နက်ဗျူလာ

နက်ဗျူလာ (အင်္ဂလိပ်: Nebula) ဆိုသည်မှာ ကြယ်တို့၏ ကြားတွင် ရှိနေသော တိမ်တိုက်သဏ္ဌန် ရှိနေသည့် အမှုန်အမွှားများ၊ ဟိုက်ဒရိုဂျင်၊ ဟီလီယမ်နှင့် အခြား ဓာတ်ငွေ့တို့၏ အစု အဝေးကြီး ဖြစ်သည်။ နက်ဗျူလာ ဟူသော အသုံးအနှုန်းမှာ လက်တင်ဘာသာစကားမှ ဆင်းသက်လာပြီး တိမ်တိုက်ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။^[၁] ကြယ်တို့၏ ကြားရှိ တိမ်တိုက်ဆိုသည်မှာ ဂယ်လက်ဆီ အတွင်းရှိ အမှုန်အမွှားများ၊ ပလာစမာများနှင့် ဓာတ်ငွေ့တို့ အစုအဝေးပင် ဖြစ်သည်။ နဂါးငွေ့တန်း ဂယ်လက်ဆီထက်ဝေးကွာသော မည်သည့် ကြယ်တာရာပစ္စည်းကိုမဆို နက်ဗျူလာဟု သတ်မှတ်သည်။ ဥပမာ အင်ဒရိုမီဒါ နက်ဗျူလာဖြစ်သည်။ ပါရှန်းလူမျိုး နက္ခတ္တ ပညာရှင် အဘ် အယ်လ် ရာမန် အယ်လ် စူဖီ (Abd al-Rahman al-Sufi) က သူ၏ စာအုပ် "မရွေ့မပြောင်းသော ကြယ်များ စာအုပ်" တွင် နက်ဗျူလာများ အကြောင်း ပထမဆုံး အကြိမ်အဖြစ် ဖော်ပြခဲ့သည်။^[၂] သူက အင်ဒရိုမီဒါ ဂလက်ဆီအနီးတွင် တိမ်တိုက် တစ်ခု ရှိနေသည်ဟု ဖော်ပြခဲ့သည်။^[၃] နက်ဗျူလာ အများစုသည် ကျယ်ပြောလှပြီး အချင်းအားဖြင့် အလင်းနှစ် ရာချီကာ ကြီးမားလှသည်။ နက်ဗျူလာများသည် ကြီးမားကျယ်ပြောလှသော်လည်း ယင်းတို့၏သိပ်သည်းမှုသည် များစွာပါးလွှာသည်။ ကမ္ဘာမြေအရွယ်အစားရှိသော နက်ဗျူလာတစ်ခုသည် ကီလိုဂရမ်အချို့သာ သိပ်သည်းပါလိမ့်မည်။

ထရိုင်ရမ်ဂူလမ် နက်ဗျူလာသည် နက်ဗျူလာ အတွက် ဥပမာ တစ်ခုဖြစ်သည်။

လေ့လာမှု သမိုင်း

ဖွဲ့စည်းပုံ

နက်ဗျူလာ အမျိုးအစား

• 
  ဟာဘေး-ဟာရို အရာဝတ္ထု၊ HH 161 နှင့် HH 164^[၄]
• 
  အိုမီဂါ နက်ဗျူလာ၊ တွန်းထုတ်ခြင်း နက်ဗျူလာ ဥပမာတစ်ခု။
• 
  မြင်းခေါင်း နက်ဗျူလာ၊ မှောင်မည်း နက်ဗျူလာ ဥပမာတစ်ခု၊
• 
  ကြောင်မျက်လုံး နက်ဗျူလာ၊ ဂြိုဟ်ဆိုင်ရာ နက်ဗျူလာ ဥပမာ။
• 
  အနီရောင် စတုဂံ နက်ဗျူလာ မွေးကင်စဂြိုဟ်ဆိုင်ရာ နက်ဗျူလာ ဥပမာ။
• 
  SNR 0509-67.5 ၏ အကြွင်းအကျန် အခွံ
• 
  X-ray အလင်းဖြင့်မြင်ရသည့် SN 1572 တိုက်ကို ဆူပါနိုဗာ၏ လက်ကျန်။