Sichuan

Sichuan^[a], sebelumnya diromanisasikan sebagai Szechwan atau Szechuan, ialah sebuah wilayah di Barat Daya China, meliputi Lembangan Sichuan dan Dataran Tinggi Tibet antara Sungai Jinsha di barat, Banjaran Daba di utara, dan Dataran Tinggi Yunnan–Guizhou di selatan. Ibu negerinya ialah Chengdu, dengan jumlah penduduk sebanyak 83 juta. Sichuan bersempadan dengan Qinghai dan Gansu di utara, Shaanxi dan Chongqing di timur, Guizhou dan Yunnan di selatan, serta Tibet di barat.

Sichuan 四川
Wilayah
Wilayah Sichuan
Transkripsi Nama
• Cina	四川省 (Sìchuān shěng)
• Singkatan	SC / 川 (Chuān)
Latar langit Chengdu Huanglong Panda gergasi Gunung Emei Buddha Raksasa Leshan
Lokasi Sichuan di China
Negara	China
Ibu negeri (dan bandar terbesar)	Chengdu
Bahagian	21 prefektur, 181, 5011
Pentadbiran
• Jenis	Wilayah
• Badan	Kongres Rakyat Wilayah Sichuan
• Setiausaha Parti	Wang Xiaohui
• Pengerusi Kongres	Wang Xiaohui
• Gabenor	Shi Xiaolin
• Pengerusi CPPCC Wilayah	Tian Xiangli
• Wakil Kongres Rakyat Kebangsaan	147 timbalan
Keluasan [1]
• Jumlah	485,000 km2 (187,000 batu persegi)
• Pemeringkatan	Ke-5
Aras tertinggi (Gunung Gongga)	7,556 m (24,790 ft)
Penduduk  (2020)[2]
• Jumlah	83,674,866
• Pemeringkatan	Ke-5
• Kepadatan	170/km2 (450/batu persegi)
• Pemeringkatan	Ke-22
Demografi
• Komposisi etnik	Han – 95% Yi – 2.6% Tibet – 1.5% Qiang – 0.4% Lain-lain – 0.5%
• Bahasa dan dialek	Bahasa Mandarin Barat Daya (Sichuanese) Bahasa Tibet Khams Bahasa Hakka
KDNK Templat:Normal[3]
• Jumlah	CN¥6,013 bilion (Ke-5; US$853 bilion)
• Per kapita	CN¥71,835 (Ke-20; US$10,194)
Kod ISO 3166	CN-SC
IPM Templat:Normal	0.762[4] (Ke-22) – tinggi
Laman sesawang	www.sc.gov.cn

Sichuan
"Sichuan" dalam aksara Cina
Bahasa Cina	四川
Pos	Szechwan
Maksud harfiah	"Empat Dataran"
Transkripsi Bahasa Mandarin Baku Hanyu Pinyin Sìchuān Bopomofo Templat:Bpmfsp Wade–Giles Templat:Tonesup Perumian Yale Sz̀-chwān IPA [sɨ̂.tʂʰwán] ( dengar) Bahasa Mandarin lain Pinyin Bahasa Sichuan Templat:Tonesup Wu Perumian Sy3-tshoe1 Hakka Perumian Si-tshôn Bahasa Yue: Bahasa Kantonis Perumian Yale Sei-chyūn Jyutping Sei3-cyun<1 IPA [sej˧.tsʰyn˥] Bahasa Min Selatan POJ Bahasa Hokkien Sù-chhoan Tâi-lô Sì-tshuan

Pada zaman kuno, Sichuan merupakan tempat asal kerajaan Ba dan Shu sebelum diserap oleh Qin. Pada era Tiga Kerajaan (220–280), negara Shu pimpinan Liu Bei berpusat di Sichuan. Wilayah ini dimusnahkan teruk pada abad ke-17 akibat pemberontakan Zhang Xianzhong dan penaklukan Manchu, tetapi pulih menjadi salah satu kawasan paling produktif di China menjelang abad ke-19. Ketika Perang Dunia Kedua, Chongqing menjadi ibu negara sementara Republik China dan menjadi sasaran pengeboman berat. Wilayah ini merupakan salah satu kawasan terakhir di Tanah Besar China yang ditawan oleh Tentera Pembebasan Rakyat semasa Perang Saudara China, dan dibahagikan kepada empat bahagian antara 1949 hingga 1952, dengan Chongqing dipulihkan dua tahun kemudian. Ia sangat terjejas semasa Kebuluran Besar China (1959–1961) tetapi kekal sebagai wilayah paling ramai penduduk di China sehingga Chongqing dipisahkan semula pada 1997.

Rakyat Sichuan bertutur dalam pelbagai dialek Bahasa Mandarin. Lada Sichuan, dengan rasa yang unik dan kesan kebas, menjadi ramuan utama dalam Masakan Sichuan moden, termasuk hidangan seperti Ayam Kung Pao dan Mapo tofu, yang kini menjadi makanan popular China di seluruh dunia. Wilayah ini mempunyai banyak stesen panda dan rizab perlindungan besar untuk haiwan tersebut, seperti Pusat Pembiakan Panda Gergasi Chengdu.

Sichuan ialah ekonomi wilayah ke-6 terbesar di China, yang terbesar di China Barat, dan yang kedua terbesar dalam kalangan wilayah pedalaman selepas Henan. Pada tahun 2021, KDNK nominalnya ialah CN¥5,385 bilion (US$847.68 bilion), melebihi Turki (US$815 bilion).^[6][7] Jika ia merupakan sebuah negara, Sichuan akan menjadi ekonomi ke-18 terbesar dan ke-19 paling ramai penduduk pada tahun 2021.^[8]

Nama

Adalah dipercayai bahawa nama Sichuan bermaksud 'empat sungai'; dalam etimologi rakyat, ia biasanya merujuk kepada mana-mana empat sungai utama wilayah ini: Sungai Jialing, Sungai Jinsha (atau Yangtze), Wu, Min, dan Tuo.^[9][10][11] Menurut ahli geografi sejarah Tan Qixiang, tafsiran 'empat sungai' itu adalah silap.^[12] Nama wilayah ini sebenarnya singkatan kepada frasa 'Empat Litar Dataran' (四川路) dan 'Empat Litar Chuanxia' (川峽四路),^[13] merujuk kepada pembahagian kawasan pentadbiran empayar ketika itu kepada empat wilayah semasa zaman Song Utara: Yizhou, Lizhou, Zizhou, dan Kuizhou.^[14] Perkataan chuan (川) di sini bermaksud 'dataran', bukan 'sungai' seperti yang lazimnya difahami.^[15][16] Selain bentuk romanisasi peta pos dan Wade–Giles, nama ini juga pernah dirumus secara tidak rasmi sebagai Szű-chuan dan Szechuen.

Pada zaman kuno, kawasan Sichuan moden termasuk Chongqing yang kini terpisah dikenali oleh orang Cina sebagai Ba–Shu, merujuk kepada negara kuno Ba dan Shu yang dahulu menduduki Lembangan Sichuan. Shu terus digunakan untuk merujuk kepada rantau ini hingga kini; beberapa negara yang ditubuhkan di sini juga menggunakan nama sama, contohnya, Shu dari zaman Tiga Kerajaan (220–280), serta Shu Lama dan Shu Kemudian semasa era Sepuluh Kerajaan (907–979).^[17] Kini, aksara Shu dan Chuan digunakan secara meluas sebagai singkatan untuk Sichuan.^[18]

Wilayah ini dahulu dikenali sebagai "China Barat" oleh mubaligh Protestan.

Sejarah

Prasejarah

Lembangan Sichuan dan kawasan berhampiran dalam lembangan Sungai Yangtze merupakan pusat tamadun pribumi sejak sekurang-kurangnya abad ke-15 SM, sejajar dengan zaman Dinasti Shang di utara China. Rantau ini mempunyai kepercayaan dan pandangan dunia tersendiri. Budaya yang terawal digali ialah Budaya Baodun (sekitar 2700–1750 SM) yang ditemui di Dataran Chengdu.^[19][20]

Kerajaan Ba dan Shu

Patung gangsa pendeta tinggi dari Sanxingdui, zaman kerajaan Shu

Burung Matahari Emas dari tapak Jinsha

Negara pribumi paling penting ialah Ba dan Shu.

Ba berkembang ke Sichuan dari Lembah Sungai Han di Shaanxi dan Hubei ke hilir melalui Sungai Jialing sehingga ke pertemuannya dengan Yangtze di Chongqing.^[21]

Shu menduduki lembah Min, termasuk Chengdu dan kawasan lain di barat Sichuan.^[21] Kewujudan negara awal Shu tidak direkodkan dengan baik dalam catatan sejarah utama China. Namun, ia disebut dalam Kitab Dokumen sebagai sekutu kepada Zhou.^[22] Catatan tentang Shu wujud dalam bentuk campuran kisah mitologi dan legenda sejarah yang dicatatkan dalam rekod tempatan seperti Kronik Huayang yang disusun semasa Dinasti Jin (266–420),^[23][24] dan kompilasi zaman Dinasti Han Kronik Raja Shu [zh].^[25] Catatan-catatan ini mengandungi kisah rakyat seperti kisah Maharaja Duyu [zh] yang mengajar rakyat bercucuk tanam dan berubah menjadi burung kukuk selepas kematiannya.^[26]

Kewujudan tamadun maju dengan industri gangsa bebas di Sichuan dibuktikan dengan penemuan arkeologi pada tahun 1986 di sebuah kampung kecil bernama Sanxingdui di Guanghan, Sichuan.^[26] Tapak ini, dipercayai sebagai kota purba Shu, mula-mula ditemui oleh seorang petani tempatan pada tahun 1929 yang menjumpai artifak batu dan jed. Penggalian oleh ahli arkeologi hanya menemui sedikit penemuan penting sehingga tahun 1986 apabila dua lubang korban utama dijumpai mengandungi barangan gangsa menakjubkan serta artifak jed, emas, seramik dan batu.^[27] Penemuan ini dan lain-lain di Sichuan mencabar naratif sejarah konvensional bahawa budaya dan teknologi tempatan di Sichuan kurang maju berbanding dengan lembangan Sungai Kuning di China tengah.

Dinasti Qin

Pemerintah negara Qin yang bersifat ekspansionis dan berpangkalan di kawasan yang kini merupakan Gansu dan Shaanxi, merupakan ahli strategi pertama yang menyedari bahawa kepentingan ketenteraan kawasan ini setara dengan nilai komersial dan pertaniannya. Lembangan Sichuan dikelilingi oleh Banjaran Hengduan di barat, Banjaran Qin di utara, dan Dataran Tinggi Yungui di selatan. Oleh kerana Sungai Yangtze mengalir merentasi lembangan ini dan melalui kawasan berbahaya Tiga Gaung menuju ke timur dan selatan China, Sichuan menjadi kawasan penting untuk tentera amfibia dan tempat perlindungan bagi pelarian politik.

Tentera Qin menamatkan penaklukan mereka ke atas kerajaan Shu dan Ba pada tahun 316 SM. Sebarang rekod bertulis dan pencapaian sivil kerajaan terdahulu telah dimusnahkan. Pentadbir Qin memperkenalkan teknologi pertanian yang lebih baik. Li Bing membina sistem pengairan Dujiangyan untuk mengawal Sungai Min, salah satu anak sungai utama Yangtze. Sistem hidraulik yang inovatif ini terdiri daripada empangan boleh laras yang dapat dikawal mengikut musim untuk pengairan atau pencegahan banjir. Peningkatan hasil pertanian dan kutipan cukai menjadikan kawasan ini sebagai sumber bekalan dan tenaga manusia untuk usaha penyatuan China oleh Qin.

Dinasti Han

Tiang pintu batu atau que, berketinggian 6 m (20 ka), terletak di makam Gao Yi di Ya'an, Sichuan, dibina semasa Dinasti Han Timur (25–220 M)

Sichuan berada di bawah kawalan autonomi raja-raja yang dilantik oleh keluarga diraja dinasti Han. Semasa jeda 11 tahun antara tahun 25 dan 36 Masihi, Sichuan dikawal oleh Kerajaan Chengjia. Berikutan kelemahan kerajaan pusat Dinasti Han pada abad kedua, lembangan Sichuan yang dikelilingi gunung dan mudah dipertahankan menjadi tempat pilihan bagi jeneral pemberontak untuk menubuhkan kerajaan yang mencabar kekuasaan maharaja Lembah Yangtze.^[28]

Panglima perang di China sekitar tahun 194; Pengambilalihan Wilayah Yi oleh Liu Bei membolehkan beliau merampas kedudukan Liu Biao dan Zhang Lu

Tiga Kerajaan

Pada tahun 221, semasa perpecahan berikutan kejatuhan Dinasti Han Timur – era Tiga Kerajaan – Liu Bei menubuhkan kerajaan barat daya Shu Han (Cina tradisional: 蜀漢; 221–263) di beberapa bahagian Sichuan, Guizhou, dan Yunnan, dengan Chengdu sebagai ibu kota. Shu-Han mendakwa sebagai pewaris sah kepada dinasti Han.^[28]

Pada tahun 263, Cao Wei dari China Utara menakluk Kerajaan Shu-Han sebagai sebahagian daripada usaha penyatuan China. Pengeluaran garam menjadi industri utama di Daerah Ziliujing. Semasa tempoh Enam Dinasti yang penuh dengan perpecahan, Sichuan mula dihuni oleh kaum minoriti bukan Han, disebabkan penghijrahan Orang Gelao dari Dataran Tinggi Yunnan–Guizhou ke lembangan Sichuan.

Dinasti Tang

Buddha Raksasa Leshan, dibina semasa separuh akhir Dinasti Tang (618–907).

Sichuan berada di bawah kawalan tegas kerajaan pusat China semasa Dinasti Sui, tetapi pada era seterusnya, iaitu Dinasti Tang, Sichuan kembali meraih kedudukan politik dan budaya yang pernah dinikmati semasa zaman Han. Chengdu dikenali di peringkat nasional sebagai pembekal tentera dan tempat tinggal Du Fu, yang kadang-kala digelar penyair terhebat China. Semasa Pemberontakan An Lushan (755–763), Maharaja Xuanzong dari Tang melarikan diri dari Chang'an ke Sichuan, yang menjadi tempat perlindungannya. Wilayah ini mengalami kemusnahan akibat peperangan berterusan dan tekanan ekonomi apabila ia diserang oleh Empayar Tibet.^[29]

Lima Dinasti dan Sepuluh Kerajaan

Pada zaman Lima Dinasti dan Sepuluh Kerajaan, Sichuan menjadi pusat kepada kerajaan Shu Lama dengan ibu kota di Chengdu. Pada tahun 925, kerajaan ini diserap ke dalam Tang Kemudian tetapi memperoleh kembali kemerdekaan di bawah Meng Zhixiang yang menubuhkan Shu Kemudian pada tahun 934. Shu Kemudian bertahan sehingga 965 sebelum diserap ke dalam Song.

Dinasti Song dan Yuan

Semasa zaman Dinasti Song (960–1279), rakyat Sichuan dapat mempertahankan diri daripada serangan Tibet dengan bantuan kerajaan pusat. Terdapat pemberontakan terhadap Song yang dipimpin oleh Li Shun pada tahun 994 dan Wang Jun pada tahun 1000. Sichuan juga menyaksikan kebangkitan budaya melalui penyair agung seperti Su Xun (蘇洵), Su Shi, dan Su Zhe.^[29]

Meskipun wang kertas telah diketahui sejak zaman Dinasti Tang, pada tahun 1023 Masihi, wang kertas pertama dalam sejarah manusia yang sah digunakan (Bahasa Cina: 交子; pinyin: jiāozǐ) telah dikeluarkan di Chengdu.^[30][31][32]

Pada zaman Song juga, majoriti penduduk asal orang Ba di timur Sichuan telah berasimilasi menjadi etnik Han.^[33]

Pada abad ke-12 dan ke-13, Dinasti Song Selatan membina pertahanan bersepadu menentang Yuan Mongolia, di Sichuan dan Xiangyang. Negara Song Selatan memonopoli industri teh Sichuan untuk membeli kuda perang, namun campur tangan negara ini akhirnya membawa kemusnahan ekonomi tempatan.^[34]

Garis pertahanan ini akhirnya ditembusi selepas penggunaan pertama senjata api dalam sejarah semasa Pertempuran Xiangyang selama enam tahun yang berakhir pada tahun 1273. Didakwa bahawa terdapat sejuta tulang rangka dari pelbagai jenis haiwan perang serta askar Song dan Yuan yang terkorban dalam pertempuran di kota tersebut, meskipun angka itu mungkin sangat dibesar-besarkan.^[35]

Jumlah keluarga yang direkodkan di Sichuan merosot daripada 2,640,000 keluarga,^[36] seperti dalam bancian tahun 1162 Masihi, kepada hanya 120,000 keluarga^[37] pada tahun 1282 Masihi.^[38] Kemerosotan ini mungkin berpunca daripada pemindahan paksa ke wilayah lain, pemindahan secara sukarela ke provinsi berdekatan, bancian yang tidak lengkap atau tidak tepat, dan kematian akibat peperangan.

Satu contoh pemindahan paksa rakyat Sichuan ke Mongolia berlaku selepas satu pertempuran pada tahun 1259 apabila lebih 80,000 orang ditawan dari sebuah kota di Sichuan dan dihantar ke Mongolia.^[39]

Dinasti Ming

Peta Suchuen (Sichuan) daripada Geographia Blaviana oleh Willem dan Joan Blaeu tahun 1659.

Dinasti Ming menewaskan kerajaan Xia pimpinan Ming Yuzhen yang memerintah Sichuan.^[40]

Sepanjang dinasti Ming, banyak binaan seni bina utama dibina di Sichuan. Buddhisme kekal berpengaruh di wilayah ini. Kuil Bao'en ialah kompleks biara abad ke-15 yang dipelihara dengan baik, dibina antara tahun 1440 dan 1446 semasa pemerintahan Maharaja Zhengtong (1427–64). Dewan Dabei memuja patung kayu Guanyin berlengan seribu, manakala Dewan Huayan mengandungi kabinet sutra berputar. Lukisan dinding, arca, dan hiasan lain di sini dianggap karya agung era Ming.^[41]

Pertengahan abad ke-17, pemimpin pemberontak petani Zhang Xianzhong (1606–1646) dari Yan'an, Wilayah Shaanxi, yang digelar "Harimau Kuning", mengetuai tenteranya dari utara China ke selatan dan menakluk Sichuan. Setelah menawan wilayah ini, beliau mengisytiharkan dirinya sebagai maharaja Dinasti Daxi (大西王朝). Akibat tentangan dari golongan elit tempatan, beliau melakukan pembunuhan besar-besaran, membunuh kira-kira satu pertiga penduduk Sichuan.^[42][43] Akibat pembunuhan tersebut dan kekacauan berterusan semasa peralihan Ming-Qing, populasi Sichuan merosot dengan ketara, memerlukan penempatan semula besar-besaran dari Wilayah Huguang (kini Hubei dan Hunan) serta wilayah lain semasa Dinasti Qing.^[44][45][46]

Dinasti Qing

Lihat juga: Orang Hakka § Sichuan

Sichuan pada asalnya merupakan tempat asal keturunan keluarga Deng sehingga salah seorang daripada mereka dilantik sebagai pegawai di Guangdong semasa Dinasti Ming. Namun, dalam rancangan Qing untuk meningkatkan populasi pada tahun 1671, mereka kembali ke Sichuan. Pada tahun 1904, Deng Xiaoping telah dilahirkan di Sichuan.^[47]

Semasa Dinasti Qing, Sichuan digabungkan bersama Shaanxi dan Shanxi membentuk "Shenzhuan" dalam dua tempoh, iaitu antara tahun 1680–1731 dan 1735–1748.^[48] Sempadan semasa wilayah Sichuan (yang ketika itu termasuk Chongqing) ditetapkan pada awal abad ke-18. Selepas Perang China-Nepal di sempadan barat daya China, kerajaan Qing memberikan kuasa pentadbiran terus kepada kerajaan wilayah Sichuan ke atas kawasan berpenduduk minoriti di barat Kangding, yang sebelumnya ditadbir oleh seorang amban.^[49]

Satu empangan tanah runtuh di Sungai Dadu akibat gempa bumi runtuh pada 10 Jun 1786. Banjir besar yang terhasil menyebabkan 100,000 kematian.^[50]

Republik China

Pengebom Jepun mengebom jalan utama di Chongqing, ketika itu sebahagian daripada wilayah Sichuan, semasa Perang Dunia Kedua

Pada awal abad ke-20, Republik China yang baru ditubuhkan mewujudkan Daerah Pentadbiran Khas Chuanbian (川邊特別行政區) di kawasan barat Lembangan Sichuan. Daerah Khas ini kemudiannya menjadi wilayah Xikang, merangkumi kawasan yang didiami oleh etnik Yi, Tibet, dan Qiang di sebelah barat, dan juga sebahagian timur Wilayah Autonomi Tibet kini.

