ဗြာဟ္မဏ
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
ဗြာဟ္မဏ ဆိုတာ ပါဠိဘာသာစကားက ဆင်းသက်လာတဲ့ ဝေါဟာရတစ်ခု ဖြစ်ပြီး၊ မြန်မာလို အလွယ်တကူ ပုဏ္ဏား လို့ အဓိပ္ပာယ်ရပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ သူ့ရဲ့ မူရင်းအဓိပ္ပာယ်နဲ့ ဗုဒ္ဓဘာသာမှာ အသုံးပြုပုံကတော့ ပိုမိုကျယ်ပြန့် နက်နဲပါတယ်။ ဗြာဟ္မဏဆိုတဲ့ စကားလုံးဟာ ပါဠိသဒ္ဒါအရ "ဗြဟ္မ" ဆိုတဲ့ အမြစ်ကနေ ဆင်းသက်လာပြီး၊ အဓိကအားဖြင့် အောက်ပါ အဓိပ္ပာယ်များဖြင့် ခွဲခြားမှတ်ယူနိုင်ပါတယ်။
ဗြာဟ္မဏဟူသော စကားလုံးကို ၎င်း၏ မူရင်းအမြစ်သဘောတရားနှင့် ဘာသာရေး၊ လူမှုရေး ရှုထောင့်များအရ အောက်ပါအတိုင်း ဖွင့်ဆိုနိုင်သည်-
- ဗြဟ္မာ၏သားဖြစ်ခြင်းကြောင့် အချို့အယူအဆများအရ ဗြဟ္မာကြီး၏ ပါးစပ်မှ ပေါက်ဖွားလာသည်ဟု ယုံကြည်ကြသော ဘာသာရေးခေါင်းဆောင် ဇာတ်နိမ့်ဇာတ်မြင့်ခွဲခြားသည့် လူတန်းစားတစ်ရပ်ကို ရည်ညွှန်းသည်။ ၎င်းတို့သည် ဟိန္ဒူဘာသာရှိ ဗြဟ္မဏဇာတ်ကို ကိုယ်စားပြုသည်။
- ဗေဒင်ကို သင်ကြားသရဇ္ဈာယ်တတ်သောကြောင့် ဗေဒင်ကျမ်းဂန်များကို သင်ကြားတတ်မြောက်ပြီး ရွတ်ဖတ်ပူဇော်နိုင်သူများကိုလည်း ဗြာဟ္မဏဟု ခေါ်ဆိုသည်။
- မကောင်းမှုကို မျောစေ/ဖယ်ရှားတတ်သောကြောင့် ဗုဒ္ဓဘာသာတွင်မူ ဤအဓိပ္ပာယ်သည် အရေးပါဆုံးဖြစ်သည်။ မကောင်းမှုအပေါင်းကို ဖယ်ရှားပစ်သူ၊ ကိလေသာတို့ကို စွန့်ပယ်နိုင်သူဟူသော အဓိပ္ပာယ်ကို ဆောင်သည်။
Remove ads
"ဗြာဟ္မဏ" ဟူသော ဝေါဟာရကို မြတ်စွာဘုရားလက်ထက်ကတည်းက ပုံစံအမျိုးမျိုးဖြင့် အသုံးပြုခဲ့သည်ကို တွေ့ရသည်။
၁။ ပုဏ္ဏား၊ ဗြာဟ္မဏ (ဇာတ်အလိုက်)
မြတ်စွာဘုရားသာသနာ မပေါ်ပေါက်မီ သို့မဟုတ် အခြားဘာသာတရားများတွင် တည်ရှိသည့် လူမှုအသိုင်းအဝိုင်း၏ အမြင့်ဆုံးဇာတ်အဖြစ် သတ်မှတ်ခံထားရသော ဘာသာရေးခေါင်းဆောင်ပုဂ္ဂိုလ်များကို ရည်ညွှန်းသည်။ ၎င်းတို့သည် များသောအားဖြင့် ဗေဒင်ကျမ်းဂန်များကို ကျွမ်းကျင်သူများ၊ ယဇ်ပူဇော်ပသသူများ ဖြစ်ကြသည်။
- ဥပမာ: ဝေရဉ္ဇာပုဏ္ဏားသည် ဘုရားရှင်ထံသို့ ချဉ်းကပ်ဖူးကြောင်း ပိဋကတ်များ၌ ဖော်ပြထားသည်။ [၁]
၂။ မကောင်းမှုကို အပပြုတတ်သောသူ (ရဟန္တာ၊ အရိယာပုဂ္ဂိုလ်များ)
ဗုဒ္ဓဘာသာတွင် "ဗြာဟ္မဏ" ဆိုသည်မှာ ကိလေသာအညစ်အကြေးများကို လုံးဝပယ်သတ်နိုင်ပြီး မကောင်းမှုအပေါင်းကို အပြီးတိုင် စွန့်ပယ်နိုင်သော ပုဂ္ဂိုလ် (ရဟန္တာ) ကို ဂုဏ်တင်ခေါ်ဝေါ်ခြင်း ဖြစ်သည်။ မြတ်စွာဘုရားက စစ်မှန်သော ဗြာဟ္မဏဆိုသည်မှာ ဇာတ်နှင့်မသက်ဆိုင်ဘဲ၊ ကိလေသာကုန်ဆုံးမှုနှင့်သာ သက်ဆိုင်ကြောင်း ဟောကြားခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ကိလေသာကုန်ခန်းရာ နိဗ္ဗာန်သို့ ရောက်ရှိပြီးသော ရဟန္တာအရှင်မြတ်တို့သည် "ဗြာဟ္မဏ" မည်၏။
- ဥပမာ: တရားအားထုတ်နေသော ကိလေသာကင်းစင်သည့် ရဟန္တာ (ဗြာဟ္မဏ) အကြောင်းကို ဥဒါနပါဠိတော်၌ တွေ့ရသည်။
- ဥပမာ: အာသဝေါတရားတို့ ကုန်ခန်းပြီးသော ရဟန္တာ (ဗြာဟ္မဏ) သည် မကောင်းမှုကို ပယ်ရှားပြီးဖြစ်သည်ဟု ဖွင့်ဆိုထားသည်။
- အကျင့်သီလရှိသော ရသေ့၊ ရဟန်းနှင့် သူတော်သူမြတ်တို့ကိုလည်း တစ်ခါတစ်ရံ "ဗြာဟ္မဏ" ဟု ခေါ်ဆိုလေ့ရှိသည်။[၂]
၃။ ဗြဟ္မဏ အယူဝါဒကို ကိုးကွယ်ယုံကြည်သူ
တစ်ခါတစ်ရံ "ဗြာဟ္မဏ" ဆိုသည်မှာ ဗြဟ္မဏတို့၏ အယူဝါဒကို ကိုးကွယ်ယုံကြည်သူ ကို ရည်ညွှန်းသည်။ ဥပမာအားဖြင့်၊ "ဗြာဟ္မဏတို့အတွက် ဗြဟ္မာ့ဘုံသည် နိဗ္ဗာန်ဖြစ်၏" ဟူသော အယူအဆမျိုးတွင် ဗြာဟ္မဏဝါဒကို ယုံကြည်သူတို့ကို ဆိုလိုသည်။
- ဥပမာ: ဗြာဟ္မဏဝါဒကို လက်ခံသူတို့သည် ဗြဟ္မာ့ဘုံကိုသာ အမြင့်ဆုံးဟု မှတ်ယူကြသည်။ [၃]
ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန်
Remove ads
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads