![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Volok_by_Roerich.jpg/640px-Volok_by_Roerich.jpg&w=640&q=50)
روسون حملهئون مازرون دریا ره
From Wikipedia, the free encyclopedia
وارنگی روسـون ِلشکرکشی، مازرون دریا جه[پانوشت 1] اتسری نظامی عملیاتون ِنوم هسته که میون سالهای ۸۶۴ و ۱۰۴۱ میلادی انجام بَییتنه و وشون ِهدف مازرون دریایِ ساحلی شهرون بییه.[1] وارنگی روسها اوایل قرن نهم میلادی بعنوان پوست، عسل و بردهیِ تاجر بمونه سرکلند (اسلامی سرزمینها) دله.[پانوشت 2] این تاجرون ولگای تجاری مسیر دله خرید-فروش کاردنه. وشون ِاولین حملهئون حدود سالهای ۸۶۴ تا ۸۸۴ میلادی بییه و وشون اولین کش تبرستون علویون ره حمله هاکردنه که البته نسبت به حملاتی که بعداً جاهای دیگه ره انجام هِدانه، اتسری پچوک ِحمله بییه. وشون ِگت-گتِ حملات سال ۹۱۳ میلادی جه شروع بیّه که ۵۰۰ فروند درازکشتی جه گرگان و ونه اطراف ره بَییتنه. وشون این حملات سَره اتسری وسیله و برده شه همراه بَوِردنه و وَردَگِردِستن گادِر که خاستنه شمال طرفی بورِن، ولگایِ دلتا دَرون، مسلمونِ خزرون وشون ره حمله هاکردنه و حتی هرکی فِرار هاکرد بییه ره هم تا ولگایِ میونه دِمبال هاکردنه و بَکاشتنه.
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Volok_by_Roerich.jpg/320px-Volok_by_Roerich.jpg)
وارنگی روسهایِ دومین گتِ حمله هم سال ۹۴۳ بییه؛ این گادِر ایگور اول وشون ِرهبر و شاه بییه. روسها این دَفه خزرهایِ دولِت جه توافق هاکردنه که وشون ِسامون دله امنیت دارِن. وشون تا کورا روخنه و قفقاز ِمیونه پیشی بوردنه و سال ۹۴۳ موفق بتونِستنه بندر بردعه، که اران (= آذربایجون ِامروزی کشور) دله مهمترین شهر و نیشتگا (=پایتخت) بییه، ره بَییرِن. روسها اونجه چن ماه دَیینه و اتخله آدِم ره قتلعام هاکردنه و اتخله وسیله غارت هاکردنه. وشون نخاستنه اونجه جه وَردَگِردِن ولی وشون دله ««خونی اِسال» ِمریضی دَکِته و همینسه مجبور بَیینه وَردَگِردِن.
زمونی که سویاتوسلاو اول کییفی روسون ِشاه بیّه، سال ۹۶۵ میلادی، شه لشکر ره دستور هِدا که خزرونِ دولِت ره رِقِد بَدِن، تا مجبور نَواشِن وشون ره هر دور باج هادِن. اگه خزرها، که اتی تورک ِطایفه بینه و قفقاز ِشمال دَیینه، دیگه اونجه نَییبائِن، ولگایِ شمال تا جنوب تجاری راهون روسها وسّه امن بییه و وشون تونِستنه اِستِپی مناطق و سیو دریا جه استفاده هاکِنِن. تازه روسهایِ جمعیت سویاتوسلاو ِجنگون ِپه رشد هاکرده و اسلاوی مردمون فرهنگ این منطقه دله رشد هاکرده و جمعیتی ساختارون منطقه دله عوض بیّه.
سال ۱۰۳۰، روسها شروان ِشهر ره حمله هاکردنه و گنجهیِ حاکم وشون ره اتخله پول هِدائه تا بیلقان ِشورش ره ونه وسّه سرکوب هاکِنِن. نوامبر سال ۱۰۳۱، وشون باکو نزدیکی شکست بخاردنه و اخراج بَیینه. سال ۱۰۳۲ روسها دِباره شروان ره حمله هاکردنه و این حمله دله الانان و سریرهایِ طوایف وشون جه متحد بَییبینه. محلی مسلمونها سال ۱۰۳۳ روسها ره شکست هِدانه. روسها بعداها اغوزها ره کومِک هاکردنه که خارزم ره بَییِرِن. سال ۱۰۴۱ آخرین بار وسّه وایکینگها مازرون ِدریا ره حمله هاکردنه که اینگوار دوردستگشا ِداستانها این حملات ره تعریف کانده و گانه که چتی گرجستون-بیزانس ِجنگ سَره و احتمالاً ساسیرتی جنگ دله روسها بمونه و جنگ دله شرکت هاکردنه. بعد اون جنگها دیگه بالتیک و مازرون ِدریا میون راهون رِقِد بوردنه و دریایی سفرون دوره تموم بیّه.