Pada abad ke-20 juga, apabila Beijing, Shanghai, Nanjing, dan Wuhan telah ditawan oleh Jepun semasa Perang China-Jepun Kedua, ibu negara Republik China dipindahkan sementara ke Chongqing, sebuah bandar utama di Sichuan ketika itu. Kesan berkekalan dari perpindahan ini ialah provinsi pedalaman berdekatan seperti Shaanxi, Gansu, dan Guizhou yang sebelum ini tidak mempunyai universiti moden berasaskan Barat mula dimajukan dalam bidang pendidikan.^[51]

Kesukaran untuk mengakses kawasan ini melalui darat dari timur China serta cuaca berkabus yang menjejaskan ketepatan pengeboman Jepun ke atas Lembangan Sichuan menjadikan wilayah ini kubu kuat kerajaan Kuomintang pimpinan Chiang Kai-shek antara tahun 1938 hingga 1945 dan menyumbang kepada berlakunya Pengeboman Chongqing.

Perang China-Jepun Kedua disusuli semula oleh Perang Saudara China, dan apabila bandar-bandar di China Timur jatuh ke tangan Komunis, kerajaan Kuomintang cuba sekali lagi menjadikan Sichuan sebagai kubu terakhir mereka di tanah besar. Namun Sichuan telah lama mempunyai aktiviti komunis kerana ia merupakan sebahagian daripada laluan Perarakan Jauh. Chiang Kai-shek sendiri terbang ke Chongqing dari Taiwan pada November 1949 untuk memimpin pertahanan. Namun, pada bulan yang sama, Chongqing berpihak kepada Komunis, diikuti oleh Chengdu pada 10 Disember. Jeneral Kuomintang Wang Sheng ingin kekal bersama tenteranya untuk meneruskan perang gerila menentang Komunis di Sichuan, tetapi diarahkan pulang ke Taiwan. Ramai tenteranya turut menuju ke sana melalui Burma.^[52]

Republik Rakyat China

Republik Rakyat China ditubuhkan pada tahun 1949 dan membahagikan Sichuan kepada empat kawasan serta memisahkan perbandaran Chongqing. Sichuan disusun semula pada tahun 1952, dan Chongqing dimasukkan semula pada tahun 1954. Sementara itu, wilayah Xikang yang terdahulu dibahagi, dengan bahagian baratnya diserap ke dalam Tibet, dan bahagian timurnya menjadi sebahagian dari Sichuan.^[53]

Wilayah ini sangat terkesan oleh Kebuluran Besar China antara tahun 1959 hingga 1961, dengan dianggarkan sekitar 9.4 juta orang (13.07% daripada populasi pada masa itu) terkorban.^[54]

Pada tahun 1978, apabila Deng Xiaoping mengambil alih kuasa, Sichuan menjadi antara wilayah pertama yang melaksanakan eksperimen sistem ekonomi pasaran.

Dari tahun 1955 hingga 1997, Sichuan merupakan wilayah paling ramai penduduk di China; populasi mencapai angka 100 juta sejurus selepas bancian 1982 mencatatkan angka 99,730,000 orang.^[55] Keadaan ini berubah pada tahun 1997 apabila bandar sub-provinsi Chongqing serta tiga wilayah sekitar Fuling, Wanxian, dan Qianjiang dipisahkan untuk membentuk Perbandaran Chongqing yang baharu. Perbandaran ini ditubuhkan bagi mengetuai usaha pembangunan ekonomi kawasan barat China, serta menyelaras pemindahan penduduk dari kawasan empangan Projek Empangan Tiga Gaung.

Pada tahun 1997, apabila Sichuan dipisahkan, jumlah keseluruhan penduduk kedua-dua bahagian dicatatkan sebanyak 114,720,000 orang.^[56] Sehingga tahun 2010, Sichuan merupakan wilayah ke-3 terbesar di China (paling besar antara wilayah dengan lebih 50 juta penduduk) dan ke-4 paling ramai penduduk.^[57]

Pada 12 Mei 2008, satu gempa bumi bermagnitud 7.9/8.0 melanda kawasan 79 km (49 bt) barat laut dari ibu kota wilayah Chengdu. Menurut data rasmi, lebih 87,000 orang terkorban dan berjuta-juta kehilangan tempat tinggal.^[58]

Pembahagian pentadbiran

Sichuan terdiri daripada dua puluh satu pembahagian peringkat wilayah: lapan belas bandar peringkat wilayah (termasuk satu bandar sub-provinsi) dan tiga wilayah autonomi:

Pembahagian pentadbiran Sichuan
Chengdu Zigong Panzhihua Luzhou Deyang Mianyang Guangyuan Suining Neijiang Leshan Nanchong Meishan Yibin Guang'an Dazhou Ya'an Bazhong Ziyang Ngawa (Aba) Wilayah Autonomi Tibet dan Qiang Garzê (Ganzi) Wilayah Autonomi Tibet Liangshan Wilayah Autonomi Yi Chongqing									510300	Zigong	4,373.13	2,489,256	Daerah Ziliujing	4	2
510400	Panzhihua	7,423.42	1,212,203	Daerah Dong	3	2
510500	Luzhou	12,233.58	4,254,149	Daerah Jiangyang	3	4
510600	Deyang	5,951.55	3,456,161	Daerah Jingyang	2	1		3
510700	Mianyang	20,267.46	4,868,243	Daerah Fucheng	3	4	1	1
510800	Guangyuan	16,313.70	2,305,657	Daerah Lizhou	3	4
510900	Suining	5,323.85	2,814,196	Daerah Chuanshan	2	2		1
511000	Neijiang	5,385.33	3,140,678	Daerah Shizhong	2	2		1
511100	Leshan	12,827.49	3,160,168	Daerah Shizhong	4	4	2	1
511300	Nanchong	12,479.96	5,607,565	Daerah Shunqing	3	5		1
511400	Meishan	7,173.82	2,955,219	Daerah Dongpo	2	4
511500	Yibin	13,293.89	4,588,804	Daerah Cuiping	3	7
511600	Guang'an	6,301.41	3,254,883	Daerah Guang'an	2	3		1
511700	Dazhou	16,591.00	5,385,422	Daerah Tongchuan	2	4		1
511800	Ya'an	15,213.28	1,434,603	Daerah Yucheng	2	6
511900	Bazhong	12,301.26	2,712,894	Daerah Bazhou	2	3
512000	Ziyang	7,962.56	2,308,631	Daerah Yanjiang	1	2
513200	Wilayah Autonomi Tibet dan Qiang Ngawa	82,383.32	822,587	Bandar Barkam		12		1
513300	Wilayah Autonomi Tibet Garzê	147,681.37	1,107,431	Bandar Kangding		17		1
513400	Wilayah Autonomi Yi Liangshan	60,422.67	4,858,359	Bandar Xichang		14	1	2
Bandar sub-provinsi

