ഇന്ത്യയിലെ ഭാഷകൾ

ലോകത്തെ പ്രധാനപ്പെട്ട ഭാഷാഗോത്രങ്ങളിൽ‌പ്പെട്ടവയാണ്‌ ഇന്ത്യയിലെ ഭാഷകൾ, ഇതിൽ ഏറ്റവും വലിയ രണ്ടെണ്ണം ഇന്തോ-യൂറോപ്പ്യൻ - ഇന്തോ-ആര്യൻ ഭാഷകളും (70% ജനങ്ങൾ സംസാരിക്കുന്നു) ദ്രാവിഡ ഭാഷകളുമാണ്‌ (22% ഇന്ത്യക്കാർ സംസാരിക്കുന്നു). ഇന്ത്യയിൽ സംസാരിക്കുന്ന മറ്റ് ഭാഷകൾ പ്രധാനമായും ആസ്ട്രോ-ഏഷ്യാറ്റിക്ക്, ടിബറ്റ്-ബർമൻ ഭാഷാകുടുംബങ്ങളിൽപ്പെട്ടതാണ്‌. ഇവയിലൊന്നും പെടാത്ത കുറച്ച് ഭാഷകളും ഇന്ത്യയിൽ സംസാരിക്കുന്നുണ്ട്.

Languages of ഇന്ത്യ
ഔദ്യോഗിക ഭാഷ(കൾ)	ദേവനാഗരി ലിപിയിൽ ഹിന്ദി (ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടന പ്രകാരം ഇംഗ്ലീഷ് ഒരു അനുബന്ധ ഔദ്യോഗിക ഭാഷയാണ്)

തെക്കൻ ഏഷ്യയിൽ ഭാഷാ കുടുബങ്ങൾ.

ഇന്ത്യയിലെ മാതൃഭാഷകൾ ഏതാനും നൂറുകൾ വരും^[1]; 1961 ലെ സെൻസസ് ഓഫ് ഇന്ത്യ കണക്കെടുപ്പ് പ്രകാരം ഇത് 1,652 ആണ്.^[2]. 2001 ലെ ഇന്ത്യൻ കാനേഷുമാരി പ്രകാരം 29 ഭാഷകൾ ഒരു ദശലക്ഷത്തിൽ കൂടുതൽ ആളുകൾ സംസാരിക്കുന്നുണ്ട്, 122 ഭാഷകൾ പതിനായിരത്തിൽ കൂടുതൽ ആൾക്കാർ സംസാരിക്കുന്നുണ്ട്.

സംസ്ഥാനങ്ങളുടെ തലസ്ഥാനവും രൂപീകരിച്ച വർഷവും ഔദ്യോഗിക ഭാഷകളുടെ പട്ടിക

ഇന്ത്യയിലെ സംസ്ഥാനങ്ങളുടെ ഔദ്യോഗിക ഭാഷകളുടെ പട്ടിക

നമ്പർ	സംസ്ഥാനം	ഔദ്യോഗിക ഭാഷ (കൾ)	അധിക ഔദ്യോഗിക ഭാഷ (കൾ)
1.	ആന്ധ്രാപ്രദേശ്‌	തെലുഗു[3]
2.	അരുണാചൽ പ്രദേശ്	ഇംഗ്ലീഷ്
3.	ആസാം	ഇംഗ്ലീഷ്, ആസ്സാമീസ്[4]	ബരാക് വാലിയിലെ മൂന്ന് ജില്ലകളിലെ ബംഗാളി,[5] ബോഡോലാൻഡ് ടെറിട്ടോറിയൽ കൗൺസിൽ പ്രദേശങ്ങളിലെ ബോഡോ
4.	ബിഹാർ	ഹിന്ദി[6]	ഉർദു[6]
5.	ഛത്തീസ്‌ഗഢ്	ഹിന്ദി[7]
6.	ഗോവ	കൊങ്കണി[8]	മറാഠി[9]:27[10]
7.	ഗുജറാത്ത്	ഗുജറാത്തി[11]	ഹിന്ദി[11]
8.	ഹരിയാണ	ഹിന്ദി[12]	ഇംഗ്ലീഷ്,[9] പഞ്ചാബി[13]
9.	ഹിമാചൽ പ്രദേശ്‌	ഹിന്ദി[14]	ഇംഗ്ലീഷ്
10.	ജമ്മു-കശ്മീർ	ഉർദു[9]
11.	ഝാർഖണ്ഡ്‌	ഹിന്ദി	ഉർദു[9]
12.	കർണാടക	കന്നഡ
13.	കേരളം	മലയാളം	ഇംഗ്ലീഷ്
14.	മധ്യപ്രദേശ്‌	ഹിന്ദി[15]
15.	മഹാരാഷ്ട്ര	മറാഠി	ഇംഗ്ലീഷ്
16.	മണിപ്പൂർ	മണിപ്പൂരി[16]	ഇംഗ്ലീഷ്
17.	മേഘാലയ	ഇംഗ്ലീഷ്[17]	ഖാസി, ഗാരോ[18]
18.	മിസോറം	മിസോ, ഇംഗ്ലീഷ് and ഹിന്ദി
19.	നാഗാലാ‌ൻഡ്	ഇംഗ്ലീഷ്
20.	ഒഡീഷ	ഒഡിയ	ഇംഗ്ലീഷ്[19]
21.	പഞ്ചാബ്	പഞ്ചാബി[9]
22.	രാജസ്ഥാൻ	ഹിന്ദി	ഇംഗ്ലീഷ്
23.	സിക്കിം	നേപ്പാളി[20][21]	അധികമായി പത്ത് പ്രാദേശിക ഭാഷകൾ[a]
24.	തമിഴ്‌നാട്	തമിഴ്	ഇംഗ്ലീഷ്
25.	തെലംഗാണ	തെലുഗു	ഉർദു[22][23]
26.	ത്രിപുര	ബംഗാളി, ഇംഗ്ലീഷ്, കൊക്ബൊറൊക്[24][25]
27.	ഉത്തർ‌പ്രദേശ്	ഹിന്ദി	ഉർദു[26]
28.	ഉത്തരാഖണ്ഡ്	ഹിന്ദി	സംസ്കൃതം
29.	പശ്ചിമ ബംഗാൾ	ബംഗാളി,[9] ഇംഗ്ലീഷ്[27]	ഡാർജിലിംഗ്, കുർസിയോങ് ഉപ-ഡിവിഷനുകളിൽ നേപ്പാളി,[9] ഉർദു, ഹിന്ദി, ഒഡിയ, സന്താലി, പഞ്ചാബി, കാംതപുരി, രാജ്ബൻഷി, കുർമാലി, കുഡുഖ്[28][29][30]

കുറിപ്പുകൾ

1. Bhutia, Gurung, Lepcha, Limboo, Mangar, Mukhia, Newari, Rai, Sherpa and Tamang are the Additional Official Languages for the purpose of preservation of culture and tradition.^[9]:84