മസാദ
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
ഇസ്രയേലിന്റെ തെക്കൻ ജില്ലയിൽ ഒരു ഒറ്റപ്പെട്ട പാറ പീഠത്തിന്റെ മുകളിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഒരു പുരാതന കോട്ടയാണ് മസാദ (ഹീബ്രു: מצדה metsada, "fortress")[1] ആറാഡിന് 20 കിലോമീറ്റർ കിഴക്കായി ചെങ്കടൽ കടന്ന് യെഹൂദ്യ മരുഭൂമിയുടെ കിഴക്ക് ഭാഗത്തായി മസാദ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നു.
ഹെരോദാവ് രാജാവ് മലമുകളിൽ തനിക്കും കൊട്ടാരത്തിനും വേണ്ടി ബി.സി 37നും 31 നും ഇടയിലാണ് ഇത് പണിതത്. ജോസഫസിന്റെ കണ്ടെത്തലുകളിൽ ആദ്യത്തെ ജൂത-റോമൻ യുദ്ധത്തിന്റെ അവസാനത്തിൽ മസാദയുടെ ഉപരോധത്തിൽ റോമാസാമ്രാജ്യത്തിലെ പട്ടാളക്കാരിൽ 960 പേർ ആത്മഹത്യ ചെയ്തതും സിക്കാരി (Sicarii) വിമതരും അവരുടെ കുടുംബവും ഒളിച്ചു താമസിച്ചതും ഇവിടെയാണ്.
ഇസ്രായേലിലെ ഏറ്റവും പ്രശസ്തമായ ടൂറിസ്റ്റ് ആകർഷണ കേന്ദ്രങ്ങളിലൊന്നാണ് മസദാ.[2]യുനെസ്കോയുടെ 25-ാം സെഷനിൽ യുനെസ്കോ ലോക പൈതൃക കേന്ദ്രങ്ങളുടെ പട്ടികയിൽ 2001-ൽ എഴുതിയ ഒരു സാംസ്കാരിക കേന്ദ്രമാണിത്.[3]
Remove ads
ഭൂമിശാസ്ത്രം
ഭൗമശാസ്ത്രപരമായി പറഞ്ഞാൽ മസാദയുടെ മലഞ്ചെരുവ് ഒരു Horst രീതിയിലാണ് കാണപ്പെടുന്നത്[4]മസാദയുടെ കിഴക്ക് ഭാഗത്തെ ചുരം ഏതാണ്ട് 400 മീറ്റർ (1,300 അടി) ഉയരമുണ്ട്. റോബോയിഡ് രൂപമാണ് ഇതിനുള്ളത്. പടിഞ്ഞാറ് ഉയരമുള്ള പാറകൾക്ക് 90 മീ. (300 അടി) ഉയരമുണ്ട്. മലഞ്ചെരിവുകളിലൂടെ സ്വാഭാവിക രീതിയിൽ സഞ്ചാരം ചെയ്യാൻ വളരെ ബുദ്ധിമുട്ടാണ്. മേസ പോലെയുള്ള പീഠഭൂമിയിലെ മുകളിലത്തെ നില ഏതാണ്ട് 550 മീറ്റർ (1,800 അടി), 270 മീറ്റർ (890 അടി) ആണ്. ധാരാളം ഭൂഖണ്ഡങ്ങളുള്ള ഒരു പീഠഭൂമിയുടെ മുകളിൽ ഏതാണ്ട് 1,300 മീറ്റർ (4,300 അടി) നീളവും 4 മീറ്റർ (13 അടി) ഉയരവുമുള്ള ഇവിടം കോട്ടകൾ, ബാരക്കുകൾ, ആയുധപ്പുര, കൊട്ടാരം, മഴവെള്ളം താഴെയുള്ള ജലസംഭരണിയിൽ എന്നീ സംവിധാനങ്ങൾ ഉണ്ട്.
