Ümluud

Ümluud (hoochdüütsch Umlaut) betekent in de Spraakwetenschop un besünners in de Germanistik enen Luudwannel in den olen germaanschen Spraken, bi den sik Vokalen an enen anner Vokaal, de in de Sülv achteran folgt, anglieken doot.^[1] Ümluud is so ene Form Assimilatschoon. Besünners in de Romanistik is för düüse Soort Luudwannels ook de Begreep Metaphonie begäng, in de Keltologie ook Vokaalmutatschoon oder vowel affection.^[2][3][4]

So het to’n Bispeel in’n Ooldhoogdüütschen dat Woord gast de Meertall gesti, wo de Vöörvokaal /i/ de Endsülv den Achtervokaal /a/ in’n Stamm to enen Vöörvokaal /ɛ/ angleken het. Düsse Assimilatschoon is ook nableven as de Endsülv -i afslepen worrn is, so dat vundaag de Meertaal vun Gast [gast] up Hoogdüütsch noch Gäste [gɛstǝ] is.^[5] Justso is dat mit’n plattdüütsche Gast – Gäst(e).

In de Ümgangsspraak betekent Ümluud meist de schreven Vokaalteken ä, ö un ü, de een Ümluud as diakraatsch Teken dreegt.