ഇന്ത്യയിലെ രാഷ്ട്രീയകക്ഷികളുടെ പട്ടിക

ഇന്ത്യയിൽ ബഹുപാർട്ടി രാഷ്ട്രീയ വ്യവസ്ഥയാണ് നിലവിലുള്ളത്. തെരെഞ്ഞെടുപ്പുകളിൽ മത്സരിക്കാൻ രാഷ്ട്രീയ പാർട്ടികൾക്ക് തെരെഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷനിൽ രജിസ്റ്റർ ചെയ്യേണ്ടതുണ്ട്. നിശ്ചിത വ്യവസ്ഥകൾ പാലിക്കുന്ന പാർട്ടികളെ ദേശീയ പാർട്ടിയായും സംസ്ഥാന പാർട്ടിയായും തെരെഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷൻ അംഗീകാരം നൽകുന്നു.^[1] ഈ അംഗീകാരമില്ലാത്ത രജിസ്റ്റർ ചെയ്യപ്പെട്ട പാർട്ടികളും ഇന്ത്യയിൽ ധാരാളമുണ്ട്. അംഗീകാരമുള്ളതും ഇല്ലാത്തതുമായ പാർട്ടികളുടെ പട്ടികയാണിത്.

ദേശീയ കക്ഷികൾ

തെരെഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷനിൽ രജിസ്റ്റർ ചെയ്യേപ്പെട്ട കക്ഷി താഴെകൊടുത്ത നിബന്ധനകളിൽ ഏതെങ്കിലും ഒന്ന് നിറവേറ്റിയാൽ ദേശീയ കക്ഷിയായി അംഗീകരിക്കും^[2]

1. പാർട്ടി കുറഞ്ഞത് മൂന്ന് സംസ്ഥാനങ്ങളിൽ നിന്നും 2% ലോക്സഭാ സീറ്റുകളിൽ വിജയം.(11സീറ്റുകളിൽ )
2. ലോകസഭ തിരഞ്ഞെടുപ്പിലോ സംസ്ഥാന തിരഞ്ഞെടുപ്പിലോ നാലു സംസ്ഥാനങ്ങളിലെങ്കിലും കുറഞ്ഞത് ആറൂ ശതമാനം വോട്ടു നേടുകയും 4 ലോകസഭ സീറ്റുകളിൽ വിജയം.
3. നാലു സംസ്ഥാനങ്ങളിലെങ്കിലും സംസ്ഥാന പാർട്ടി പദവി

Recognised national parties as of 16 September 2014^[3]

No.	പാർട്ടി	ചുരുക്കെഴുത്ത്	ചിഹ്നം	രൂപവത്കരണ വർഷം	തലവൻ
1	ഭാരതീയ ജനതാ പാർട്ടി	BJP	Lotus	1980	അമിത് ഷാ
2	ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ്	INC	Hand	1885	രാഹുൽ ഗാന്ധി
3	കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടി ഓഫ് ഇന്ത്യ	CPI	Ears of corn and sickle	1925	ഡി. രാജ
4	കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടി ഓഫ് ഇന്ത്യ (മാർക്സിസ്റ്റ്)	CPI-M	Hammer, sickle and star	1964	സീതാറാം യെച്ചൂരി
5	ബഹുജൻ സമാജ് പാർട്ടി	BSP	Elephant[B]	1984	മായാവതി കുമാരി
6	നാഷണലിസ്റ്റ് കോൺഗ്രസ് പാർട്ടി	NCP	Clock	1999	ശരദ് പവാർ
7	ഓൾ ഇന്ത്യാ തൃണമൂൽ കോൺഗ്രസ്	AITC	Flowers & Grass	1998	മമത ബാനർജി
8	നാഷണൽ പീപ്പിൾസ് പാർട്ടി	NPP	Book	2013	പി.എ. സാങ്മ

