Монгол загасны нэр

Монгол орны загаснууд Монголын гол мөрөн, нууруудын загасны Монгол, орос, англи ба шинжлэх ухааны нэрийн харьцуулалт ^[1]

Тул загас

Хилэм

Цурхай

Гутаарь

Хэлтэг эсвэл Булуу цагаан

Загасны ангилал зүй

• Аймаг: Амьтан Animalia
  • Хүрээ: Хөвчтөн Chordata

Анги: Эрүүгүй амтан Cephalaspidomorphi

Баг: Дугариг амтан Petromyzontiformes

Овог: Хорхой загасныхан Petromyzontidae

Төрөл: Хорхой загас Lethenteron

• Зүйлүүд:

Монгол	Орос	Англи	Латин	Тархалт	Ховордолт
Хорхой загас, Могор	-	Eastern brook lamprey	Lampetra reissneri, Lethenteron reissneri	Онон	Үнэлэх боломжгүй (NA)
Шивэр хорхой загас	-	Arctic lamprey	Lampetra japonica, Lethenteron camtschaticum	Байдаг эсэх нь тодорхойгүй: Сэлэнгэ мөрний сав	-мэдээлэл байхгүй-

Анги: Шивнүүр ястан Actinopterygii

Баг: Сахалт Siluriformes

Овог: Сахалтынхан Siluridae

Төрөл: Сахалт Silurus

• Зүйлүүд:

Монгол	Орос	Англи	Латин	Тархалт	Ховордолт
Сахалт загас	Амурский сом	Amur catfish	Silurus asotus	Хэрлэн, Онон, Буйр, Ерөө, Ерөөгийн ай сав дахь нуур, цөөрөм	Анхааралд өртөхөөргүй (LC)
Амарын лах	Сом солдатова	Soldatov's catfish	Silurus soldatovi	Байдаг эсэх нь тодорхойгүй: Буйр	-мэдээлэл байхгүй-

Баг: Сагамхайтан Gadiformes

Овог: Гутаарынхан Lotidae

Төрөл: Гутаар Lota

• Зүйлүүд:

Монгол	Орос	Англи	Латин	Тархалт	Ховордолт
Гутаарь	Налим	Burbot	Lota lota	Сэлэнгэ, Орхон, Шишхэд, Хөвсгөл, Өгий, Тэрхийн цагаан, Халх, Буйр	Мэдээлэл дутмаг (DD)

Баг: Хилэмтэн Acipenseriformes

Овог: Хилэмийнхэн Acipenseridae

Төрөл: Хилэм Acipenser

• Зүйлүүд:

Хилэм

Монгол	Орос	Англи	Латин	Тархалт	Ховордолт
Шивэр Хилэм	Сибирский осётр	Siberian sturgeon	Acipenser baerii	Сэлэнгэ, Орхон, Хараа	Устаж байгаа (CR)
Амарын Хилэм	Амурский осётр	Amur sturgeon	Acipenser schrenckii	Онон	Устаж болзошгүй (EN)

Баг: Цурхайтан Esociformes

Овог: Цурхайнхан Esocidae

Төрөл: Цурхай Esox

• Зүйлүүд:

Цурхай

Монгол	Орос	Англи	Латин	Тархалт	Ховордолт
Цурхай	Щука	Northern pike	Esox lucius	Сэлэнгэ, Тэрхийн цагаан, Өгий	Анхааралд өртөхөөргүй (LC)
Амарын цурхай	Амурская щука	Amur pike	Esox reichertii	Онон, Хэрлэн, Халх, Буйр	Анхааралд өртөхөөргүй (LC)

Баг: Живэртэн Scorpaeniformes

Овог: Живэртийнхэн Cottidae

Төрөл: Живэрт Cottus

• Зүйлүүд:

Монгол	Орос	Англи	Латин	Тархалт	Ховордолт
Шивэр живэрт	-	Siberian sculpin	Cottus sibiricus	Сэлэнгэ, Орхон	Мэдээлэл дутмаг (DD)
Амарын живэрт	-	Amur sculpin	Cottus szanaga	Онон	Мэдээлэл дутмаг (DD)

