Che Wong

Orang Cheq Wong ialah Orang Asli dari cabang Senoi di Malaysia. Walaupun mereka mempunyai rupa fizikal dari subkumpulan Senoi, bahasa Cheq Wong yang mereka tuturi walau bagaimanapun berkait rapat dengan bahasa-bahasa Asli Utara.^[2]

Orang Cheq Wong
Cheqwong / Chewong / Che' Wong / Ceq Wong / Cewong / Si Wong / Siwong / Siwang / Beri / Chuba

Lelaki Cheq Wong dengan anaknya di Pusat Perlindungan Hidupan Liar Krau, Pahang.
Kawasan ramai penduduk
Malaysia:
Pahang	818 (2010)[1]
Bahasa
Bahasa Cheq Wong, Bahasa Melayu
Agama
Animisme (lebih ramai), Islam, Kristian
Kumpulan etnik berkaitan
Semang, orang Semai

Bahasa

Orang Cheq Wong bertutur dalam bahasa mereka sendiri, bahasa Cheq Wong, yang sebahagian daripada bahasa-bahasa Asli Utara.^[3] Bahasa ini meminjam sekitar 4% kata pinjaman daripada bahasa Kensiu, walaupun dua orang asli ini berpisah dari jarak yang jauh.^[4] Walau bagaimanapun, bahasa Cheq Wong juga memaparkan jenis bahasa Senoi.^[5] Kadar tinggi kata pinjaman daripada bahasa-bahasa Asli Selatan terutamanya daripada bahasa Semaq Beri (yang juga sebahagian besar dipengaruhi oleh bahasa-bahasa Asli Utara) telah menandakan bahawa, nenek moyang orang Che Wong pernah berhubungan dengan penutur Proto-Asli Selatan seperti orang Semelai dan orang Temoq, kecuali orang Mah Meri.^[6]

Kawasan petempatan

Kawasan orang-orang Che Wong di Semenanjung Malaysia

Mereka asalnya hanya dijumpai di dua kawasan iaitu Pusat Perlindungan Hidupan Liar Krau dan Daerah Raub di Pahang.^[7] Kampung-kampung Cheq Wong yang lain juga dijumpai di kawasan termasuk Temerloh dan Daerah Jerantut di Pahang.^[8]

Pembangunan baru telah menyebabkan kawasan petempatan orang Cheq Wong terdedah dengan dunia luar, pembalakan, jalan raya dan tempat perlindungan gajah untuk pelancongan.^[1] Beberapa pembangunan ini telah menyebabkan banjir dan pencemaran sungai di kawasan mereka.^[9]

Populasi

Perubahan populasi orang Cheq Wong di Malaysia:-

Tahun	1960[10]	1965[10]	1969[10]	1974[10]	1980[10]	1982[7]	1996[10]	2000[11]	2003[12]	2004[13]	2010[1]
Populasi	182	268	272	215	203	250	403	234	664	564	818

Sejarah

Semasa Perang Dunia II, ramai orang Cheq Wong terbunuh oleh tentera Jepun. Yang juga merupakan salah satu faktor yang menyebabkan populasi kecil orang Cheq Wong.^[14] Pada waktu inilah, Parti Komunis Malaya meminta bantuan daripada mereka dalam pertempuran Komunis dengan tentera Jepun.^[15] Selepas Perang Dunia II, kawasan orang Cheq Wong diisytiharkan "kawasan hitam" disebabkan kehadiran pemberontak Parti Komunis Malaya semasa Darurat Tanah Melayu.^[14] Kerajaan kemudian memberitahu Orang Asli berkaitan pemberontak komunis kerana takut mereka membantu pemberontak komunis.^[15] Ramai daripada mereka terbunuh oleh pemberontak Komunis kerena syak membantu kerajaan, manakala beberapa daripada mereka juga diserang oleh tentera kerajaan kerana fikir mereka telah membantu pemberontak Komunis.^[16]

Agama

Orang Cheq Wong secara tradisionalnya berpegang teguh pada suatu bentuk animisme yang membuatkan mereka berbeza dengan spesies yang memiliki ruwaiTemplat:Which lang (roh atau kesedaran) dan mereka yang tiadanya. Terdapat juga lagu pawang yang merujuk kepada kejadian kapal terbang perang Jepun terbang di atas hutan semasa Perang Dunia II sebagai ruwai.^[17]

Serupa dengan talan orang Semaq Beri^[18] dan celau orang Temuan,Templat:Which lang^[19] orang Cheq Wong juga mempunyai undang-undang suci dipanggil talaiden, di mana sebarang bentuk pelanggaran termasuk juga ketawa atau mengejek melakukan terhadap sebarang haiwan adalah dilarang.^[20] Kesalahan seperti itu akan mengakibatkan hukuman ribut (atau ular) talaiden, di mana ribut, hujan dan guruh akan dihantar sebagai bentuk hukuman.^[21] Bentuk lain talaiden yang orang Cheq Wong percaya ialah harimau talaiden, di mana salah campur makanan atau benda akan mengakibatkan pesalah diserang oleh harimau.^[21]

Budaya

Orang Cheq Wong dianggap salah satu kumpulan yang aman dan tidak ganas dalam kalangan Orang Asli. Mereka mempunyai peribahasa yang berbunyi "Menjadi marah bukan manusia; tetapi menjadi takut ya", di mana orang Cheq Wong percaya dalam mengelak konflik dan lari daripada bahaya sebagai langkah pertahanan semula jadi.^[22]

Orang Cheq Wong mengamalkan bentuk pertanian pindah yang mudah, serta memburu-mengumpul.^[23] Mereka juga dikenali dengan membuat sumpit dan menggunakannya untuk memburu. Walau bagaimanapun seni membuat sumpit terancama kerana orang sekarang pergi ke pasar untuk daging dan mereka tidak perlu memburu sekerap sebelum ini.^[24] Mereka juga mengamalkan bentuk tradisional agroperhutanan dengan menanam buah dalam kalangan spesies pokok yang sedia ada dengan kerosakan yang minimum terhadap hutan, tidak seperti pemilik estet minyak sawit atau kebun buah komersial. Kaedah pertanian kebun ini mempunyai impak yang positif terhadap ekosistem dengan memperkayakan kepelbagaian flora dalam sistem dan membekalkan makanan kepada fauna.^[25]