സംസ്ഥാന കക്ഷികൾ

തെരെഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷനിൽ രജിസ്റ്റർ ചെയ്യേപ്പെട്ട കക്ഷി താഴെകൊടുത്ത നിബന്ധനകളിൽ ഏതെങ്കിലും ഒന്ന് നിറവേറ്റിയാൽ സംസ്ഥാന കക്ഷിയായി അംഗീകരിക്കും^[4]

1. നിയമസഭയിലെ മൂന്ന് ശതമാനം സീറ്റുകൾ നേടണം.(കുറഞ്ഞത് മൂന്ന് സീറ്റുകൾ)
2. ആ സംസ്ഥാന അനുവദിച്ച ഓരോ 25 ലോക്സഭാസീറ്റുകളിൽ ഒന്ന് എന്ന തോതിൽ ലോക്സഭാ സീറ്റുകൾ
3. ലോകസഭ തിരഞ്ഞെടുപ്പിലോ സംസ്ഥാന തിരഞ്ഞെടുപ്പിലോ കുറഞ്ഞത് ആറൂ ശതമാനം വോട്ടുകൾ, ഒരു ലോകസഭ സീറ്റ്, രണ്ടു നിയമസഭ സീറ്റുകൾ
4. ലോകസഭ തിരഞ്ഞെടുപ്പിലോ സംസ്ഥാന തിരഞ്ഞെടുപ്പിലോ കുറഞ്ഞത് എട്ട് ശതമാനം വോട്ടുകൾ

Recognised state parties as of 16 September 2014^[3][5]

No.	പാർട്ടി	ചുരുക്കെഴുത്ത്	ചിഹ്നം	രൂപവത്കരണ വർഷം	തലവൻ	സംസ്ഥാനങ്ങൾ
1	ആം ആദ്മി പാർട്ടി	AAP	Broom	2012	അരവിന്ദ് കെജ്രിവാൾ	ഡെൽഹി, പഞ്ചാബ്
2	ഓൾ ഇന്ത്യ അണ്ണാ ദ്രാവിഡ മുന്നേറ്റ കഴകം	AIADMK	Two Leaves	1972	ജെ. ജയലളിത	തമിഴ്‌നാട് , പുതുച്ചേരി
3	ഓൾ ഇന്ത്യാ ഫോർവേഡ് ബ്ലോക്ക്	AIFB	Lion	1939	Debabrata Biswas	പശ്ചിമ ബംഗാൾ
4	ഓൾ ഇൻഡ്യ മജിലിസെ ഇത്തിഹാദുൽ മുസ്‌ലിമീൻ	AIMIM	Kite	1927	അസദുദ്ദിൻ ഒവൈസി	തെലംഗാണ
5	ഓൾ ഇന്ത്യ എൻ.ആർ കോൺഗ്രസ്	AINRC	Jug	2011	N. Rangasamy	പുതുച്ചേരി
6	ഓൾ ഇന്ത്യാ തൃണമൂൽ കോൺഗ്രസ്	AITC	Flowers & Grass	1998	മമത ബാനർജി	അരുണാചൽ പ്രദേശ്, മണിപ്പൂർ, ത്രിപുര , പശ്ചിമ ബംഗാൾ
7	All India United Democratic Front	AIUDF	Lock & Key	2004	Badruddin Ajmal	ആസാം
8	All Jharkhand Students Union	AJSU	Banana	1986	Sudesh Mahto	ഝാർഖണ്ഡ്‌
9	അസം ഗണ പരിഷത്ത്	AGP	Elephant	1985	പ്രഫുല്ല കുമാർ മഹന്ത	ആസാം
10	ബിജു ജനതാ ദൾ	BJD	Conch	1997	നവീൻ പട്‌നായിക്	ഒഡീഷ
11	Bodoland People's Front	BPF	Nangol	1985	Hagrama Mohilary	ആസാം
12	Desiya Murpokku Dravidar Kazhagam	DMDK	Nagara	2005	വിജയകാന്ത്	തമിഴ്‌നാട്
13	ദ്രാവിഡ മുന്നേറ്റ കഴകം	DMK	Rising Sun	1949	എം. കരുണാനിധി	തമിഴ്‌നാട് , പുതുച്ചേരി
14	Haryana Janhit Congress (BL)	HJC(BL)	Tractor	2007	Kuldeep Bishnoi	ഹരിയാണ
15	Hill State People's Democratic Party	HSPDP	Lion	1968	H.S. Lyngdoh	മേഘാലയ
16	Indian National Lok Dal	INLD	Spectacles	1999	Om Prakash Chautala	ഹരിയാണ
17	ഇന്ത്യൻ യൂണിയൻ മുസ്ലിം ലീഗ്	IUML	Ladder	1948	ഇ. അഹമ്മദ്	കേരളം
18	ജമ്മു-കാഷ്മീർ നാഷണൽ കോൺഫറൻസ്	JKNC	Plough	1932	ഒമർ അബ്ദുള്ള	ജമ്മു-കശ്മീർ
19	ജമ്മു-കാഷ്മീർ നാഷണൽ പാന്തേഴ്സ് പാർട്ടി	JKNPP	Bicycle	1982	Bhim Singh	ജമ്മു-കശ്മീർ
20	ജമ്മു-കാഷ്മീർ പീപ്പിൾസ് ഡെമീക്രാറ്റിക് പാർട്ടി	JKPDP	Ink Pot & Pen	1998	Mufti Mohammed Sayeed	ജമ്മു-കശ്മീർ
21	ജനതാദൾ (സെക്കുലർ)	JD(S)	Lady Farmer	1999	എച്ച്.ഡി. ദേവഗൗഡ	കർണാടക, കേരളം
22	ജനതാദൾ (യുനൈറ്റഡ്)	JD(U)	Arrow	1999	ശരദ് യാദവ്	ബിഹാർ
23	ഝാർഖണ്ഡ്‌ മുക്തി മോർച്ച	JMM	Bow & Arrow	1972	ഷിബു സോറൻ	ഝാർഖണ്ഡ്‌
24	Jharkhand Vikas Morcha (Prajatantrik)	JVM(P)	Comb	2006	Babu Lal Marandi	ഝാർഖണ്ഡ്‌
25	കേരള കോൺഗ്രസ് (എം)	KC(M)	Two Leaves	1979	C.F. Thomas	കേരളം
26	ലോക് ജൻശക്തി പാർട്ടി	LJP	Bungalow	2000	രാം വിലാസ് പാസ്വാൻ	ബിഹാർ
27	മഹാരാഷ്ട്രാ നവനിർമാൺ സേന	MNS	Railway Engine	2006	രാജ് താക്കറെ	മഹാരാഷ്ട്ര
28	മഹാരാഷ്ട്രവാദി ഗോമാന്തക് പാർട്ടി	MGP	Lion	1963	Shashikala Kakodkar	ഗോവ
29	Manipur State Congress Party	MSCP	Cultivator Cut Crop	1997	Wahengbam Nipamacha	മണിപ്പൂർ
30	മിസോ നാഷണൽ ഫ്രണ്ട്	MNF	Star	1959	Pu Zoramthanga	മിസോറം
31	Mizoram People's Conference	MPC	Electric Bulb	1972	Pu Lalhmingthanga	മിസോറം
32	Naga People's Front	NPF	Cock	2002	നെയ്ഫു റിയോ	മണിപ്പൂർ, നാഗാലാ‌ൻഡ്
33	National People's Party	NPP	Book	2013	P.A. Sangma	മേഘാലയ
34	Pattali Makkal Katchi	PMK	Mango	1989	G. K. Mani	പുതുച്ചേരി
35	People's Party of Arunachal	PPA	Maize	1987	Tomo Riba	അരുണാചൽ പ്രദേശ്
36	രാഷ്ട്രീയ ജനതാ ദൾ	RJD	Hurricane Lamp	1997	ലാലു പ്രസാദ് യാദവ്	ബിഹാർ, ഝാർഖണ്ഡ്‌
37	രാഷ്ട്രീയ ലോക് ദൾ	RLD	Hand Pump	1996	Ajit Singh	ഉത്തർ‌പ്രദേശ്
38	Rashtriya Lok Samta Party	RLSP	Ceiling Fan	2013	ഉപേന്ദ്ര കുശ്‌വാഹ	ബിഹാർ
39	റെവല്യൂഷനറി സോഷ്യലിസ്റ്റ് പാർട്ടി	RSP	Spade & Stoker	1940	T. J. Chandrachoodan	കേരളം, പശ്ചിമ ബംഗാൾ
40	സമാജ്‍വാദി പാർട്ടി	SP	Bicycle	1992	മുലായം സിങ്ങ് യാദവ്	ഉത്തർ‌പ്രദേശ്
41	ശിരോമണി അകാലിദൾ	SAD	Scales	1920	പ്രകാശ് സിങ് ബാദൽ	പഞ്ചാബ്, ഇന്ത്യ
42	ശിവസേന	SS	Bow and Arrow	1966	ഉദ്ധവ് താക്കറെ	മഹാരാഷ്ട്ര
43	സിക്കിം ഡമോക്രാറ്റിക് ഫ്രണ്ട്	SDF	Umbrella	1993	പവൻ കുമാർ ചമ്ലിങ്	സിക്കിം
44	Sikkim Krantikari Morcha	SKM	പ്രമാണം:Table Lamp (Election Symbol).svg Table Lamp	2013	Prem Singh Tamang	സിക്കിം
45	തെലങ്കാന രാഷ്ട്രസമിതി	TRS	Car	2001	കെ. ചന്ദ്രശേഖർ റാവു	തെലംഗാണ
46	തെലുഗുദേശം പാർട്ടി	TDP	Bicycle	1982	എൻ. ചന്ദ്രബാബു നായിഡു	ആന്ധ്രാപ്രദേശ്‌ , തെലംഗാണ
47	United Democratic Party	UDP	Drum	1972	Donkupar Roy	മേഘാലയ
48	വൈ‌ എസ് ആർ കോൺഗ്രസ്	YSRCP	Ceiling Fan	2009	വൈ.എസ്. ജഗന്മോഹൻ റെഡ്ഡി	ആന്ധ്രാപ്രദേശ്‌ , തെലംഗാണ
49	Samajwadi Janata Party (Rashtriya)	SJP	Bargad	1990	ചന്ദ്രശേഖർ	ഉത്തർ‌പ്രദേശ്