Pembahagian pentadbiran dalam bahasa Cina dan pelbagai romanisasi
Bahasa Inggeris	Bahasa Cina	Pinyin	Romanisasi Sichuan
Wilayah Sichuan	四川省	Sìchuān Shěng	si4 cuan1 sen3
Chengdu	成都市	Chéngdū Shì	cen2 du1 si4
Zigong	自贡市	Zìgòng Shì
Panzhihua	攀枝花市	Pānzhīhuā Shì
Luzhou	泸州市	Lúzhōu Shì	nu2 zou1 si4
Deyang	德阳市	Déyáng Shì
Mianyang	绵阳市	Miányáng Shì
Guangyuan	广元市	Guǎngyuán Shì
Suining	遂宁市	Sùiníng Shì	xu4 nin2 si4
Neijiang	内江市	Nèijiāng Shì	nui4 jiang1 si4
Leshan	乐山市	Lèshān Shì
Nanchong	南充市	Nánchōng Shì	lan2 cong1 si4
Meishan	眉山市	Méishān Shì	mi2 san1 si4
Yibin	宜宾市	Yíbīn Shì	ni2 bin1 si4
Guang'an	广安市	Guǎng'ān Shì
Dazhou	达州市	Dázhōu Shì
Ya'an	雅安市	Yǎ'ān Shì
Bazhong	巴中市	Bāzhōng Shì
Ziyang	资阳市	Zīyáng Shì
Wilayah Autonomi Tibet dan Qiang Ngawa	阿坝藏族羌族自治州	Ābà Zangzú Qiāngzú Zìzhìz Kawasan bandar Populasi mengikut kawasan bandar di bandar peringkat wilayah & daerah # Bandar Kawasan bandar 2020[59] Kawasan bandar 2010[60] Populasi bandar 2020 1 Chengdu[b] 13,568,357 6,316,922[c] 20,937,757 2 Mianyang 1,549,499 967,007[d] 4,868,243 3 Yibin 1,290,555 549,650[e] 4,588,804 4 Nanchong 1,254,455 890,402 5,607,565 5 Luzhou 1,128,479 742,274 4,254,149 6 Dazhou 1,112,996 379,467[f] 5,385,422 7 Zigong 868,565 666,204 2,489,256 8 Suining 829,356 549,826 2,814,196 9 Leshan 819,038 678,752 3,160,168 10 Meishan 732,757 347,546[g] 2,955,219 11 Deyang 716,820 530,122[h] 3,456,161 12 Panzhihua 686,063 631,258 1,212,203 13 Xichang 636,367 466,732 sebahagian Wilayah Liangshan 14 Neijiang 615,845 586,445 3,140,678 15 Jianyang 591,224 365,386 lihat Chengdu[b] 16 Guangyuan 556,842 407,756 2,305,657 17 Bazhong 549,128 477,235 2,712,894 18 Guang'an 485,180 317,502 3,254,883 19 Ziyang[b] 462,287 376,387 2,308,631 20 Shehong 442,852 [i] lihat Suining 21 Dujiangyan 436,619 317,627 lihat Chengdu 22 Chongzhou 391,259 206,448 lihat Chengdu 23 Jiangyou 387,892 312,154 lihat Mianyang 24 Pengzhou 383,409 263,199 lihat Chengdu 25 Guanghan 368,933 235,872 lihat Deyang 26 Ya'an 343,062 208,940[j] 1,434,603 27 Qionglai 322,777 190,099 lihat Chengdu 28 Langzhong 303,044 242,535 lihat Nanchong 29 Longchang 275,419 [k] lihat Neijiang 30 Emeishan 252,682 220,349 lihat Leshan 31 Mianzhu 232,761 192,001 lihat Deyang 32 Shifang 223,320 187,473 lihat Deyang 33 Wanyuan 172,148 129,617 lihat Dazhou 34 Huaying 145,959 119,228 lihat Guang'an 35 Kangding 69,728 [l] sebahagian Wilayah Garzê 36 Barkam 31,405 [m] sebahagian Wilayah Ngawa

Ekonomi

Chengdu IFS

Sichuan ialah ekonomi peringkat wilayah keenam terbesar di China, yang terbesar di China Barat dan kedua terbesar dalam kalangan wilayah pedalaman selepas Henan. Sehingga tahun 2021, KDNK nominalnya ialah 5,385 bilion yuan (AS$847.68 bilion), melebihi KDNK Turki yang berjumlah 815 bilion.^[6][7] Jika dibandingkan dengan negara, ia akan menjadi ekonomi ke-18 terbesar serta penduduk ke-19 terbanyak pada tahun 2021.^[8] Pada tahun 2021, KDNK nominal per kapita ialah 64,357 RMB (AS$10,120).^[61] Pada tahun yang sama, pendapatan bersih per kapita bagi penduduk luar bandar ialah 17,575 yuan (AS$2,760). Pendapatan boleh guna per kapita bagi penduduk bandar pula secara purata ialah 41,444 yuan (AS$6,510).

Sichuan secara sejarah dikenali sebagai "Wilayah Kemakmuran". Ia merupakan salah satu pangkalan utama pengeluaran pertanian di China. Tanaman bijirin, termasuk padi dan gandum, merupakan hasil utama dengan jumlah pengeluaran yang menduduki tempat pertama di China pada tahun 1999. Tanaman komersial termasuk buah sitrus, tebu, ubi keledek, pic, dan anggur. Sichuan juga mempunyai pengeluaran daging khinzir tertinggi dalam semua wilayah dan pengeluaran kokon ulat sutera kedua tertinggi pada tahun 1999. Sichuan kaya dengan sumber mineral. Ia mempunyai lebih daripada 132 jenis sumber mineral bawah tanah yang telah dibuktikan termasuk vanadium, titanium, dan litium, dengan jumlah terbesar di China. Wilayah Panxi sahaja memiliki 13.3% simpanan besi, 93% titanium, 69% vanadium, dan 83% kobalt dalam seluruh negara.^[62] Sichuan turut mempunyai rizab gas asli terbukti terbesar di China (seperti ladang gas Dazhou dan ladang gas Yuanba), yang kebanyakannya dihantar ke wilayah timur yang lebih maju.^[57]

Sichuan ialah salah satu pusat perindustrian utama China. Ia menerima pelaburan besar dari China dalam kapasiti industri semasa kempen Barisan Ketiga.^[63]:{{{1}}} Selain industri berat seperti arang batu, tenaga, besi, dan keluli, wilayah ini turut membangunkan sektor industri ringan termasuk bahan binaan, pemprosesan kayu, makanan, dan sutera. Chengdu dan Mianyang ialah pusat pengeluaran tekstil dan produk elektronik. Deyang, Panzhihua, dan Yibin masing-masing merupakan pusat pengeluaran mesin, industri metalurgi, dan arak. Pengeluaran arak Sichuan merangkumi 21.9% daripada jumlah pengeluaran negara pada tahun 2000.

Kemajuan besar telah dicapai dalam membangunkan Sichuan sebagai pangkalan industri berteknologi tinggi moden, dengan menggalakkan pelaburan domestik dan asing dalam sektor elektronik dan teknologi maklumat (seperti perisian), jentera dan metalurgi (termasuk automotif), hidroelektrik, farmaseutikal, makanan dan minuman.

Industri automotif ialah sektor penting dalam industri jentera Sichuan. Kebanyakan syarikat pengeluar kenderaan terletak di Chengdu, Mianyang, Nanchong, dan Luzhou.^[64]

Industri penting lain di Sichuan termasuk aeroangkasa dan industri pertahanan (ketenteraan). Sebilangan roket China (roket Long March) dan satelit telah dilancarkan dari Pusat Pelancaran Satelit Xichang, yang terletak di bandar Xichang.

Landskap dan tinggalan sejarah yang kaya turut menjadikan wilayah ini pusat pelancongan.

Empangan Tiga Gaung, empangan terbesar yang pernah dibina, telah dibangunkan di Sungai Yangtze di wilayah Hubei yang berhampiran, untuk mengawal banjir di Lembangan Sichuan, wilayah jiran Yunnan, dan kawasan hilir. Rancangan ini dipuji sebagai usaha China ke arah sumber tenaga alternatif dan pembangunan ekonomi industri dan komersialnya, namun turut dikecam kerana penempatan semula besar-besaran, kehilangan tapak arkeologi, dan kerosakan ekologi.

Zon pembangunan ekonomi

Zon Perdagangan Bebas Komprehensif Berteknologi Tinggi Chengdu

Zon ini telah diluluskan oleh Majlis Negara pada 18 Oktober 2010, dan melepasi penilaian kebangsaan pada 25 Februari 2011. Ia mula beroperasi secara rasmi pada Mei 2011. Zon ini merupakan gabungan dan peluasan daripada Zon Pemprosesan Eksport Chengdu dan Pusat Logistik Terikat Chengdu. Terletak di Zon Perindustrian Berteknologi Tinggi Chengdu Barat, ia meliputi keluasan 4.68 kilometer persegi dan dibahagikan kepada tiga kawasan: A, B dan C.

Industri utama termasuk pembuatan komputer riba, komputer tablet, wafer, pembungkusan dan ujian cip, komponen elektronik, pemesinan berketepatan tinggi, dan biofarmaseutikal. Zon ini telah menarik syarikat multinasional ternama seperti Intel, Foxconn, Texas Instruments, Dell dan lain-lain.

Pada tahun 2020, jumlah import dan eksport zon ini (termasuk subzon Shuangliu) mencecah 549.1 bilion yuan, merangkumi 68% jumlah perdagangan luar wilayah, dan mengekalkan kedudukan pertama di kalangan semua zon perdagangan bebas kebangsaan selama tiga tahun berturut-turut.

Zon Pembangunan Ekonomi dan Teknologi Chengdu

Zon ini diluluskan sebagai zon pembangunan peringkat kebangsaan pada Februari 2000. Ia kini meliputi kawasan yang telah dibangunkan seluas 10.25 km² (3.96 bt²) dan kawasan yang dirancang seluas 26 km² (10 bt²). Terletak 13.6 km di timur Chengdu, ibu kota Sichuan, ia menjadi hab penting bagi pelaburan asing.

Industri yang digalakkan termasuk kejuruteraan mekanikal, elektronik, bahan binaan baharu, farmaseutikal, dan pemprosesan makanan.^[65]

Zon Pemprosesan Eksport Chengdu

Zon ini merupakan salah satu daripada 15 zon pemprosesan eksport pertama yang diluluskan oleh Majlis Negara pada April 2000. Pada tahun 2002, kawasan baratnya seluas 1.5 km² (0.58 bt²) dirasmikan dalam Zon Berteknologi Tinggi Chengdu.

Zon Pembangunan Perindustrian Berteknologi Tinggi Chengdu

Jalan Renmin Selatan, Chengdu

Ditubuhkan pada tahun 1988 dan diluluskan sebagai zon pembangunan berteknologi tinggi nasional pada 1991, ia merupakan salah satu daripada yang pertama seumpamanya di China. Pada tahun 2000, ia dibuka kepada APEC dan terus dikenali sebagai zon berteknologi tinggi nasional yang terkemuka.

Zon ini meliputi kawasan seluas 82.5 km² (31.9 bt²), terdiri daripada Taman Selatan dan Taman Barat. Taman Selatan memberi tumpuan kepada inovasi, R&D, industri perkhidmatan moden dan ekonomi ibu pejabat, dengan keutamaan kepada industri perisian. Taman Barat pula menyasarkan kelompok industri elektronik, bioperubatan, dan jentera berketepatan tinggi.

Zon Pembangunan Perindustrian Berteknologi Tinggi Mianyang

Zon ini ditubuhkan pada tahun 1992 dengan kawasan perancangan seluas 43 km² (17 bt²). Terletak 96 km dari Chengdu dan 8 km dari Lapangan Terbang Mianyang, zon ini telah menjana output industri sebanyak 177.4 bilion yuan, KDNK 46.2 bilion yuan, dan hasil cukai 6.768 bilion yuan sejak penubuhannya. Terdapat lebih 136 syarikat berteknologi tinggi di zon ini, mewakili lebih 90% daripada output industri keseluruhan.

Industri utama termasuk elektronik maklumat, biofarmaseutikal, bahan baharu, serta pengeluaran kenderaan dan komponen.^[66]

Lapangan terbang

Lapangan Terbang Antarabangsa Shuangliu Chengdu ialah lapangan terbang keempat paling sibuk di tanah besar China. Ia termasuk dalam 30 lapangan terbang paling sibuk di dunia pada tahun 2015, dan yang paling sibuk di kawasan barat dan tengah China. Ia juga merupakan lapangan terbang kelima paling sibuk dari segi trafik kargo di China pada tahun 2013. Lapangan terbang Chengdu ialah hab kepada Sichuan Airlines, Chengdu Airlines, Shenzhen Airlines, Tibet Airlines, China Southern Airlines, China Eastern Airlines, Lucky Air, dan Air China. Selain Lapangan Terbang Shuangliu, Lapangan Terbang Antarabangsa Tianfu Chengdu telah dibuka pada tahun 2021.

Lapangan terbang Chengdu juga menyediakan transit bebas visa selama 144 jam untuk warga asing dari 53 negara.

Lebuh raya ekspres

Pada 3 November 2007, Biro Pengangkutan Sichuan mengumumkan bahawa Lebuhraya Suining-Chongqing telah siap dibina selepas tiga tahun pembinaan. Selepas bahagian Chongqing disiapkan, lebuh raya sepanjang 36.64 km (22.77 bt) ini menghubungkan Lebuhraya Chengdu-Nanchong dan membentuk laluan ekspres terpendek dari Chengdu ke Chongqing. Lebuh raya baharu ini adalah 50 km (31 bt) lebih pendek daripada jalan sedia ada antara Chengdu dan Chongqing; maka masa perjalanan antara kedua-dua bandar dikurangkan selama satu jam, menjadi dua setengah jam. Lebuh raya Sui-Yu ialah jejambat empat lorong dengan had laju 80km/j. Jumlah pelaburan ialah 1.045 bilion yuan.

Rel

Kumpulan Kereta Api Chengdu China beribu pejabat di Chengdu, ibu negeri Sichuan, dan menguruskan sistem kereta api di Sichuan, Chongqing, dan Guizhou. Laluan kereta api utama di Sichuan termasuk Kereta api Baoji–Chengdu, Kereta api Chengdu–Chongqing, Kereta api Chengdu–Kunming, Kereta api Neijiang–Kunming, Suining–Chongqing, dan Chengdu–Dazhou. Laluan kereta api laju di wilayah ini termasuk Kereta api laju Chengdu–Chongqing, Kereta api laju Xi'an–Chengdu, Kereta api laju Chengdu–Guiyang, dan kereta api laju Chengdu–Kunming. Kereta api pinggir bandar menghubungkan Chengdu dan Dujiangyan.

Demografi

Yi ialah kumpulan etnik minoriti terbesar di Sichuan.

