Geografie

Geografie (van ooldgreeksch γεωγραφία geōgraphía, uut γῆ gē „Eerden“ un γράφειν gráphein „beschrieven“), oder ook Eerdkunne, höört to de Eerdwetenschoppen un ünnersocht de Eerden, woans se uutsüüt, de Länner un woans se funkschoneert.Geografie es ene grote un männigfoldige Disziplin un versöcht de Eerden med allen veelschichtigen un inwickelden Betœgen to verstaan.^[1]Geografie werd ook as ene Brügge twischen de Natuurwètenschop un den Sotschaal- as ook Geistswètenschoppen bekèken.^[2]

Disse Artikel is man blots en Stubben. Du kannst Wikipedia helpen un em verbetern.

De eerste Belegg för dat Word „γεωγραφία“ (geōgraphia) was de Titel van enen Book, dat de greeksche Schriever Eratosthenes (276–194‌ v. Chr.) affaat het.^[1] Man de Geografie as Idee (to’n Bispeel Kartografie) het den Beginn, as de Minschen anfüngen, dat se de Welt un den Ruum ümme rund verstann wollen. Een van den eersten Bispelen es de Versöök van ene Weltkaarte uut den oolden Babylon, de uut’n 9. Jaarhunderd v. Chr. stammt.^[3] De Historie van’r Geografie as ene Disziplin geet dœr de Kulturen un de Jaardusende med vèlen verscheden Gruppen, de Geografie as ene Idee unafhängig van ene uutdachten, un bi de dœr Handel un Uuttuusch een up den andern Inflood nam.^[4]

Vandage es Geografie ene brede un mönngfoldige Disziplin med vèlen verscheden Methoden un Wiesen an de Themen bitogaan.^[5] Disziplinen mang de Geografie sind to’n Bispeel de physische Geografie - dat is woans de Eer upbuud is un wo se utkikt, as de Eerddelen, de See, de Ströme, de Bärge un ander Landschoppen.

Grundlagen

Phyiskaalsche Kaart van de Eerden

Geografie is dat systemaatsche Studeren van de Eerden, öör Egenschoppen un Phänomen up öör.^[6][7] Dat wat to de Geografie tellt, bruukt dat allgemeen een Aard rüümlike Egenschop, de up ene Kaarte wiest warrn kann, so as Koordianten, Oordsnamen oder Addressen. So kam dat ook, dat Kartografie, Geografie un Oordsnamen as een bekekekn worrn sind. Ook wenn vele Geografen ook veel över Toponomie un Kartografie weet, is dat nich dat Höövdthema för ennen. Geografen un Geograafschen studeert wo sik Phänomene, Vörgänge un Egenschoppen up de Eerden, rümmlik un tieldik verdeelt un wo de Minsch met sien Ümwelt interageert. ^[8] Vanwegen dat Ruum un Oord ook vele anner Themen dedrept so as Weerdschop, Gesundheid, Klima, Planten, Dere, is de Geografie een stark interdiziplinär Fack^[9]. De interdiziplniäre Natuur van de geograafsche Vörgaanwiese hangt van

De Geografie as een akadeemsch Fack deelt sik griv in dree Telgen: De Humangeografie, de Physische Geografie un de Technische Geografie.^[10][11] De Humaangeografie befaat sik ton gröttsten Deel mit de Ümwelt, up de Minschen Inflood nomen un de Minschen upricht hebbt un unnersöcht wo Minschen Ruum schapen, verännern, bruken.^[11] De Physische geografie unnersöcht de natüürlike Ümwelt un woans Organismen, Klima, Bodem, Water, Land met een tohoophangt un Inflood up een neemt.^[12] Düsse Verscheel het de integreete Geografie vöradage brocht, de vhumaangeograafsche Methoden un Methoden uut de phyische geografie verbind, un so versöcht dat Tohoopspeel van Ümwelt un Minschen to studeren.^[8] De technische Geografie studeert de Methoden un Warktüge, de in Geografie bruukt warrt, so as remote sensing, kartografie un geografsche Informatschoonssysteme.^[13]

Kiek ook bi

Portal: Geografie – Översicht to Artikels to’n Thema Geografie