နှာခေါင်းအကြည်

ဃာနပသာဒသည် ရုပ် (၂၈) ပါးတွင် တစ်ပါးအပါအဝင် ဖြစ်ပြီး၊ နှာခေါင်းအကြည်ဓာတ်ဟုလည်း ခေါ်သည်။ ၎င်း၏ သဘောသဘာဝ၊ အလုပ်ကိစ္စ၊ ထင်ရှားပုံ နှင့် အကြောင်းတရားတို့ကို အောက်ပါအတိုင်း လေးမျိုးခွဲခြား၍ နားလည်နိုင်ပါသည်-

၁။ လက္ခဏာ

ဃာနပသာဒ၏ ပင်ကိုသဘောလက္ခဏာကို နှစ်မျိုးဖြင့် ဖွင့်ဆိုပါသည်-

• (က) ဂန္ဓာရုံ၌ ထိခိုက်ခြင်းငှာ ထိုက်သော မဟာဘုတ်တို့၏ ကြည်လင်ခြင်းသဘော: ဂန္ဓာရုံ (အနံ့) နှင့် တွေ့ထိရန်၊ ရိုက်ခတ်ရန် သင့်လျော်သော (ဂန္ဓာဘိဃာတာရဟ)၊ မိမိနှင့်အတူဖြစ်သော မဟာဘုတ်ဓာတ်ကြီးလေးပါးကို ကြည်လင်စေသော (ဘူတပ္ပသာဒ) သဘော ဖြစ်သည်။
• (ခ) နမ်းရှူလိုသောတဏှာလျှင် အကြောင်းရှိသော ကံကြောင့်ဖြစ်သော မဟာဘုတ်တို့၏ ကြည်လင်ခြင်းသဘော: အတိတ်ဘဝက ဂန္ဓာရုံကို နမ်းရှူလိုသော တဏှာ (ဃာယိတုကာမတာ = ဂန္ဓတဏှာ) ကို အရင်းခံ၍ ပြုခဲ့သော ကံကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသည့် (ကမ္မသမုဋ္ဌာန)၊ မိမိနှင့်အတူဖြစ်သော မဟာဘုတ်ဓာတ်ကြီးလေးပါးကို ကြည်လင်စေတတ်သော (ဘူတပ္ပသာဒ) သဘော ဖြစ်သည်။

၂။ ရသ

• ဂန္ဓာရုံဘက်သို့ ဆွဲဆောင်ခြင်း: ဃာနပသာဒသည် ဝီထိစိတ်အစဉ်ကို ဂန္ဓာရုံများဘက်သို့ ဆွဲဆောင်ခြင်း (အာဝိဉ္ဆန) ကိစ္စကို ပြုလုပ်သည်။

၃။ ပစ္စုပဋ္ဌာန်

• ဃာနဝိညာဏ်၏ တည်ရာဖြစ်ခြင်း: ဃာနပသာဒသည် ၎င်းကိုမှီ၍ ဖြစ်သော ဃာနဝိညာဏ်စိတ်အတွက် တည်ရာ (အာဓာရဘာဝ = ဝတ္ထုရုပ်) အဖြစ် ယောဂီ၏ ဉာဏ်တွင် ရှေးရှုထင်လာသည်။

၄။ ပဒဋ္ဌာန်

• ကံကြောင့်ဖြစ်သော ကလာပ်တူ မဟာဘုတ်: ဃာနပသာဒသည် ဂန္ဓာရုံကို နမ်းရှူလိုသော တဏှာလျှင် အကြောင်းရင်းခံရှိသော ကံကြောင့်ဖြစ်သည့် (ဃာယိတုကာမတာနိဒါနကမ္မဇ)၊ မိမိနှင့်အတူ တစ်ကလာပ်တည်း၌ ဖြစ်သော မဟာဘုတ်ဓာတ်ကြီးလေးပါး (ဘူတ) ကို အနီးကပ်ဆုံးသော အကြောင်းအဖြစ် မှီ၍ ဖြစ်ပေါ်လာသည်။

တည်နေရာ နှင့် အထောက်အပံ့

• တည်နေရာ: ဃာနပသာဒသည် နှာခေါင်းအတွင်းဘက်၌ ဆိတ်ခြေခွာသဏ္ဌာန်ရှိသော အရပ်၌ တည်ရှိသည်။ (၎င်းသည် ပသာဒဃာနဖြစ်ပြီး၊ နှာခေါင်းတစ်ခုလုံး အဆောက်အဦကို သသမ္ဘာရဃာနဟု ခေါ်သည်။)
• အထောက်အပံ့: ၎င်းသည် ကလာပ်တူ ဓာတ်ကြီးလေးပါး (ပထဝီ၊ အာပေါ၊ တေဇော၊ ဝါယော) တို့၏ ကျေးဇူးပြုမှု၊ စိတ်-ဥတု-အာဟာရတို့၏ ထောက်ပံ့မှု၊ ရုပ်ဇီဝိတ၏ စောင့်ရှောက်မှု၊ ဝဏ္ဏ-ဂန္ဓ-ရသ-ဩဇာတို့၏ ခြံရံမှုတို့ဖြင့် တည်ရှိနေပြီး၊ ဃာနဝိညာဏ်၏ မှီရာ (ဝတ္ထု) နှင့် ဃာနဒွါရဝီထိစိတ်တို့၏ ဖြစ်ရာ (ဒွါရ) ကိစ္စကို ဆောင်ရွက်သည်။