Germanium

Germanium (lat.: Germania – Düütschland) is een cheemsch Element, dat de Atomtall 32 hett un to de Grupp von de Halfmetallen höört. Dat cheemsch Teken is Ge. De Naam is na dat Heimatland von Clemens Winkler nöömt, de dat Element opdeckt hett.

32 Ga ← Germanium → As Si ↑ Ge ↓ Sn Periodensystem
Allgemeen
Naam, Teken, Atomtall	Germanium, Ge, 32
Cheemsch Serie	Halfmetall
Klöör	witt, licht grau
Atommass	72,64 u
Elektronenkonfiguratschoon	[Ar]3d104s24p2
Elektronen je Schaal	2,8,18,4
Physikaalsche Egenschoppen
Phaas	Faststoff
Dicht	5,323 g·cm−3 (bi RT)
Smöltpunkt	1211,40 K (938 °C)
Kaakpunkt	3106 K (2.833°C)
Atomare Egenschoppen
Kristallstruktur	kuubsch flachzentreert
Ionisatschoonsenergien	1.: 762 kJ/mol
	2.: 1537,5 kJ/mol
	3.: 3302,1 kJ/mol
Atomradius	125 pm
Annere Egenschoppen
Isotopen (Utwahl)
Hööftartikel: Isotopen vun Germanium Iso VN t½ VO VE (MeV) VP 68Ge nee 270,8 d ε - 68Ga 70Ge 21,23 % Ge is mit 38 Neutronen bestännig. 71Ge nee 11,26 d ε - 71Ga 72Ge 27,66 % Ge is mit 40 Neutronen bestännig. 73Ge 7,73 % Ge is mit 41 Neutronen bestännig. 74Ge 35,94 % Ge is mit 42 Neutronen bestännig. 76Ge 7,44 % Ge is mit 44 Neutronen bestännig.

Historie

Dat Halfmetall Germanium.

An’n 6. Februar 1886 is dat Germanium to’n eersten mol nawiest worrn. Clemens Winkler, een Chemiker, de an de Bargakademie in Freiberg arbeiden de, hett dat niege Element funnen, as he dat Mineral Argyrodit ünnersögt hett. Beten later hett sik rutstellt, dat Germanium dat Eka-Silizium weer, dat Dmitri Iwanowitsch Mendelejew all 1871 vörutseggt har. Dat bedüüd, dat Germanium in dat Periodensystem een ünner dat Silizium steiht.

Egenschoppen un Vörkommen

Germanium warrt to de Halfmetallen rekent, bi dat ober de metallsch Eegenschoppen den grötteren Andeel hebbt. Dat Element höört to de wenigen Stoffen, de in fletig en gröttere Dicht hebbt, as in fasten Tostand.

Germanium is twor wiet verbreed, kummt ober man blots in lütte Konzentraschonen vör. In’n Dörsnitt kommt 1,5 g Germanium op 1 t Material von de Eerdkrust. Faken warrt dat tosamen mit Kopper oder Zink-Ierzen funnen. De bedüdensden Mineralen sünd: Argyrodit, Canfieldit, Germanit un Reniérit.

Verwennen un Bruuk

Germanium weer fröher as Halfleider dat wichtigste Material in de Elektronik, bit dat vun’n Silizium verdrängt worrn is. Hüüt warrt Germanium blots noch in de Hoochfrequenztechnik bruukt.

De tweete Hööftanwennen vun Germanium is in de Infrarootoptik. Hier warrt dat bruukt för Finster un Linsensystemen un för Gläs, de Infratrootlicht dörlaat un ok Chalkogenidgläs nöömt warrt. So welke warrt t. B. in Nachtsichtgeräten oder Warmsbildkameras insett.

Goot bruken kanns Germanium ok bi’t Herstellen vun Glasfaserkabel, Lichtbülgenleiders un Polyesterfasern. In de modernen Lichtwellenleiders in de Telekomunikatschoon warrt en Germaniumschicht üm den innern Faserkarn maakt, üm de Totalreflekschoon vun de Lichtbülgen beter hintokriegen. In de Polyesterchemie warrt Germanium as en Katalysater bruukt.

In’n Ünnerscheed to Stahl geiht bi Germanium nich de Kristallstruktur twei, wenn Neutronenstrahlen doropfallt, wiel dat Germanium de Neutronen elastisch opfangt. Bit nu warrt disse Opdecken ober noch nich för Reakter t. B. utnütt.

Bioloogsch Bedüden[1]

Germanium un de Verbinnen dorvun sünd nich sünners giftig. Sporen vun Germanium sünd in eenige Levensmiddel binnen as Tomatensaft, Bohnen, Ööstern, Thunfisch oder Knuuvlook. Opstunns is Germanium aver in keen Heelmiddel binnen, dat amtlich tolaten is. Sowiet de Wetenschopplers weet, hett Germanium kenn essentiell Bedüden as Sporenelement. Een Bioloogsch Funktschoon is nich bekannt, aver dat warrt diskuteert, dat Germanium villicht en Influss öövt op den Kohlenhydrat-Stoffwessel. Mangel-Süüken sünd ok nich bekannt worrn. Villicht maakt Garmaniummangel en Bidrag to de Kashin-Beck-Krankheit, en osteo-arthritisch Tostand, de vör allen bi Kinner in China un de Sowjetunion fasttostellen is. Man ok dat is nich seker. De Annahm geiht op en eezig Studie torüch.