Kebanyakan penduduk wilayah ini ialah orang Han (95% daripada jumlah penduduk wilayah), yang tinggal di seluruh kawasan kecuali di barat jauh. Maka, terdapat juga minoriti etnik yang ketara seperti orang Tibet, orang Yi, orang Qiang, dan orang Nakhi yang mendiami bahagian barat yang terdedah kepada cuaca buruk, bencana alam, dan keadaan alam sekitar yang rapuh serta kemiskinan. Ibu kota Chengdu menempatkan komuniti Tibet yang besar, dengan 30,000 penduduk tetap Tibet dan sehingga 200,000 penduduk terapung Tibet.^[67] Lipo Timur, yang termasuk dalam sama ada kumpulan Yi atau orang Lisu, serta A-Hmao, juga merupakan antara kumpulan etnik di wilayah ini.

Sichuan merupakan wilayah paling ramai penduduk di China sebelum Chongqing menjadi wilayah perbandaran terkawal langsung; kini ia merupakan wilayah keempat paling ramai penduduk, selepas Guangdong, Shandong, dan Henan. Menjelang 1832, Sichuan ialah wilayah paling ramai penduduk di China, dengan anggaran populasi 21 juta ketika itu.^[68] Ia merupakan entiti subnasional ketiga paling ramai penduduk di dunia ketika itu, selepas Uttar Pradesh di India dan Republik Sosialis Persekutuan Soviet Rusia sehinggalah Kesatuan Soviet dibubarkan pada tahun 1991. Sichuan juga ialah salah satu daripada hanya lapan bahagian subnasional yang pernah mencapai populasi 100 juta (Uttar Pradesh, RSFS Rusia, Maharashtra, Sichuan, Bihar, Shandong, Guangdong, dan Punjab). Kini, ia berada pada kedudukan ke-10.

Agama

Patung Buddha gaya "Ashoka", 551 M. Satu contoh awal seni Buddha Sichuan yang dipengaruhi kuat oleh India.^[69]

Agama yang dominan di Sichuan ialah agama rakyat Cina, tradisi Taoisme, dan Buddha Cina. Menurut tinjauan yang dijalankan pada 2007 dan 2009, sebanyak 10.6% penduduk mempercayai dan terlibat dalam agama nenek moyang Cina, manakala 0.68% pula mengenal pasti diri sebagai penganut Kristian.^[70] Menurut penerbitan Jepun Tokyo Sentaku pada tahun 1999, terdapat 2 juta anggota Yiguandao (Tiandao) di Sichuan, bersamaan dengan 2.4% daripada jumlah penduduk wilayah itu.^[71]

Laporan tersebut tidak menyatakan angka bagi agama lain; majoriti besar penduduk sama ada tidak beragama atau terlibat dalam agama rakyat, Buddha, dan sebagainya. Buddha Tibet meluas, terutamanya di kawasan yang didiami oleh etnik Tibet. Sichuan juga merupakan salah satu tempat asal bagi gerakan keagamaan awal Taoisme Tuan Langit.

Menurut "Vestiges of Zoroastrianism in Medieval Sichuan" oleh Yao Chongxin, profesor dari Universiti Sun Yat-sen, Zoroastrianisme berkembang pada zaman Dinasti Tang (618–907), Shu Terdahulu (907–925), Shu Kemudian (934–965), dan Dinasti Song (960–1279).^[72]

Sebuah Pusat Yahudi Chabad telah ditubuhkan di Chengdu pada tahun 2012. Selepas berpindah lima kali, lokasi tetap akhirnya diperoleh di Daerah Wuhou.^[73][74]

• Tapak keagamaan di Sichuan
• 
  Pemandangan Kuil Naga Kuning (Buddha Cina) di Huanglong.
• 
  Patung-patung Buddha di Biara Litang (tradisi Buddha Tibet).
• 
  Paviliun di Kuil Shangqing (Taoisme) di Qingchengshan, Chengdu.
• 
  Kuil Emas di Gunung Emei (Buddha Cina).
• 
  Masjid Baba [zh], sebuah masjid Sufi Cina Menhuan di Langzhong.
• 
  Katedral Konsepsi Tak Bernoda, Chengdu (Katolik).
• 
  Katedral St John, Langzhong (Anglikan).
• 
  Gereja Methodist Sï-Shen-Tsï (Methodist).

Budaya

Orang Sichuan (Sichuanese: 巴蜀人 Ba¹su²ren²; IPA: [pa˥su˨˩zən˨˩]; juga dikenali sebagai 川人, 川渝人, 四川人 atau 巴蜀民系) ialah subkumpulan kaum Han Cina yang mendiami sebahagian besar wilayah Sichuan dan Chongqing yang berjiran.

Sejak abad ke-9 SM, kerajaan Shu (di Dataran Chengdu) dan Ba (yang beribu kota awal di Enshi City di Hubei dan menguasai sebahagian Lembah Han) muncul sebagai pusat kebudayaan dan pentadbiran dengan kerajaan masing-masing. Walaupun akhirnya kerajaan Shu dan Ba dimusnahkan oleh dinasti Qin, pemerintahan Qin mempercepat kemajuan teknologi dan pertanian Sichuan, menjadikannya setanding dengan Lembah Sungai Kuning.

Bahasa Ba–Shu yang kini telah pupus, berasal daripada pendatang zaman Qin, mewakili pecahan terawal daripada apa yang kini dikenali sebagai Cina Tengah.

Semasa dinasti Yuan dan Ming, populasi kawasan ini berkurangan akibat peperangan dan wabak bubonik. Pendatang dari wilayah Hubei moden telah mengisi kekosongan demografi, menggantikan bahasa Cina yang lebih awal dengan dialek baharu.

Peringatan Li Bai, terletak di Jiangyou, ialah muzium memperingati penyair China, Li Bai dari zaman dinasti Tang (618–907), dibina di tempat beliau membesar. Pembinaannya bermula pada tahun 1962 sempena ulang tahun ke-1200 kematian beliau, siap pada tahun 1981, dan dibuka kepada umum pada Oktober 1982. Memorial ini dibina dalam gaya taman klasik Tang.

Pada tahun 2003, Sichuan mempunyai "88 pasukan persembahan seni, 185 pusat kebudayaan, 133 perpustakaan dan 52 muzium". Syarikat-syarikat yang berpusat di Sichuan turut menghasilkan 23 siri televisyen dan satu filem.^[75]

Bahasa

Kawasan penggunaan semasa bahasa Sichuanese

Dahulunya, orang Sichuan bertutur dalam bahasa Cina tempatan yang dikenali sebagai Cina Ba-Shu atau Sichuan Lama sebelum ia pupus pada zaman dinasti Ming. Kini, kebanyakan mereka bertutur dalam Mandarin Sichuanese. Dialek Minjiang dipercayai oleh sesetengah ahli linguistik sebagai keturunan langsung Sichuan Lama, tetapi belum ada bukti konklusif sama ada ia berasal daripada Ba-Shu atau Mandarin Barat Daya.

Bahasa yang dituturkan di Sichuan umumnya berasal daripada tiga subkeluarga dalam keluarga bahasa Sino-Tibet.