Remove ads
ചരിത്രം
മസാദയെക്കുറിച്ചുള്ള മിക്കവാറും എല്ലാ വിവരവും ഒന്നാം നൂറ്റാണ്ടിലെ യഹൂദ റോമൻ ചരിത്രകാരൻ ജോസഫസിന്റേതാണ്.[5]
ഹസ്മോണിയൽ കോട്ട
ഒന്നാം നൂറ്റാണ്ടിൽ ഹസ്മോനിയൻ ഭരണാധികാരി അലക്സാണ്ടർ ജാനേയൂസ് ഈ കോട്ട കെട്ടിയതായി ജോസഫ് രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്.[5] എന്നാൽ, പുരാവസ്തു ഗവേഷണത്തിൽ നിന്ന് ഹസ്മോണിയൻ കോട്ടയുടെ അവശിഷ്ടം ലഭിച്ചിട്ടില്ല.[6] [5]
തന്റെ പിതാവ് ആന്റിപാതറുടെ മരണശേഷം പിന്തുടർന്ന അധികാരത്തിൽ ഹെരോദാവ് മഹാരാജാവിനെ ഈ കോട്ട പിടിച്ചതായി ജോസഫ് രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട് [[5] പാർഥിയൻ പിന്തുണയോടെ ഭരിച്ചിരുന്ന അവസാനത്തെ ഹസ്മോണിയൻ രാജാവായ ആൻറിഗോണസ് രണ്ടാമൻ മട്ടിയാസ് ഉപരോധത്തെ അതിജീവിച്ചു. [5]
ഹെറോഡിയൻ കൊട്ടാരം കോട്ട
ജോസഫസ് പറയുന്നതനുസരിച്ച്,ബി.സി. 37-നും 31-നും ഇടക്ക് കലാപമുണ്ടാകുമ്പോൾ, ഹെരോദാവ് മഹാരാജാവ് സ്വയം രക്ഷക്കായി ഒരു വലിയ കോട്ട പണിയുകയും അവിടെ രണ്ട് കൊട്ടാരങ്ങൾ സ്ഥാപിക്കുകയും ചെയ്തു [5]
ആദ്യ ജൂത-റോമൻ യുദ്ധം
ക്രി.വ.66-ൽ, യഹൂദയിലെ ഒരു വിമതസമൂഹമായ സികാരി, മസാദയുടെ റോമൻ സൈനികത്താവളത്തെ തുരത്തുന്നതിനു സഹായിച്ചു. [5]
ക്രി.വ. 70 ലെ രണ്ടാം ക്ഷേത്രം നശിപ്പിച്ചശേഷം സികാരി അംഗങ്ങൾ ജറുസലേമിൽ നിന്ന് ഓടി, റോമാ സൈന്യത്തെ വെടിവച്ച് കൊന്നശേഷം മലമുകളിൽ താമസിച്ചു. [5] ജോസഫസ് പറയുന്നതനുസരിച്ച്, സിഖാരിയിലെ വിപ്ലവകാരിയിലെ പിളർപ്പ് ഉണ്ടാവുകയും യഹൂദന്മാരുടെ ഒരു വലിയ കൂട്ടം സിയോലോട്ടുകൾ എന്നു വിളിക്കപ്പെട്ടു. അവർ കലാപത്തിന്റെ മുഖ്യഭാരം വഹിച്ചു. എയ്ൻ ഗെദി ഉൾപ്പെടെയുള്ള യഹൂദ ഗ്രാമങ്ങളിൽ സിഖാരി കവർച്ച നടത്തിയതായും അവിടെ 700 വനിതകളെയും കുട്ടികളെയും കൂട്ടക്കൊല ചെയ്തതായും ജോസീഫസ് പറഞ്ഞിട്ടുണ്ട്.[7][8][9]