Төрөл: Эрээн живэрт Leocottus

• Зүйлүүд:

Монгол	Орос	Англи	Латин	Тархалт	Ховордолт
Элсний эрээн живэрт	-	Kessler’s sculpin	Leocottus kesslerii	Сэлэнгэ	Мэдээлэл дутмаг (DD)

Төрөл: Зантаахай Mesocottus

• Зүйлүүд:

Монгол	Орос	Англи	Латин	Тархалт	Ховордолт
Зантгар загас	-	Haitej sculpin	Mesocottus haitej	Онон	Мэдээлэл дутмаг (DD)

Баг: Алганатан Perciformes

Овог: Алганыхан Percidae

Төрөл: Алгана Perca

• Зүйлүүд:

Монгол	Орос	Англи	Латин	Тархалт	Ховордолт
Алгана	Речной окунь	European perch	Perca fluviatilis	Сэлэнгэ мөрний цутгал голууд, Өгий, Тэрхийн цагаан, Хөвсгөл нуурууд	Анхааралд өртөхөөргүй (LC)

Овог: Цоохлойхон Odontobutidae

Төрөл: Цоохлой Perccottus

• Зүйлүүд:

Монгол	Орос	Англи	Латин	Тархалт	Ховордолт
Тогтмолын цоохлой	-	Amur sleeper	Perccottus glenii	Халх	Үнэлэх боломжгүй (NA)

Баг: Яргайтан Salmoniformes

Овог: Хулдынхан Salmonidae

Төрөл: Зэвэг Brachymystax

• Зүйлүүд:

Монгол	Орос	Англи	Шинжлэх ухааны	Тархалт	Ховордолт	Зураг
Зэвэг	Ленок	Lenok	Brachymystax lenok	Сэлэнгэ, Орхон, Ерөө, Туул, Дэлгэрмөрөн, Эг, Чулуут, Суман, Идэр, Хөвсгөл, Тэрхийн цагаан, Өгий, Дархадын хотгор, Хэрлэн, Онон, Халх, Буйр	Эмзэг (VU)

Төрөл: Тул Hucho

• Зүйлүүд

Монгол	Орос	Англи	Шинжлэх ухааны	Тархалт	Ховордолт	Зураг
Тул	Таймень, обыкновенный	Taimen	Hucho taimen	Шишхэд, Эг, Үүр, Дэлгэрмөрөн, Идэр, Чулуут, Ерөө, Сэлэнгэ, Орхон, Туул, Дархадын хотгор, Онон, Хэрлэн, Халх	Устаж болзошгүй (EN)	Тул загас

Төрөл: Цагаан загас Coregonus

• Зүйлүүд:

Монгол	Орос	Англи	Латин	Тархалт	Ховордолт
Цагаан хадир	Сиг-хадары	Khadary whitefish	Coregonus chadary	Онон	Мэдээлэл дутмаг (DD)
Байгалын омуль	Байкальский омуль	Baikal omul	Coregonus migratorius	Сэлэнгэ, Орхон	Мэдээлэл дутмаг (DD)
Цагаан загас	Сибирский сиг	Humpback whitefish	Coregonus pidschian	Дархадын хотгор, Үүр, Эг	Мэдээлэл дутмаг (DD)
Жарга	Пелядь	Peled	Coregonus peled	Зориудаар нутагшуулсан: Найман нуур, Улаагчны хар нуур, Дархадын цагаан нуур	-мэдээлэл байхгүй-
Зарам	Сибирьская ряпушка	Sardine cisco	Coregonus sardinella	Зориудаар нутагшуулсан: Толбо нуур, Хонгор-Өлөнгө нуур	-мэдээлэл байхгүй-

