चीन
एशियाई महाद्वीप के पूर्व में स्थित एक देश / From Wikipedia, the free encyclopedia
चीन (इंग्रजी: China/ चायना; नवी चिनी चित्रलिपी: 中国; जुनी चिनी चित्रलिपी: 中國; फीनयीन: Zhōngguó; उच्चार: चॉंऽऽग्-कुओऽ; अर्थ: जगाच्या मध्यभागी वसलेला देश), अधिकृ्त नाव:- चीनचे जनतेचे प्रजासत्ताक (नवी चिनी चित्रलिपी: 中华人民共和国; जुनी चिनी चित्रलिपी: 中華人民共和國; फीनयीन: Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó; उच्चार: चॉंऽऽग्-हुआऽ रऽन्-मीऽन् कोंग्-हऽ-कुओऽ) हा आशियातला, जगातला सर्वांत जास्त दुसऱ्या क्रमांकाचा लोकसंख्या असलेला देश आहे. काही अहवालांनुसार, चीनमध्ये बौद्ध धर्म हा प्रमुख धर्म असून देशाच्या एकूण लोकसंख्येमध्ये ९१% किंवा १२२ कोटी लोकसंख्या ही बौद्ध धर्मीय आहे.[1]
चीन 中华人民共和国 चीनचे जनतेचे प्रजासत्ताक | |||||
| |||||
राष्ट्रगीत: 义勇军进行曲(अर्थ: स्वयंसेवकांची आगेकूच) | |||||
चीनचे जागतिक नकाशावरील स्थान | |||||
राजधानी | बीजिंग | ||||
सर्वात मोठे शहर | शांघाय | ||||
अधिकृत भाषा | चिनी भाषा | ||||
- राष्ट्रप्रमुख | शी जिनपिंग | ||||
- पंतप्रधान | ली कियांग | ||||
महत्त्वपूर्ण घटना | |||||
---|---|---|---|---|---|
- प्रजासत्ताक दिन | १ ऑक्टोबर १९४९ | ||||
क्षेत्रफळ | |||||
- एकूण | ९६,४१,२६६ किमी२ (३वा क्रमांक) | ||||
- पाणी (%) | २.८ | ||||
लोकसंख्या | |||||
-एकूण | १,४१,३२,६०,००० (२वा क्रमांक) | ||||
- गणती | {{{लोकसंख्या_गणना}}}
{{{लोकसंख्या_गणना_वर्ष}}} | ||||
- घनता | १४०/किमी² | ||||
वार्षिक सकल उत्पन्न (पीपीपी) | |||||
- एकूण | ८८५९ अब्ज अमेरिकन डॉलर (२वा क्रमांक) | ||||
- वार्षिक दरडोई उत्पन्न | ७२०४ अमेरिकन डॉलर (८४वा क्रमांक) | ||||
राष्ट्रीय चलन | रेन्मिन्बी (CNY) | ||||
आंतरराष्ट्रीय कालविभाग | यूटीसी+८ | ||||
आय.एस.ओ. ३१६६-१ | CN | ||||
आंतरजाल प्रत्यय | .cn | ||||
आंतरराष्ट्रीय दूरध्वनी क्रमांक | +८६ | ||||
चीनचे क्षेत्रफळ सुमारे ९६ लाख चौरस किलोमीटर आहे. भूप्रदेशाच्या आकारानुसार चीन जगातला तिसरा किंवा चौथा सर्वात मोठा देश आहे. चीनचा विस्तारित भूप्रदेश वैविध्यपूर्ण आहे. उत्तर आणि उत्तरपूर्वेला मंगोलिया आणि मध्य आशियानजिक गोबी आणि तकलामाकन वाळवंटे आहेत तर नैर्ऋत्य आशियालगतच्या दक्षिणेकडच्या पाणथळ भूप्रदेशात कटिबंधीय अरण्ये आहेत. चीनचा पश्चिमेकडील भूभाग हा खडबडीत आणि उंचावलेला आहे. हिमालय, काराकोरम, पामीर आणि थ्येन शान पर्वतरांगा याच भागात आहेत. तिबेटच्या पठारावरून निघणाऱ्या यांगत्से आणि पीत नदी या दोन पूर्ववाहिनी नद्या चीनमधील मोठ्या नद्या आहेत. चीन काळापासून भारत आणि चीन यांच्यामध्ये व्यापारी आणि सांस्कृतिक संबंध प्रस्थापित झालेले होते सम्राट हर्षवर्धनाने चीनच्या दरबारात राजदूत पाठवला होता चीनमध्ये तयार होणाऱ्या रेशमी कापडाला भारतामध्ये चीननांशुक असे नाव होते. चीनांशुकाला भारतात मोठी मागणी होती. प्राचीन भारतातील व्यापारी हे चीनांशुकाला पश्चिमेकडील देशांमध्ये पाठवत असत हा व्यापार खुष्कीच्या मार्गाने चालत असे, त्या मार्गाला रेशीम मार्ग असेही म्हटले जात असे. भारतातील काही प्राचीन स्थळे या रेशीम मार्गाशी जोडलेली होती, त्यामध्ये महाराष्ट्रातील मुंबईजवळ असलेल्या ठाण्यातील नालासोपारा हे होते. भारतात आलेले फायान आणि यंगसांग हे बौद्ध भिक्खू ही रेशीम मार्गानेच भारतात आले. इसवी सनाच्या पहिल्या शतकातील चिनी सम्राट यांच्या आमंत्रणावरून धर्मरक्षक आणि कश्यप मातंग हे बौद्धभिक्खू चीनमध्ये गेले. त्यांनी अनेक भारतीय बौद्ध ग्रंथांचे चिनी भाषेत रूपांतर केले, त्यानंतर चीनमधील बौद्ध धर्माच्या प्रसारास चालना मिळाली. बौद्ध धर्म म्यानमार, जपान, कोरिया, व्हिएतनाम,लाओस,कंबोडिया, या देशांमध्येही पोहोचला.