From Wikipedia, the free encyclopedia
गुंतवणूक म्हणजे स्वतःचे किंवा आपल्या व्यवस्थापनाचे जास्तीचे पैसे अधिक उत्पन्न मिळवण्याच्या उद्देशाने बँकेच्या स्वाधीन करणे वा दुसऱ्या व्यक्तीला किंवा कंपनीला त्याच्या उद्योगासाठी देणे.
या दुसऱ्या उद्योगाला होणाऱ्या नफ्याचा हिस्सा गुंतवणूकदाराला व्याजाच्या, लाभांशाच्या किंवा बोनसच्या रूपात मिळतो.
हा दुसरा उद्योग आपल्याच मालकीचा असावा असे नाही. गुंतवणुकीचा उद्देश अधिक उत्पन्न मिळवणे हा असला तरी केलेल्या गुंतवणुकीवर अधिक उत्पन्न मिळेलच असे नाही. जिथे गुंतवणूक केली त्या उद्योगाला फायदा झाला नाही तर आपली गुंतवणूक किमान काही काळासाठी व्यर्थ जाऊ शकते.
१) कंपन्याचे भाग भांडवल
२) मुच्युअल फंडाचे वा युनिट ट्रस्टचे युनिट्स
३) बँकातील चालू वा बचत खाती किंवा मुदतीच्या ठेवी
४) पतपेढ्या, चिट फंड, क्रेडिट सोसायट्या यांतील ठेवी
५) भिशी योजना
६) शेअर बाजारात गुंतवणूक करणाऱ्या विमा योजना
७) पोस्ट खात्यातील विविध अल्पबचत योजना
८) राष्ट्रीय निवृत्तीवेतन योजना
९) प्रॉव्हिडंट फंड
१०) वैयक्तिक विमा योजना
११) सरकारने किंवा स्थानिक स्वराज्य संस्थांनी बाजारात विक्रीसाठी आणलेले कर्जरोखे
म्युचुअल फंड म्हणजे सहसा तज्ञ मंडळीकडून सांभाळल्या जाणाऱ्या अशा पैशांचा स्रोत जो की, एखाद्या गुंतवणूकदारांच्या समूहाकडून आलेला असतो. म्युचुअल फंडाचे प्रबंधक पुष्कळ गुंतवणूकदारांकडून पैसे गोळा करतात व तो विविध रोख्यांमधे जसे की, शेअर, रोखे बंध किंवा बाजारातील अन्य विकाल्पांमधे अथवा या सर्वांच्या मिश्र योजनेत गुंतवतात. यात फंडांचे गुंतवणुक उदिष्ट ठरलेले असते. संयुक्तरीत्या म्युचुअल फंडाकडून जो पैसा सांभाळला जातो त्यास सहसा खाते (पोर्टफ़ोलिओ) असे संबोधतात. प्रत्येक युनिटमध्ये गुंतवणूकदारांची समान मालकी असतेच, शिवाय जे उत्पन्न ही संपूर्ण रक्कम तयार करते त्यातही असते. म्युचुअल फंडांची त्यांच्या रचनेनुसार विभागणी होते. खुल्या योजना नेहमीच युनिटची विक्री व खरेदी करीत असतात. जेव्हा फंड विकतात तेव्हा गुंतवणूकदार खरेदी करतात आणि जेव्हा गुंतवणूकदार पैसा काढतात, तेव्हा हे फंड पुन्हा युनिटची खरेदी करतात. खरेदी किंवा पैसे काढणे हे सर्व एकूण मालमत्तेच्या किमतीवर आधारीत असते.
म्युचुअल फंडात गुंतवणूक करून तुम्ही तुमच्या गुंतवणुकीचे विकेंद्रीकरण करू शकता. शिवाय जोखीम देखील थोडी कमी होते.
गुंतवणूकदारांनी पैसा गुंतवण्यापूर्वी या सर्व बाबींचा नीट अभ्यास करूनच पैसे गुंतवायला हवेत.
प्रत्येक म्युचुअल फंडाचे गुंतवणुकीचे एक पुर्वनिश्चित असे उद्दिष्ट असते. ज्यात त्या फंडाचे पैसे कुठल्या प्रकारच्या प्रकारात व कशा योजनांनी गुंतविले जाणार हे ठरले असते. म्युचुअल फंडाचे खालील प्रकार आहेत.
या योजना मुख्यत्वे करून चुकीच्या मार्गाचा अवलंब करून राबवल्या जातात. ज्यात गुंतवणूकदाराला छोट्या जोखमीच्या मोबदल्यात मोठ्या पैशाचे आमिष दाखवले जाते. अशा योजना जुन्या म्हणण्यापेक्षा सर्वप्रथम जो गुंतवतो अशांसाठी, एकतर त्यांच्याच पैशातून अथवा त्यानंतर येणाऱ्या गुंतवणूकदारांकडून पैसा उभा करत असतात. जेव्हा की वास्तविक नफा काहीच कमविला जात नाही. या योजनांनी जाहिरातीत दाखविलेले फायदे, नफा हे केवळ या योजनांमधील पैसा सतत वाढत राहीला पाहिजे, जेणे करून योजना सुरू राहील याच केवळ उद्देशाने दाखविलेला असतो.
ही संपूर्ण प्रक्रिया जर गुंतवणूकदारांनी पैसे गुंतविले नाहीत, अथवा त्यांना वेळेवर पैसे दिले नाहीत तर मग ढासळते. सहसा अशा योजनांमधे गैरव्यवहार होण्याआधीच कायदेशीररीत्या कायद्याचे अधिकारी हस्तक्षेप करतात. कारण या योजनाच शंका घेण्यास वाव ठेवतात किंवा विनिमय संस्थांमधे नसलेल्या समभागांची विक्री यांच्या कंपनी विस्तार अधिकाऱ्यांकडून केली जाते. जितके लोक यात सहभागी होत जातात अधिकाऱ्यांची नजर अशा योजनांवर तितकीच करडी होत जाते.
या योजना सहसा, असे परतावे खात्रीशीर देणार जे बाजारात दुसऱ्या योजना देऊच शकत नाहीत. शिवाय अल्पावाधीचे परतावे हे अविश्वसनीयरीत्या जास्त किंवा अनाकलनीय प्रकारे स्थिर असतात, दुसऱ्या शब्दात अतिशय चांगले असतात की, ज्यावर विश्वासच बसत नाही.[ संदर्भ हवा ]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.