിറിയം ട്രെമെൻസ്. ഇത് മദ്യപാനത്തിൽ നിന്നും പിൻവാങ്ങുന്നതുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ഡെലിറിയം ട്രെമെൻസ് ഉള്ള വ്യക്തികൾ അസ്വസ്ഥരാകുകയും ആശയക്കുഴപ്പത്തിലാകുകയും ചെയ്തേക്കാം, പ്രത്യേകിച്ച് ഈ രോഗത്തിൻറെ പിന്നീടുള്ള ഘട്ടങ്ങളിൽ.^[34]

പാർക്കിൻസൺസ് രോഗവും ലെവി ബോഡി ഡിമെൻഷ്യയും

പാർക്കിൻസൺസ് രോഗം ബാധിച്ചവരിലെ വിഭ്രാന്തി ലക്ഷണങ്ങൾ ലെവി ബോഡി ഡിമെൻഷ്യയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ലക്ഷണങ്ങൾ ദൃശ്യ മണ്ഡലത്തിന്റെ ഏതെങ്കിലും ഭാഗത്ത് വൈകുന്നേരങ്ങളിൽ പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നു, അവ അപൂർവ്വമായി പോളിമോഡൽ ആണ്.^[35] ഇവ സാധാരണയായി നിരവധി മിനിറ്റുകൾ നീണ്ടുനിൽക്കും. പാർക്കിൻസൺസ് രോഗം സാധാരണയായി ഡീഗ്രേഡഡ് സബ്സ്റ്റാന്റിയ നിഗ്ര പാർസ് കോംപാക്റ്റയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു, എന്നാൽ സമീപകാല തെളിവുകൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നത് തലച്ചോറിലെ നിരവധി സൈറ്റുകളെ പാർക്കിൻസൺസ് രോഗം ബാധിക്കുന്നു എന്നാണ്. മീഡിയൻ റാഫെ ന്യൂക്ലിയസ്, ലോക്കസ് കോറുലിയസിന്റെ നോറാഡ്രെനെർജിക് ഭാഗങ്ങൾ, പാരാബ്രാക്കിയൽ ഏരിയയിലെ കോളിനെർജിക് ന്യൂറോണുകൾ, ടെഗ്മെന്റത്തിലെ പെഡൻകുലോപോണ്ടിൻ ന്യൂക്ലിയസ് എന്നിവ അപചയത്തിന്റെ ചില സ്ഥലങ്ങളിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു.^[36]

മൈഗ്രെയ്ൻ കോമ

കോമാറ്റോസ് അവസ്ഥയിൽ നിന്ന് സുഖം പ്രാപിക്കുമ്പോഴാണ് ഇത്തരത്തിലുള്ള വിഭ്രാന്തി സാധാരണയായി അനുഭവപ്പെടുന്നത്. മൈഗ്രെയ്ൻ കോമ രണ്ട് ദിവസം വരെ നീണ്ടുനിൽക്കും. പൂർണ്ണബോധാവസ്ഥയിലാണ് മതിഭ്രമങ്ങൾ സംഭവിക്കുന്നത്. അറ്റാക്സിക് ലീഷ്യനുകൾ മൈഗ്രെയ്ൻ കോമയ്ക്കൊപ്പം വരുന്നതായി ശ്രദ്ധിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. ^[37]

ചാൾസ് ബോണറ്റ് സിൻഡ്രോം

ഭാഗികമായോ ഗുരുതരമായോ കാഴ്ച നഷ്ടപ്പെട്ട ഒരു വ്യക്തി അനുഭവിക്കുന്ന വിഷ്വൽ ഹാലൂസിനേഷനുകളാണ് ചാൾസ് ബോണറ്റ് സിൻഡ്രോം. ഇവ എപ്പോൾ വേണമെങ്കിലും, ഏത് പ്രായത്തിലുള്ളവരെയും ബാധിക്കാം. ഒഫ്താൽമോപതിക് ഹാലൂസിനേഷൻസ് ആണ് ഒരു ഡിഫറൻഷ്യൽ ഡയഗ്നോസിസ്.^[38]

ഫോക്കൽ എപ്പിലെപ്സി

ഫോക്കൽ സീസേഴ്സ് മൂലമുണ്ടാകുന്ന വിഷ്വൽ ഹാലൂസിനേഷനുകൾ മസ്തിഷ്കത്തിന്റെ പ്രദേശത്തെ ആശ്രയിച്ച് വ്യത്യാസപ്പെടുന്നു.

മയക്കുമരുന്ന്-പ്രേരിതമായ ഹാലൂസിനേഷനുകൾ

വിഷ്വൽ, ഓഡിറ്ററി ഹാലൂസിനേഷനുകൾക്ക് കാരണമാകുമെന്ന് അറിയപ്പെടുന്ന നിരവധി മരുന്നുകളുണ്ട്. ഹാലൂസിനോജൻസ്, ഡിസോസിയേറ്റീവുകൾ, ഡെലിറന്റുകൾ എന്നിവയാണ് പൊതുവേ ഹാലൂസിനേഷനുകൾക്ക് കാരണമാകുന്നത്. ലൈസെർജിക് ആസിഡ് ഡൈത്തിലാമൈഡ് (എൽഎസ്ഡി), സൈലോസൈബിൻ തുടങ്ങിയ ചില സൈക്കഡെലിക്കുകളും വിഭ്രാന്തിക്ക് കാരണമാകും.

ചികിത്സ

ഹാലൂസിനേഷനുകൾക്ക് ചികിത്സകൾ കുറവാണ്, എന്നിരുന്നാലും, മാനസികരോഗങ്ങൾ മൂലമുണ്ടാകുന്ന വിഭ്രാന്തികളാണെങ്കിൽ ഒരു സൈക്കോളജിസ്റ്റിനെയോ സൈക്യാട്രിസ്റ്റിനെയോ സമീപിക്കേണ്ടതാണ്, അവയ്ക്ക് ആ ഡോക്ടർമാരുടെ നിരീക്ഷണത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ളതാണ് ചികിത്സ. രോഗലക്ഷണങ്ങൾ ഗുരുതരമാവുകയും കാര്യമായ അസ്വസ്ഥത ഉണ്ടാക്കുകയും ചെയ്താൽ, ആൻ്റി സൈക്കോട്ടിക്, മരുന്നുകൾ രോഗത്തെ ചികിത്സിക്കാൻ ഉപയോഗിക്കാം.^[39] ഹാലുസിനോജെനിക് മരുന്നുകൾ, ഉത്തേജക മരുന്നുകൾ, സ്ട്രെസ് ലെവലുകൾ എന്നിവ നിയന്ത്രിക്കുക, ആരോഗ്യകരമായി ജീവിക്കുക, ധാരാളം ഉറങ്ങുക എന്നിവ വിഭ്രാന്തിയുടെ വ്യാപനം കുറയ്ക്കാൻ സഹായിക്കും. വിഭ്രാന്തിയുടെ എല്ലാ സാഹചര്യങ്ങളിലും, വൈദ്യസഹായം തേടണം.