Süüdafrika
From Wikipedia, the free encyclopedia
Süüdafrika is en Land in Afrika. De Natschonalfierdag is de Dag vun de Verfaten (1994) an'n 27. April. De Staat liggt bi 22-35° Süüd un 17-33° Oost un is vun'n Atlantischen Ozean un den Indischen Ozean ümgeven. In'n Noorden grenzt dat Land an Namibia, Botswana, Simbabwe, Mosambik un Swasiland. Lesotho liggt mittenmang de Grenzen vun Süüdafrika.
| |||||
Wahlspröök: ǃke e: ǀxarra ǁke (ǀXam för: Verschedene Völker vereenigt) | |||||
Natschonalhymne: Nkosi Sikelel’ iAfrika | |||||
Hööftstadt | Pretoria 25° 44′ S, 28° 15′ O | ||||
Gröttste Stadt | Johannesburg | ||||
Amtsspraak | Afrikaans, Engelsch, isiNdebele, isiXhosa, isiZulu, Noord-Sotho, Süüd-Sotho, Setswana, Siswati, Tshivenda, Xitsonga | ||||
Regeren Präsident |
Präsidialrepubliek mit föderale Elementen Cyril Ramaphosa | ||||
Sülvstännigkeit |
1910 vun Grootbritannien | ||||
Grött • Allens • Water (%) |
1.219.912 km² ? % | ||||
Inwahnertall • November 2008 afschätzt • Inwahnerdicht |
48.782.756 40/km² | ||||
Geldsoort | Rand ([[ISO 4217|]] ) | ||||
BBP | 255 Mrd US-Dollar (2006) $ (2006) 5.384 US-Dollar (2006) $ je Kopp | ||||
Tietzoon | UTC+2 (UTC+2) | ||||
Internet-TLD | .za | ||||
ISO 3166 | ZA | ||||
Vörwahl | +27 | ||||
Süüdafrika is en vun de Länner mit de meisten Volksgruppen in Afrika. Bavenhen sünd dor mehr Lüde ut Europa inwannert, as in jichens een anner Land in Afrika un dat gifft dor de meisten Inwahners vun europääsche, indische un mischte Afkumst. Striet mank de Rassen un Volksgruppen hett ummer en groten Deel vun de Geschicht un vun de Politik vun dat Land utmaakt. Bi de Entwicklung vun dat Land speelt ok de rieken Boddenschätze/Ressourcen en Rull. Süüdafrika siene Weertschop is de gröttste un meist utboote up den Kontinent mit moderne Infrastruktur allerwegens in dat Land.
Rassekonflikten twuschen de witte Minnerheit un de swarte Mehrheit hett de Geschicht un de Politik vun dat Land regeert. An’n dullsten weer dat unner de Apartheid-Regeren twuschen 1948 un de 1990er Johren. Nadem de Nasionale Party 1948 dat Leit in’e Hand nahmen harr, is en System grünnt wurrn, wat up Rassendiskriminatschoon upboot weer. Vun 1990 af an sünd de doren Gesetten afschafft wurrn. Man eerst hett dat en langen Striet gegen de Apartheid geven un allerhand Gewalt is utöövt wurrn. In düssen Striet weern de Swarten vörweg. Man Witte, brune un indische Süüdafrikaners hefft ok mitmaakt. Druck ut dat Utland weer en wichtigen Grund, dat amenne de Apartheid aftakelt weern möss. Tolest is de unbannig grote Wessel vun dat politische System up wunnerliche Wiese tämlich mit Freden vun’e Hand gahn. Süüdafrika is en vun de minnen Länner in Afrika un mank de Entwicklungslänner, wo dat nie nich en Greep na den Staat geven hett. De Drepen vun de velen Parteien, de över dat „nee Süüdafrika“ verhannelt hefft, hefft en vun de vörsten Grundgesetten in de Welt tostanne bröcht mit stevigen Schutz vun de Minschenrechten. Vundagen warrt vun Süüdafrika jummers as vun de „Regenbogennatschoon“ snackt. Dat is en Ökelnaam, de toeerst vun Arzbischop Desmond Tutu utfunnen wurrn is un de laterhen denn utbreet wurrn is dör Nelson Mandela, as he Präsident weer. Düsse Ökelnaam is en Metapher för de Verschedenheit vun dat Land, nadem de Schede afbraken is, de vun de Apartheid upricht' wurrn weer. Süüdafrika is dat eerste un bitherto eenzige Land, wat Karnwapen entwickelt hett un sik dorna freewillig dat ganze Karnwapenprogramm begeven hett.