രജിസ്റ്റർ ചെയ്യ പ്പെട്ട കക്ഷികൾ

1700-ൽ അധികം കക്ഷികൾ തെരെഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷനിൽ രജിസ്റ്റർ ചെyതിട്ടുണ്ട്. അതിൽ ലോകസഭയിലോ സംസ്ഥാന നിയമസഭയിലോ പ്രാധിനിത്യം ഉള്ള കക്ഷികളുടെ പട്ടിക ഇവിടെ ചെർകുന്നു.

Name	Abbreviation	Foundation Year	Current leader(s)	States/UT
Swabhimani Paksha	SWP
സോഷ്യലിസ്റ്റ് ജനത (ഡെമോക്രാറ്റിക്)	SJD
കേരള റെവല്യൂഷണറി സോഷ്യലിസ്റ്റ് പാർട്ടി (ബേബി ജോൺ)	KRSP(BJ)
കേരള കോൺഗ്രസ് (ബി)	KC(B)
കേരള കോൺഗ്രസ് (ജേക്കബ്)	KC(J)
Hindustani Awam Morcha
CPI(ML) Liberation
People's Democratic Front
Jharkhand Party
Marxist Co-ordination Committee
Jai Bharat Samanta Party
Navjawan Sangharsh Morcha

അവലംബം

1. "Registration of Political Parties". FAQs. Election Commission of India. Retrieved 5 March 2013.
2. "Dynamics of elevation of political parties to State or National Party". Press Information Bureau. 8 March 2014. Retrieved 8 May 2015.
4. "Dynamics of elevation of political parties to State or National Party". Press Information Bureau. 8 March 2014. Retrieved 8 May 2015.