73-ൽ ലുഡിയയിലെ റോമൻ ഗവർണർ ലൂസിയസ് ഫ്ളേവിയസ് സിൽവ റോമാൻ ലീജിയൺ X ഫ്രെറ്റ്സെൻസിക്ക് നേതൃത്വം നൽകുകയും മസദയിലേക്ക് ഉപരോധിക്കുകയും ചെയ്തു.റോമൻ പട്ടാളം മസഡയെ ചുറ്റി ഒരു മതിൽ നിർമ്മിച്ചു, അതിനുശേഷം പീഠഭൂമിയുടെ പടിഞ്ഞാറൻ മുഖത്തിനെതിരെ ഉപരോധത്താൽ വളഞ്ഞു.[5] ഡാൻ ഗിൽ പറയുന്നതനുസരിച്ച്, [10] 1990 കളുടെ ആദ്യത്തിൽ നടന്ന ഭൗമശാസ്ത്രപരമായ അന്വേഷണത്തിൽ 114 മീറ്റർ (375 അടി) ഉയരത്തിൽ റാംപ് ഭൂരിഭാഗം പ്രകൃതിദത്തമായുണ്ടായിരുന്നു. 73-ആം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ തുടക്കത്തിൽ റോമിന് ഏകദേശം രണ്ടോ മൂന്നോ മാസം ഉപരോധം കഴിഞ്ഞപ്പോൾ, റോഡിന്റെ മതിൽ ഏപ്രിൽ 16 നു പൊട്ടിച്ചടുത്തു. [11][12]യഹൂദസമൂഹത്തെ 15,000-ഓളം (8,000 മുതൽ 9,000 വരെ) യുദ്ധത്തിനിറക്കി,[13] മസാദിലെ ജൂതപ്രതിരോധം തകർക്കുന്നതിൽ റോമക്കാർ X ലെജിയോൺ, നിരവധി സഹായ ഉപാധികളും ജൂത തടവുകാരെയും ഉപയോഗിച്ചു. റോമൻ പട്ടാളക്കാർ കോട്ടയിൽ പ്രവേശിച്ചപ്പോൾ ജോസഫസ് പറയുന്നതനുസരിച്ച്. ഭക്ഷ്യശാലകളിൽ തീവെച്ച് കൂട്ടക്കൊല ചെയ്യുകയും, കൂട്ടത്തോടെ ആത്മഹത്യ ചെയ്യുകയും, 960 പുരുഷന്മാരും സ്ത്രീകളും കുട്ടികളും പരസ്പരം കൊല്ലുകയും ചെയ്തു. സിഖാരി നേതാവ് തങ്ങളെ കൊല്ലാൻ തന്റെ ആളുകളെ ബോധ്യപ്പെടുത്താൻ നടത്തിയ രണ്ട് പ്രഭാഷണങ്ങളെക്കുറിച്ച് ജോസഫസ് എഴുതി. [5] രണ്ട് സ്ത്രീകൾക്കും അഞ്ച് കുട്ടികൾക്കും ജീവനോടെയുണ്ടായിരുന്നു. [5] റോമൻ സൈനിക മേധാവികളുടെ നിലപാടിന്റെ വ്യാഖ്യാനങ്ങളെക്കുറിച്ചും ജോസഫസ് പറഞ്ഞിരുന്നു..[14][15]
പുരാവസ്തുഗവേഷണ പഠനങ്ങളും ജോസീഫസിന്റെ രചനകളും തമ്മിൽ സുപ്രധാന പൊരുത്തക്കേടുകൾ ഉണ്ട്. ഖനനം ചെയ്ത രണ്ട് കൊട്ടാരങ്ങളിൽ ഒന്ന് മാത്രമാണ് ജോസഫസ് പരാമർശിക്കുന്നത്, ഒരു കെട്ടിടം മാത്രമാണ് തീ പിടിച്ചതായി പരാമർശിക്കുന്നത്, എന്നാൽ പല കെട്ടിടങ്ങളും തീപിടിച്ചതായി കണ്ടെത്തിയിരുന്നു 960 പേർ കൊല്ലപ്പെട്ടതായി അവകാശപ്പെടുന്നു, ഏറ്റവും കൂടുതൽ 28 മൃതദേഹങ്ങളുടെ അവശിഷ്ടങ്ങൾ കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്. [16][17]
മസാദ ഉപരോധം ക്രി.വ 73 അല്ലെങ്കിൽ 74 ആയിരിക്കാം നടന്നത്. .[18]
Remove ads
മാർദയിലെ ബൈസന്റൈൻ മൊണാസ്ട്രി
