Hartogdom Sassen

Dat Hartogdom Sassen, ook Ooldsassen oder Stammhartogdom Sassen heten, weer in’n Middelöller een Hartogdom twüschen Nedderrhien, Eider un Ünnerelv un dat Stammland vun de Sassen. Karl de Grote het dat Rebeed in den Sassenkriegen twüschen 772 un 804 Stück för Stück verövert un enen Deel vun dat Frankenriek maakt.

Dat Hartogdom Sassen (rood) binnen dat Regnum Teutonicum (üm 1000)

Dat Rebeed vun dat Hartogdom kümmt ruugweg den modernen Bundsland Neddersassen (sünner Oost-Freesland), Westfalen, de Noordeel vun Sassen-Anholt un Sleswig liek. Dat hüdige Bundsland Sassen liggt buten dat ole Hartogdom Sassen un kreeg sienen Naam eerst later as de sassische Hartogstitel na Süüd to wanner

Rebeed

Dat Karnrebeed vun dat Hartogdom weer Neddersassen (sünner Oost-Freesland) links vun Elv un Saale, Bremen, de Landsdelen Westfalen (sünner Siegerland un Wittgenstener Land) un Lippe vun dat Bundsland Noordhrien-Westfalen un den Westdeel vun Sassen-Anholt. Dat Hartogdom deel sik (vun Westen na Oosten) in Westfalen (Westfalia), Engern (Angaria) un Oostfalen (Ostfalia). Rechts vun de Elv leeg in’n Noorden Nordalbingien (Dithmaschen, Holsteen un Stormarn), in’n Noordoosten stünnen ook Delen in de Tied vun Hinrich de Lööw ünner de Heerschop vun dat Hartogdom Sassen. För de Westgrenz gull de Deilbach: eerst as Grenz twüschen Sassen un Franken, later denn twüschen de prüüssische Graavschop Mark un den Hartogdom Berg un zuletzt twüschen den Rhienland un Westfalen.

Nadem dat Hinrich de Lööw stört weer, keem de Oostdeel vun dat Hartogdom – tohoop mit den Titel „dux Saxoniae“ – den 13. April 1180 mit de Gelnhäuser Oorkunn an Bernhard vun Sassen, de jüngste Söhn vun Albrecht de Baar uut den Geschlecht vun de Askanier. Op den Rieksdag vun Erfurt in’n November 1181 kreeg Bernhard ook noch den offitschellen Titel Hartog vun Sassen.

1296 wurr dat Hartogdom ünner de Arven in de Hartogdömer Sassen-Loonborg un Sassen-Wittenberg opdeelt. 1356 kregen de Wittenberger Askanier dörch de Güllen Bulle vun Karl IV. de Köörwöörd verleent un weren nu Köörföörsten vun Sassen. As de Askanier in’n de männliche Stammlinie uutstorven weren güngen 1422 dat Hartogdom un 1423 ook de Köörwöörd missenschen Wettiner in Böversassen an de Böverelv över.

Dat Hartogdom Sassen üm dat Jahr 1000

Literatuur

• Caspar Ehlers: Die Integration Sachsens in Dat fränkische Reich. Vandenhoeck & Ruprecht, Chöttingen 2007, ISBN 978-3-525-35887-0.
• Matthias Becher: Rex, Dux un Gens. Untersuchungen zur Entstehung des sächsischen Hartogdom in’n 9. un 10. Jahrhundert (= Historische Studien. Bd. 444). Matthiesen, Husum 1996, ISBN 3-7868-1444-9 (Zugleich: Paderborn, Universität, Habilitations-Schrift, 1994–1995).
• Hans-Werner Goetz: „Dux“ un „Ducatus“. Begriffs- un verfassungsgeschichtliche Untersuchungen zur Entstehung des sog. „jüngeren“ StammesHartogdoms an de Wende vom 9. zum 10. Jh. 2. Oplaag. Brockmeyer, Baukem 1981, ISBN 3-921543-66-5.
• Walther Lammers (Ruutgever): Die eengliederung de Sassen in Dat Frankenreich (= Wege de Forschung. Bd. 50). Wissenschaftliche Buchgesellschaft, Darmstadt 1970.
• Walther Lammers (Ruutgever): Entstehung un Verfassung des Sachsenstammes. Darmstadt 1967.
• Arno Jenkis: Die eengliederung „Nordalbingiens“ in Dat Frankenreich. In: Zeitschrift de Gesellschaft für Schleswig-Holsteenische Geschichte 79 (1955), S. 81–104.
• Hans-Joachim Freytag: Die Herrschaft de Billunger in Sassen. Chöttingen 1951 (Dissertatschoon, Universität Kiel, 1949).