Төрөл: Хадран Thymallus

• Зүйлдүүд

Монгол	Орос	Англи	Шинжлэх ухааны	Тархалт	Ховордолт
Шивэр хадран	Сибирьский хариус	Arctic grayling	Thymallus arcticus	Сэлэнгэ, Дархадын хотгор, Туул, Орхон, Ховд	Ховордож болзошгүй (NT)
Монгол хадран	Монгольский хариус	Mongolian grayling	Thymallus brevirostris	Ховд, Завхан, Хар, Хар-Ус, Ачит, Толбо, Айраг, Тал, Хотон, Хурган, Даян, Хөхнуур	Эмзэг (VU)
Амарын хадран	Амурский хариус	Amur grayling	Thymallus grubei	Хэрлэн, Онон, Халх, Буйр	Устаж болзошгүй (EN)
Хөвсгөл хадран	Хубсугульский хариус	Khuvsgul grayling	Thymallus nigrescens	Хөвсгөл	Устаж болзошгүй (EN)

Баг: Мөрөгтөн Cypriniformes

Овог: Эрээлжийнхэн Nemacheilidae

Төрөл: Эрээлж Barbatula

• Зүйлүүд

Монгол	Орос	Англи	Латин	Тархалт	Ховордолт
Говийн эрээлж	-	Gobi loach	Barbatula dgebuadzei	Заг, Байдраг	Устаж болзошгүй (EN)
Сахалт эрээлж	-	Siberean stone loach	Barbatula toni	Онон, Хэрлэн, Халх, Буйр нуур, Сэлэнгэ, Шишхэд	Анхааралд өртөхөөргүй (LC)

Төрөл: Наймас эрээлж Lefua

• Зүйлүүд

Монгол	Орос	Англи	Латин	Тархалт	Ховордолт
Наймас эрээлж	-	Lefua	Lefua costata	Азаргын гол, Тамсагийн булаг, Буйр нуур	Үнэлэх боломжгүй (NA)

Төрөл: Гурамсан эрээлж Triplophysa

• Зүйлүүд

Монгол	Орос	Англи	Латин	Тархалт	Ховордолт
Тэсийн эрээлж	-	Tes gol loach	Triplophysa gundriseri	Тэс, Сангийн далай нуур	Мэдээлэл дутмаг (DD)
Тангад эрээлж	-	Tibetian stone loach	Triplophysa stolickai	Байдаг эсэх нь тодорхойгүй: Булган, Тэс, Сангийн далай нуур	-мэдээлэл байхгүй-
Толбот эрээлж	Пятнистый губач	Spotted thicklip loach	Triplophysa strauchii	Байдаг эсэх нь тодорхойгүй: Увс, Тэс, Сангийн далай нуур	-мэдээлэл байхгүй-

Овог: Яралжийнхан Cobitidae

Төрөл: Чимхүүр загас Cobitis

• Зүйлүүд

Монгол	Орос	Англи	Латин	Тархалт	Ховордолт
Шивэр чимхүүр загас	-	Siberian spiny loach	Cobitis melanoleuca, Cobitis taenia granoei, Cobitis taenia sibirica	Онон, Хэрлэн, Сэлэнгэ, Булган	Анхааралд өртөхөөргүй (LC)

Төрөл: Моголзой Misgurnus

• Зүйлүүд

Монгол	Орос	Англи	Латин	Тархалт	Ховордолт
Амарын моголзой	-	Amur weather loach	Misgurnus mohoity	Онон, Хэрлэн, Халх, Улз, Буйр нуур	Анхааралд өртөхөөргүй (LC)

Овог: Мөрөгийнхөн Cyprinidae

Дэд овог: Мөрөгүүд Cyprininae

Монгол	Орос	Англи	Шинжлэх ухааны	Тархалт	Ховордолт
Алтлаг хэлтэг	Золотой карась	Crucian carp	Carassius carassius	Булган	Үнэлэх боломжгүй (NA)
Мөнгөлөг хэлтэг	Серебряный карась	Prussian carp	Carassius gibelio	Онон, Хэрлэн, Буйр нуур, Сэлэнгэ	Анхааралд өртөхөөргүй (LC)
Булуу цагаан	Сазан	Asian common carp	Cyprinus rubrofuscus, Cyprinus haematopterus	Хэрлэн, Онон, Буйр нуур	Үнэлэх боломжгүй (NA)

Дэд овог: Давхаа мөрөгүүд Xenocyprininae

• Төрөл: Давхаа Hypophthalmichthys

Монгол	Орос	Англи	Латин	Тархалт	Ховордолт
Дух давхаа	Белые толстолобик	Silver carp	Hypophthalmichthys molitrix	Зориудаар нутагшуулсан: Буйр нуур	-мэдээлэл байхгүй-

Дэд овог: Скуалиобарбусууд Squaliobarbinae

• Төрөл: Цагаан амар Ctenopharyngodon

Монгол	Орос	Англи	Латин	Тархалт	Ховордолт
Цагаан амар	Белые амур	Grass carp	Ctenopharyngodon idella	Байгаа эсэх нь тодорхойгүй: Буйр нуур	-мэдээлэл байхгүй-

Дэд овог: Хавчигасууд Cultrinae

Монгол	Орос	Англи	Шинжлэх ухааны	Тархалт	Ховордолт
Цагаан догтор	-	Red-fin culter	Chanodichthys erythropterus	Буйр нуур	Үнэлэх боломжгүй (NA)
Монголын улаан далбаат	-	Mongolian culter	Chanodichthys mongolicus	Хэрлэн, Халх, Онон, Буйр нуур	Үнэлэх боломжгүй (NA)
Өлгөр цагаан	-	White culter, Bleak culter	Culter alburnus	Хэрлэн, Халх, Онон, Буйр нуур	Үнэлэх боломжгүй (NA)
Ердийн хавчигас	-	Sharpbelly	Hemiculter leucisculus	Буйр нуур	Үнэлэх боломжгүй (NA)
Буйр хавчигас	-	Buir Sharpbelly	Hemiculter varpachovskii	Буйр нуур	-мэдээлэл байхгүй-

Дэд овог: Гүрцнүүд Gobioninae

Монгол	Орос	Англи	Шинжлэх ухааны	Тархалт	Ховордолт
Сугасан гүрц	-	Manchurian gudgeon	Gnathopogon strigatus	Буйр нуур	Үнэлэх боломжгүй (NA)
Ердийн гүрц	-	Irtysh gudgeon	Gobio acutipinnatus	Булган	Үнэлэх боломжгүй (NA)
Морин гүрц	-	Dog-faced gudgeon	Gobio cynocephalus	Хэрлэн, Онон, Буйр нуур	Мэдээлэл дутмаг (DD)
Түнгүсийн гүрц	-	Amur gudgeon	Gobio soldatovi	Онон	Мэдээлэл дутмаг (DD)
Цагаан сэлүүрт гүрц, Сахалт гүрц	-	Eastern whitefin gudgeon	Gobio tenuicorpus	Буйр нуур	Үнэлэх боломжгүй (NA)
Морин загас	-	Horse gudgeon	Hemibarbus labeo	Онон, Хэрлэн, Буйр нуур	Мэдээлэл дутмаг (DD)
Толбот морин загас	-	Spotted horse gudgeon	Hemibarbus maculatus	Буйр нуур	Мэдээлэл дутмаг (DD)
Тачановын гүрц	-	Sharp-jawed minnow	Ladislavia taczanowskii	Онон, Балж, Хурх	Мэдээлэл дутмаг (DD)
Буйр гүрц	-	Long-nosed gudgeon	Microphysogobio tungtingensis	Халх, Буйр нуур	Мэдээлэл дутмаг (DD)
Анударийн гүрц	-	Anudarini gudgeon	Microphysogobio anudarini	шинэ зүйл: Буйр нуур	-мэдээлэл байхгүй-
Амарын хөөлөнхэй		Pseudorasbora	Pseudorasbora parva	Онон, Хэрлэн, Улз, Халх, Оршуун, Буйр нуур	Мэдээлэл дутмаг (DD)
Солдатовын гүрц	-	Amur marble gudgeon	Sarcocheilichthys soldatovi	Буйр	Үнэлэх боломжгүй (NA)
Монхор гүрц	-	Lizard gudgeon	Saurogobio dabryi	Халх, Буйр	Үнэлэх боломжгүй (NA)
Ханхын гүрц	-	Khanka gudgeon	Squalidus chankaensis	Буйр	Үнэлэх боломжгүй (NA)