ബൈസന്റൈൻ കാലഘട്ടത്തിൽ മസാദ അവസാനമായി അധിനിവേശം നടത്തിയപ്പോൾ, അവിടെ ഒരു ചെറിയ പള്ളി സ്ഥാപിതമായി[19] ഹൈറോഗ്രഫിക്കൽ സാഹിത്യത്തിൽ നിന്നുള്ള അറിവ് പ്രകാരം മാർഡന്റെ ആശ്രമത്തിൽ സൂക്ഷിച്ചിരുന്ന ഒരു സന്യാസിയായ സെമിത്തേരിയുടെ ഭാഗമായിരുന്നു ഇത്. [20] ഈ ഐഡന്റിറ്റി ഗവേഷകർ സ്വീകരിച്ചു. [21] മാർദയുടെ അർമീനിയൻ അർഥം "കോട്ട", അക്കാലത്തെ മരുഭൂമിയെ ഗ്രീക്കു നാമമായ കസ്തല്ലിയൻ (ഗ്രീക്ക് നാമം) എന്ന് സൂചിപ്പിക്കുന്നു, ഇത് സബാസ്സിന്റെ ജീവചരിത്രത്തിൽ (ജീവചരിത്രം) വിവരിക്കാനുപയോഗിക്കുന്നു. മസാദയിലെ സന്യാസിമഠത്തിന്റെ ശരിയായ പേരായ സെയിന്റ് എത്തിയമ്മസിന്റെ പേര് ശവകല്ലറയിൽ കാണാൻ കഴിയും.
Remove ads
ജനകീയമായ സംസ്കാരത്തിൽ
- ജൂത അമേരിക്കൻ വൈറ്റ് വെൽഡർവേയ്റ്റ് ചാമ്പ്യൻ ബോക്സർ ക്ലിയറ്റസ് സെൽഡിൻ ഒരു ജാക്കറ്റ് ധരിച്ച്, "മസഡയെ ഓർമ്മിക്കുക" എന്ന് എഴുതിയിരുന്നു..[22]
- ഏസസ് കെ. ഗാൻ ഹിസ്റ്ററി നോവൽ ദി അന്റഗോഗോനിസ്സ് (1971) അടിസ്ഥാനമാക്കി മസാദ ഉപരോധം സംഭവം അടിസ്ഥാനമാക്കി ഒരു 1981 അമേരിക്കൻ ടെലിവിഷൻ നാടക ദ്യശ്യം നൽകി .
- ദ ഡോവ് കീപ്പേഴ്സ് (2015), ആലിസ് ഹോഫ്മാന്റെ 2011-ലെ മസാദയുടെ ഉപരോധം അധാരമായുള്ള ചരിത്ര നോവലിനെ അടിസ്ഥാനമാക്കി രണ്ട് ഭാഗങ്ങളുള്ള അമേരിക്കൻ ടെലിവിഷൻ നാടകീയമാക്കി.
- 2017 ൽ, ജീൻ മൈക്കിൾ ജാരെ കോട്ടയ്ക്കരികിൽ ഒരു ഇലക്ട്രോണിക് സംഗീത കച്ചേരി അവതരിപ്പിച്ചു. [44]
- യഹൂദ മ്യൂസിക്കൽ തീമുകൾ പര്യവേക്ഷകനായ ജോൺ സോർന്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ജാസ്സ് പദ്ധതിയുടെ പേരാണ് മസാഡ.
- മാർവെൽ കോമിക്സ് പരമ്പരയിലെ എക്സൈലിൽ, മസഡ കഥ ബ്ലാക്ക് ബോൾട്ടിനെ സൂചിപ്പിക്കുകയും ടോണി സ്റ്റോർക്കിന്റെ പദ്ധതികളെ തടയുന്നതിനായി തന്റെ നിലനിൽപിനു ശേഷമുള്ള മനുഷ്യത്വരഹിത്യത്തെ പ്രതിനിധീകരിക്കുകയും ചെയ്തു.
- ടിവി ഷോ ഡെസ്റ്റിനേഷൻ ട്രൂത്തിൽ മസാദ ഫീച്ചർ ചെയ്തു
- AMC TV യുടെ പീച്ചർ പരമ്പരയിലെ , "The Grail" കോമിക്സിനെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയാണ് ഇത് അവതരിപ്പിച്ചത് (2018)
Remove ads
അവലംബം
പുറത്തേയ്ക്കുള്ള കണ്ണികൾ
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads