Билгийн тоолол

Билгийн тоолол гэдэг нь сар дэлхийг тойрох үечлэлийг ажиглан цаг хугацаа, өдөр сарыг тоолдог тоолол юм. Энэ ч утгаар билгийн тооллыг мөн сарны тоолол хэмээн нэрлэдэг. Монголд билгийн тооллыг аргын тоололтой хамт хэрэглэж байна.

Билгийн тоолол гэдэг нь сар дэлхийг нэг бүтэн тойрох үечлэлд суурилсан цаг тоолол ба Япон, Хятад, Монгол зэрэг дорнын олон оронд хэрэглэдэг. Сар дэлхийг бүтэн тойрох хугацаа нь 29.5 хоног ба 12 сардаа үржүүлээд үзвэл 354 хоног буюу жилд байх ёстой хоногоос 11 хоногийн зөрүүтэй. Үүнийг зохицуулахын тулд дөрвөн жил тутамд 11+11+11=33 хоног буюу "илүү сар" нэртэй нэг сар нэмдэг.

Билгийн тоолол нь Энэтхэгээс Төвөдөд, дараа нь Төвөдөөс Монголд 16-р зууны сүүлээр нэвтэрсэн уламжлалт цаг тоолол бөгөөд 1027 оны 1 сарын 29-өөс эхэлдэг.

1. Хулгана жил
2. Yхэр жил
3. Бар жил
4. Туулай жил
5. Луу жил
6. Могой жил
7. Морин жил
8. Хонин жил
9. Мичин жил
10. Тахиа жил
11. Нохой жил
12. Гахай жил

Мөн үзэх

• Аргын тоолол

Гаднын холбоос

• Монгол билгийн тооллын календарь https://web.archive.org/web/20201225053336/https://www.math.mcgill.ca/gantumur/cal/index_mn.html