Дэд овог: Сугасууд Leuciscinae

Монгол	Орос	Англи	Шинжлэх ухааны	Тархалт	Ховордолт
Шивэр сугас	Сибирьский язь	Siberian dace	Leuciscus baicalensis	Сэлэнгэ, Өгийн нуур, Тэрхийн цагаан нуур	Анхааралд өртөхөөргүй (LC)
Ойрад сугас	Джунгарскый язь	Dzungar dace	Leuciscus dzungaricus	Булган	Устаж болзошгүй (EN)
Бух сугас	Язь	Ide	Leuciscus idus	Сэлэнгэ, Орхон, Туул, Өгий нуур, Булган	Ховордож болзошгүй (NT)
Амарын сугас	Чебак, Амурский язь	Amur Ide	Leuciscus waleckii	Хэрлэн, Онон, Халх, Буйр нуур	Мэдээлэл дутмаг (DD)
Нуурын варлан	-	Lake minnow	Eupallasella percnurus, Phoxinus percnurus	Орхон, Сэлэнгэ, Хэрлэн, Онон, Буйр нуур	Мэдээлэл дутмаг (DD)
Нүцгэн жараа	-	Common minnow	Phoxinus phoxinus	Дэлгэрмөрөн, Идэр, Чулуут, Хануй, Орхон, Ерөө, Хараа, Цох, Хүдэр, Туул, Шишхэд, Хөвсгөл, Тэрхийн цагаан, Өгий, Дархадын хотгорын нуурууд, Онон, Хэрлэн, Халх, Оршуун, Буйр, Булган	Анхааралд өртөхөөргүй (LC)
Ужмоненсис жараа	-	Phoxinus ujmonensis	Phoxinus ujmonensis	-мэдээлэл байхгүй- шинээр тэмдэглэгдсэн зүйл	-мэдээлэл байхгүй-
Чеконовын варлан	-	Siberian minnow	Rhynchocypris czekanowskii	Онон, Хэрлэн, Балж, Улз, Халх, Буйр нуур	Мэдээлэл дутмаг (DD)
Лаговын варлан	-	Eastern Siberian minnow	Rhynchocypris lagowskii	Онон, Улз, Халх, Буйр нуур	Мэдээлэл дутмаг (DD)
Улаан нүдэн	Плотва	Common roach	Rutilus rutilus	Сэлэнгэ, Дэлгэрмөрөн, Орхон, Туул, Хараа, Өгий, Хөвсгөл	Анхааралд өртөхөөргүй (LC)

Дэд овог: Халбагантнууд Acheilognathinae

Монгол	Орос	Англи	Шинжлэх ухааны	Тархалт	Ховордолт
Халбаган жараа		Amur bitterling	Rhodeus sericeus	Амарын сав	Мэдээлэл дутмаг (DD)
Хатгуурт халбаган загас	-	Amur spiny bitterling	Acheilognathus asmussii	Онон, Хэрлэн, Буйр нуур	Ховордож болзошгүй (NT)

Дэд овог: Үхэрдэйнүүд Tincinae

Монгол	Орос	Англи	Шинжлэх ухааны	Тархалт	Ховордолт
Шаргал үхэрдэй	-	Tench	Tinca tinca, Cyprinus tinca	Булган	Үнэлэх боломжгүй (NA)

Дэд овог: Ангилагдаагүй Incertae sedis

Монгол	Орос	Англи	Шинжлэх ухааны	Тархалт	Ховордолт
Нохой сугас	Осман	Lake osman, Bigmouth osman	Oreoleuciscus angusticephalus	Хар-Ус, Хар, Ногоон, Хяргас, Ачит, Толбо, Үүрэг	Эмзэг (VU)
Давжаа сугас	-	Dwarf osman	Oreoleuciscus humilis	Таацийн цагаан, Бөөн цагаан, Орог, Сангийн далай, Байдраг, Онги, Тэс, Хүнгүй, Түйн, Тарна, Хүйтэн, Говийн нуурууд, Увс нуурын Нарийны гол, Сэлэнгэ, Орхон	Эмзэг (VU)
Алтайн сугас	-	Potanin’s osman	Oreoleuciscus potanini	Хар-Ус, Хар, Ногоон, Дөргөн, Айраг, Хяргас, Бөөн цагаан, Орог, Таацийн цагаан, Хангай, Хүй, Сангийн далай, Тэлмэн, Хотон, Хоргон, Хоромдог, Даян нуурууд, Ховд, Завхан, Тэс, Хүнгүй, Байдраг	Анхааралд өртөхөөргүй (LC)
Улаан живэрт, (Сүх цагаан загас)	Плоскоголовый жерех	False asp	Pseudaspius leptocephalus	Онон, Халх, Буйр нуур	Мэдээлэл дутмаг (DD)

Монгол орны усны амьтад

Хүрээ: Нялцгай биет Mollusca

• Анги: Хосхавтастан Bivalvia
• Баг: Танатынхан Unionida

Овог: Танатан Unionidae

Монгол	Орос	Англи	Төрөл, зүйл	Тархалт	Ховордолт
Монгол танан хясаа	Монгольская миддендорффиная	Middendorffinaia mongolica	Middendorffinaia mongolica	Онон, Балж, Халх, Нөмрөг	Мэдээлэл дутмаг (DD)
Сэлэнгийн танан хясаа	-	Anodonta sedakovi	Anodonta sedakovi	Орхон, Сэлэнгэ, Туул	Мэдээлэл дутмаг (DD)
Дэлт танан хясаа	Гребенчатка складчатая	cockscomb pearl mussel	Cristaria plicata	Буйр нуур	Анхааралд өртөхөөргүй (LC)

Овог: Сувдтан Margaritiferidae

Монгол	Орос	Англи	Төрөл, зүйл	Тархалт	Ховордолт
Дагуурын сувдан хясаа	Даурская жемчужница	Daurian pearl oyster	Dahurinaia dahurica	Онон, Балж, Халх, Нөмрөг	Мэдээлэл дутмаг (DD)

Хүрээ: Үе хөлтөн Arthropoda

• Анги: Хавч хэлбэртэн Malacostraca
• Баг: Арванхөлтийнхөн Decapoda

Овог: Хавчийнхан Cambaridae

Монгол	Орос	Англи	Төрөл, зүйл	Тархалт	Ховордолт
Дагуурын хавч	Рак даурский	Daurian Crayfish	Cambaroides dauricus	Онон, Хэрлэн	Мэдээлэл дутмаг (DD)

Овог: Самхорхойнхон Palaemonidae

Монгол	Орос	Англи	Төрөл, зүйл	Тархалт	Ховордолт
Шивэр самхорхой	Сибирский креветки	Sibirian prawn	leander modestus v sibirica	Буйр	Мэдээлэл дутмаг (DD)

Нэр томъёо

Ховордолт

• Устсан (EX)
• Байгалд устсан (EW)
• Бүс нутагтаа устсан (ER)
• Устаж байгаа (CR)
• Устаж болзошгүй (EN)
• Эмзэг (VU)
• Ховордож болзошгүй (NT)
• Анхааралд өртөхөөргүй (LC)
• Мэдээлэл дутмаг (DD)
• Үнэлэх боломжгүй (NA)

Ангилал зүй

Монгол	Орос	Англи	Жишээ: Тул
Аймаг	Царство	Kingdom	Амьтны аймаг
Хүрээ	Тип	Phylum	Хөвчтөний хүрээ
Анги	Класс	Class	Хагадастны анги
Баг	Отряд	Order	Яргайтаны баг
Овог	Семейство	Family	Хулд овог
Дэд овог	Подсемейство	subfamily	Хулдууд
Төрөл	Род	Genus	Тул
Зүйл	Вид	Species	Ердийн тул