Varieti Cina yang paling meluas di Sichuan ialah Sichuanese, yang juga menjadi lingua franca di Sichuan, Chongqing, dan sebahagian Wilayah Autonomi Tibet. Walaupun diklasifikasikan secara umum sebagai dialek Mandarin Cina, Sichuanese sangat berbeza dalam sebutan, kosa kata, malah tatabahasa jika dibandingkan dengan Bahasa Cina Piawai.^[76] Dialek Minjiang secara khusus amat sukar difahami oleh penutur dialek Mandarin lain.^[77]

Wilayah Wilayah Autonomi Tibet Garzê dan Wilayah Autonomi Tibet dan Qiang Ngawa di barat Sichuan didiami oleh etnik Tibet dan Qiang. Orang Tibet bertutur dalam Khams dan Amdo, iaitu cabang Bahasa Tibetik, manakala orang Qiang bertutur dalam bahasa Qiangik dan juga kadangkala dalam Tibetik. Kaum Yi di Wilayah Autonomi Yi Liangshan di selatan Sichuan bertutur dalam Bahasa Nuosu, sebahagian daripada keluarga Lolo-Burma. Bahasa Yi ditulis dengan skrip Yi, sebuah sistem silabari yang diseragamkan pada tahun 1974.

Universiti Kebangsaan Minoriti Barat Daya memiliki salah satu jabatan Tibetologi yang paling menonjol di China, dan Penerbitan Minoriti Barat Daya mencetak bahan bacaan dalam bahasa minoriti.^[78] Di kawasan yang didiami etnik minoriti, terdapat papan tanda dwibahasa dan pengajaran di sekolah dalam bahasa bukan Mandarin.

Kain broked Sichuan

Kain broked Sichuan yang dihasilkan antara abad ke-7 hingga awal abad ke-10, menampilkan corak burung berkembar dalam bulatan bunga; koleksi Muzium Chengdu.

Umumnya dikenali sebagai "Shu jin" (蜀錦) dalam bahasa Cina, kain broked Sichuan digelar "ibu kepada kain broked di China" kerana usianya.^[79] Teknik sulaman ini berasal dari ibu kota Chengdu semasa zaman Kerajaan Purba Shu. Ia sangat terkenal di sepanjang Laluan Sutera, yang merangsang "eksotisme" dalam reka bentuk sulaman sepanjang milenium pertama, dengan kebanyakan corak diimport dari Sogdia dan wilayah lain di Asia Tengah.^[80] Menurut Buku Sui, pada tahun 605 M, ketua bengkel Sichuan yang menghasilkan sutera "bergaya barat" ialah seorang bernama He Chou, nama yang menunjukkan asal-usulnya dari Sogdia.^[81] Kebanyakan hasil sutera yang ditemui di Xinjiang (Turkestan Cina) dan Qinghai (Kerajaan Tuyuhun) disahkan berasal dari Sichuan.^[82]

Masakan

Rencana utama: Masakan Sichuan

Sichuan terkenal dengan masakannya yang pedas dan penggunaan lada Sichuan akibat iklim lembapnya. Penduduk Sichuan berbangga dengan masakan mereka, yang dikenali sebagai salah satu daripada Empat Tradisi Hebat masakan Cina. Masakan di sini digambarkan sebagai "satu hidangan, satu rupa; ratusan hidangan, ratusan rasa", mencerminkan kepelbagaian yang terkenal. Ciri utama masakan Sichuan dirangkum dalam empat perkataan: pedas, panas, segar dan harum.^[83] Masakan Sichuan terkenal di seluruh China, begitu juga dengan tukang masaknya.

Salah satu hidangan terkenal dari Sichuan ialah steamboat Cina. Steamboat ialah sup Cina yang mengandungi pelbagai bahan dan makanan Asia Timur, dimasak dalam periuk sup yang mendidih di meja makan. Semasa mendidih, bahan-bahan dimasukkan dan dimasak terus di meja. Bahan biasa termasuk hirisan daging nipis, sayur berdaun, cendawan, wantan, ladu telur, tauhu, dan makanan laut. Hidangan ini biasanya dimakan bersama sos pencicah.

• 
  Ayam Kung Pao, antara hidangan paling terkenal dalam masakan Sichuan
• 
  Mapo doufu
• 
  Mi dandan
• 
  Zajiangmian (杂酱面)

Pendidikan

Kolej dan universiti

Sehingga tahun 2022, Sichuan mempunyai 134 institusi pendidikan tinggi, menjadikannya negeri dengan jumlah tertinggi di China Barat dan kelima tertinggi di seluruh China selepas Jiangsu, Guangdong, Henan, dan Shandong.^[84][85]

• Universiti Sichuan (Chengdu)
• Universiti Jiaotong Barat Daya (Chengdu)
• Universiti Sains dan Teknologi Elektronik China (Chengdu)
• Universiti Kewangan dan Ekonomi Barat Daya (Chengdu)
• Universiti Teknologi Chengdu (Chengdu)
• Universiti Teknologi Maklumat Chengdu (Chengdu)
• Universiti Perubatan Tradisional Cina Chengdu (Chengdu)
• Universiti Penerbangan Awam China (Guanghan)
• Universiti Kebangsaan Barat Daya (Chengdu)
• Universiti Normal Sichuan (Chengdu)
• Universiti Pertanian Sichuan (Ya'an, Chengdu, Dujiangyan)
• Universiti Petroleum Barat Daya (Nanchong dan Chengdu)
• Universiti Xihua (Chengdu)
• Universiti Sains dan Teknologi Barat Daya (Mianyang)
• Universiti Normal Barat China (Nanchong)
• Kolej Perubatan Utara Sichuan (Nanchong)
• Universiti Panzhihua (Panzhihua)
• Kolej Polis Sichuan (Luzhou)
• Universiti Sains dan Kejuruteraan Sichuan (Zigong dan Yibin)
• Universiti Chengdu (Chengdu)
• Universiti Xichang (Xichang)
• Universiti Guru Aba (Wilayah Autonomi Tibet dan Qiang Ngawa)
• Universiti Yibin (Yibin)

Pelancongan

Tapak Warisan Dunia UNESCO di wilayah Sichuan dan perbandaran Chongqing termasuk:

• Ukiran Batu Dazu dan Karst Wulong (perbandaran Chongqing)
• Kawasan Menarik Sejarah dan Alam Huanglong
• Kawasan Menarik Sejarah dan Alam Lembah Jiuzhaigou
• Kawasan Menarik Gunung Emei, termasuk Kawasan Menarik Buddha Besar Leshan
• Gunung Qincheng dan Sistem Pengairan Dujiangyan
• Tempat Perlindungan Panda Gergasi Sichuan

Sehingga Julai 2013, bangunan terbesar di dunia, Pusat Global Abad Baru terletak di Chengdu. Dengan ketinggian 328 ka (100 m), panjang 1,640 ka (500 m), dan lebar 1,312 ka (400 m), pusat ini menempatkan pusat beli-belah, panggung wayang, pejabat, hotel, taman air Paradise Island, pantai tiruan, skrin LED sepanjang 164 yd (150 m), gelanggang luncur ais, kapal lanun, kampung Mediterranean palsu, matahari tiruan 24 jam, dan kawasan letak kereta sebanyak 15,000 tempat.^[86]

• 
  Jiuzhaigou
• 
  Yading
• 
  Kawasan Menarik Sejarah dan Alam Huanglong
• 
  Air terjun di Jiuzhaigou
• 
  Lembah Bipenggou
• 
  Kawasan Menarik Gunung Siguniang
• 
  Taman Hutan Gletser Hailuogou
• 
  Gunung Emei