တောင်အာရှ

တောင်အာရှ (အင်္ဂလိပ်: South Asia or Sourthern Asia) သည် ပထဝီ အနေအထားအရ လည်းကောင်း၊ လူမျိုးစုများနှင့် ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာအရ လည်းကောင်း အဓိပ္ပာယ် ဖွင့်ဆိုထားသော အာရှတိုက်၏ တောင်ပိုင်းဒေသ ဖြစ်သည်။ ဤဒေသတွင် အာဖဂန်နစ္စတန်နိုင်ငံ၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ၊ ဘူတန်နိုင်ငံ၊ အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ မော်လဒိုက်နိုင်ငံ၊ နီပေါနိုင်ငံ၊ ပါကစ္စတန်နိုင်ငံ နှင့် သီရိလင်္ကာနိုင်ငံတို့ ပါဝင်သည်။^[၄]

တောင်အာရှ
(South Asia)

ဧရိယာ	၅,၁၃၄,၆၄၁ km2 (၁,၉၈၂,၄၉၆ sq mi)
လူဦးရေ	1,947,628,100(2020)[၁]
လူဦးရေ သိပ်သည်းမှု	၃၆၂.၃/km2 (၉၃၈/sq mi)
GDP (nominal)	$3.326.trillion(2020)[၂]
GDP (PPP)	$12.752 trillion (2018)[၃]
Demonym	တောင်အာရှသားများ (အင်္ဂလိပ်: South Asian) ဒေစီ(Desi) (အရပ်သုံး)
နိုင်ငံများ	၈-နိုင်ငံ  အာဖဂန်နစ္စတန်  ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်  ဘူတန်  အိန္ဒိယ  မော်လဒိုက်  နီပေါ  ပါကစ္စတန်  သီရိလင်္ကာ
အမှီအခိုနယ်မြေများ	ဗြိတိသျှအိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာနယ်မြေ
ဘာသာစကားများ	ရုံးသုံးဘာသာစကားများ ဘင်္ဂါလီဘာသာစကား (Bengali) Dari (ပါရှားဘာသာစကား သို့မဟုတ် Persian) Dzongkha အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကား ဟိန္ဒီဘာသာ (Hindi) Dhivehi Nepali Pashto စင်ဟလာ (Sinhala) တယ်မင့်လ် (Tamil) အူရဒူ (Urdu) အခြားဘာသာစကားများ Afro-Asiatic: Arabic Austroasiatic: Khasi Santali Austronesian: Ja Basawa Dravidian: Beary Brahui Gondi Kannada Kodava Malayalam Tamil Telugu Tulu Indo-European: Asamiya Balochi Bhili Dogri Garhwali Gujarati Hindustani dialects Hindko Kashmiri Konkani Kumaoni Kutchi Lahnda Maithili Marathi Marwari Odia Punjabi Rangpuri Sanskrit Saraiki Satgaiya Sindhi Sylheti Sino-Tibetan: Tamang Turkic: Turkmen Uzbek
အချိန်ဇုန်များ	အချိန်ဇုံ ၅-ခု UTC+04:30: အာဖဂန်နစ္စတန်စံတော်ချိန် UTC+05:00: မော်လဒိုက်စံတော်ချိန် ပါကစ္စတန်စံတော်ချိန် UTC+05:30: အိန္ဒိယစံတော်ချိန် သီရိလင်္ကာစံတော်ချိန် UTC+05:45: နီပေါစံတော်ချိန် UTC+06:00: ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်စံတော်ချိန် ဘူတန်စံတော်ချိန်
အင်တာနက်ဒိုမိန်း	.af, .bd, .bt, .in, .io, .lk, .mv, .np, .pk
အကြီးဆုံးမြို့များ	List အမယ်ဒါဘတ်မြို့ (Ahmedabad) ဘန်ဂလိုမြို့ (Bangalore) ချန်နိုင်းမြို့ (Chennai) ဒေလီမြို့ (Delhi) ဒါကာမြို့ (Dhaka) ဟိုက်ဒရာဘတ်မြို့ (Hyderabad) ကရာချိမြို့ (Karachi) ကာလကတ္တားမြို့ (Kolkata) New Mumbai လာဟိုးမြို့ (Lahore) [note ၁]

တောင်အာရှဒေသ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးအသင်း (SAARC) သည် ၁၉၈၅ ခုနှစ်တွင် တည်ထောင်ခဲ့သော ဒေသတွင်း စီးပွားရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းဖြစ်ပြီး၊ တောင်အာရှရှိ ၈-နိုင်ငံစလုံး ပါဝင်သည်။^[၅]

အဓိပ္ပာယ် ဖွင့်ဆိုချက်များ

"နိုင်ငံများနှင့် နယ်မြေများ၏ နိုင်ငံရေးနှင့် အခြားဆက်နွယ်မှုများနှင့် ပတ်သက်သော မည်သည့်ကြိုတင်ယူဆချက်များမှ မပါဝင်သည့် စာရင်းအင်း အဆင်ပြေစေရန်အတွက်သာ ဖန်တီးထားသည့်"^[၆] UNSD၏ အဓိပ္ပာယ် ဖွင့်ဆိုချက်အပါအဝင် တောင်အာရှ၏ အဓိပ္ပာယ် ဖွင့်ဆိုချက်အမျိုးမျိုး

တောင်အာရှ၏ ခေတ်သစ် အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်များအရ အာဖဂန်နစ္စတန်နိုင်ငံ၊ အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ ပါကစ္စတန်နိုင်ငံ၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ၊ သီရိလင်္ကာနိုင်ငံ၊ နီပေါနိုင်ငံ၊ ဘူတန်နိုင်ငံနှင့် မော်လဒိုက်နိုင်ငံတို့ ပါဝင်သည်။^{[၇][၈][၉]} သို့သော် အချို့က အာဖဂန်နစ္စတန်ကို အာရှအလယ်ပိုင်းနိုင်ငံအဖြစ် သော်လည်းကောင်း၊ အနောက်အာရှနိုင်ငံအဖြစ် သော်လည်းကောင်း၊ အရှေ့အလယ်ပိုင်းနိုင်ငံအဖြစ် သော်လည်းကောင်း သတ်မှတ်ပြန်သည်။^{[၁၀][၁၁][၁၂][၁၃][၁၄]} ဒုတိယ အင်္ဂလိပ် - အာဖဂန်စစ်ပွဲအပြီးတွင် အာဖဂန်နစ္စတန်နိုင်ငံသည် ၁၉၁၉ ခုနှစ်အထိ ဗြိတိန်နိုင်ငံ၏ ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ခံနိုင်ငံတစ်ခု ဖြစ်ခဲ့သည်။^{[၁၅][၇][၉]} အခြားတစ်ဖက်မှကြည့်လျှင် ၁၈၈၆ မှ ၁၉၃၇ အတွင်း ဗြိတိသျှအင်ပိုင်ယာ၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခု (British Raj) အဖြစ် အုပ်ချုပ်ခဲ့သော^[၁၆]၊ ယခုအခါ အရှေ့တောင်အာရှ၏ အစိတ်အပိုင်းအဖြစ် အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံအဖြစ် အများအားဖြင့် သတ်မှတ်ထားသည့် မြန်မာနိုင်ငံကိုလည်း တစ်ခါတစ်ရံ တောင်အာရှတွင် ထည့်သွင်းထားခဲ့ဖူးသည်။^{[၁၀][၁၁][၁၇]}

မှတ်စုများ

1. Among the top 100 urban areas of the world by population.