Klenner
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
En Klenner (ok Kalenner) is en „Book“, wat een de Daag vun dat Johr (oder en Tietruum) wiest. Een kann da tomehrst ok wat rinschrieven, dormit een siene Terminen nich vergitt. Dat gifft ganz ünnerscheedliche Oorden:
- Dagesklenners, wo een blots en enkelte Dag süht,
- Wekenklenners, de een en ganze Week wiest,
- Maand- un Johresklenners,
Dit Woort hett noch annere Bedüden: kiek dorför ünner Klenner (Mehrdüdig Begreep).
aver ok Klenners, de en langen Tietruum wiest.
Remove ads
Klennersystemen
Maanklenner
Maanklenners oder Lunarklenner richt sik na de Phasen vun den Maan. Ook dat plattdüütsche Woord „Maand“ hangt na de Etymologie mit de Maan tohoop. In’n gregoriaanschen Klenner, den wi vundaag bruukt, hebbt de Maanden man nix meer mit de Phasen vun de Maan to kriegen. Een Maanzyklus duurt in’n Snid 30,437 Daag un is so meist enen Dag länger as de döörsnidliche synoodsche Maand.
De Nadeel vun enen reinen Maanklenner is, dat he nich mit dat Sünnjahr övereengeit. In de Subtropen oder Tropen is dat nich so wichtig, denn hier sünd de Jahrstieden nich so stark uutpräägt. In matigen Regionen mit stark uutpräagt Jahrstieden is dat man een groten Nadeel. De bekanntste Maanklenner, de vundaag noch begäng is, is de islaamsche Klenner mit 12 Maanden un döörsnidlich 354,372 Daag. De islaamschen Maanden „wannert“ wegen den Ünnerscheed twüschen Maan- un Sünnjahr döör dat Jahr. Ook dat Oosterdatum folgt na een Maanklenner.
Sünnklenner
De meisten Kulturen richt sik na de Sünn de Tied to meten un bruukt enen Sünnklenner oder ook Solarklenner.
Dat Sünnjahr richt sik na dat troopsche Jahr. Ook de gregoriaansche Klenner, de vundaag weltwied verbreidt is, is een Sünnklenner.
Lunisolarklenner
De Lunisolarklenner versöcht enen reinen Maanklenner an dat Sünnjaar antopassen. Üm dat de Maanden so lang as de Maanzyklen sünd bruukt een Lunisolarklenner keen Schaltdaag, so as een Sünnklenner, man Schaltmaanden. Bekannte Lunisolarklenners sünd de jöödsche Klenner, de traditschonelle chineesche Klenner un de keltsche Klenner.
Annner Systemen
Dat givt man wenig anner Klennersystemen. De astronoomsche ägyptsche Klenner richt sik na Sirius, de de hellste Steern an’n Heven. De Maya-Klenner harr Eenheiden vun 20 Daag as Grundlaag, de in een 52 Jahren langen Klennerzyklus op een folgt.
Remove ads
Weblenken
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads