Thomas van Aquin

From Wikipedia, the free encyclopedia

Thomas van Aquin
Remove ads

Thomas van Aquin (* ümme 1. Januar 1225 in’n Slotte Roccasecca bi Aquino, Italien; † 7. März 1274 in Fossanova; ook Thomas Aquinas, „de Aquinat(e)“ oder bloot Thomas, italieensch Tommaso d’Aquino) was een italieenschen dominikaanschen Mönk, enen röömsch-kathoolschen Preester, Theologen un een wichtigen Philosophen. He höört den belangrieksten Karkenlerers in de röömsch-kathoolsche Kark un dregt daarüm ook Namen as Doctor Angelicus.[1] De röömsch-kathoolsche Kark vereert Thomas van Aquin as enen Hilligen.

Weitere Informationen Personen-Informatschoonen ...
Remove ads

Wark

Annners as annee grote christliche Philosophen, to’n Bispeel Albertus Magnus, de verscheden Ämter harr, geev sik Thomas alleen de Wetenschop hen. He schaap een groot Wark, dat sik in söss Kategorien deelt:

  1. Schriften för den Unnerricht
    • Sentenzenkommentaar
    • Quaestiones quodlibetales
    • Quaestiones disputatae
    • De spiritualibus Creaturis[2]
    • Quaestiones Disputatae de Veritate
    • De ente et essentia
  1. Kommentaren to Aristoteles siene Schriften:
    • to de Logik
    • to de Physik
    • to De caelo et mundo
    • to De generatione et corruptione
    • to Meteora
    • to De anima
    • to De sensu et sensato
    • to Ethika Nikomacheia
    • to de Politik[3]
    • to de Metaphysik
      • Anner Kommentaren to:
    • Dionysius Areopagita, De divinis nominibus
    • Liber de causis (Expositio super librum de causis)
    • Boethius, De trinitate
    • Boethius, De hebdomadibus
  2. Lüttke Schriften:
    • Quaestiones disputatae de malo
    • De perfectione spiritualis vitae
    • De regno ad regem Cypri
    • De unitate intellectus contra Averroistas
    • Compendium theologiae
  3. Systemaatsche Höövdwarken:
    • Summa contra gentiles
    • Summa theologica
  4. Kommentaren to de Bibel:
    • To Hiob
    • To Psalmen (Psalm 1–51)
    • To Jeremia
    • To Jeremias
    • To Jesaja
    • Katenenkommentare to den veer Evangelien(Catena aurea)
  5. Hymnen för den Sakramentsdag
    • Sacris solemniis (to de Matutin), mit den Endstrofen Panis angelicus
    • Verbum supernum prodiens (to den Laudes), meit den Endstrofen O salutaris hostia
    • Pange Lingua (to de Vesper) mmkt den Endstrofen Tantum ergo
    • Lauda Sion (Sequenz för Miss)
    • Adoro te devote

De Summa contra gentiles un ook de Summa theologica sundd de wichtigsten Schriften vun Thomas.

Remove ads

Literatuur

Wöörböker, lexikaalsche un bibliograafsche Hülpmidd

  • Ludwig Schütz: Thomas-Lexikon. Sammlung, Übersetzung und Erklärung der in sämtlichen Werken des hl. Thomas von Aquin vorkommenden Kunstausdrücke und wissenschaftlichen Aussprüche. Paderbuorn: Schöningh 2. Oplaag 1895 (Nadruck Stuttgart: Frommann-Holzboog 1964 u. ö.) (x, 889 S.).
  • Corpus Thomisticum (Internet-Bibliothek vun allen Texten van Thomas van Aquin).

Editschonen un översett Texten

  • Kritische Uutgaav: sog. Editio Leonina: Sancti Thomae Aquinatis doctoris angelici Opera omnia iussu Leonis XIII. P.M. edita, cura et studio fratrum praedicatorum, Rom 1882ff.
  • Die deutsche Thomas-Ausgabe (Summa theologica), Översett van Dominikaners u. Benediktiners uut Düütschland u. Öösterriek. Vollst., unkört dt.-lat. Uuthaav, Graz [u. a.]: Styria, fröher deelw. im Pustet-Verl., Salzborg, deelw.. im Kerle-Verl., Heidelbarg u. Verl. Styria Graz, Wien, Köln, 1933ff.
  • Opera Omnia ut sunt in Indice Thomistico; additis 61 scriptis ex aliis medii aevi auctoribus. Curante Roberto Busa. 7 Bänn Frommann-Holzboog. Stuttgart-Bad Cannstatt 1980, ISBN 978-3-7728-0800-5.
  • Summe gegen die Heiden (Thomae Aquinatis summae contra gentiles libri quattuor), ruutgeven un översett van Karl Allgaier, 4 Bänn., Darmstadt: Wiss. Buchges., 1974–1996, ISBN 3-534-00378-0.
  • Summe der Theologie, ruutgeven un översett van Joseph Bernhart, Kröner Verl., Stuttgart, Bd. 1: Gott und Schöpfung, ISBN 3-520-10503-9, Bd. 2: Die sittliche Weltordnung, ISBN 3-520-10603-5, Bd. 3: Der Mensch und das Heil, ISBN 3-520-10903-4.
  • Über das letzte Ziel des menschlichen Lebens. De ultimo fine humanae vitae, Text lateinisch und deutsch. Ruutgeven, översett un kommenteert van Winfried Czapiewski, Verlag Laufen, Oberhausen 2019, ISBN 978-3-87468-377-7.
  • Über sittliches Handeln: Summa theologiae I – II q. 18–21, lat.-dt., kommenteert un ruutgeven von Rolf Schönberger, Reclam, Stuttgart 2001 (Universal-Bibliothek: 18162), ISBN 3-15-018162-3.
  • Horst Seidl (Ruutgever): Die Gottesbeweise in der ‚Summe gegen die Heiden‘ und der ‚Summe der Theologie‘; Text mit Übersetzung, Einleitung und Kommentar, lat.-dt. 3. Oplaag Meiner, Hamborg 1996, ISBN 3-7873-1192-0.
  • Quaestiones disputatae, vollst. Uutgaav in dt. översert, 13 Bän , ruutgeven van Rolf Schönberger, Meiner, Hamborg 2009, ISBN 978-3-7873-1900-8.
  • De rationibus fidei, kommenteerte lat.-dt. Uutgaav van Ludwig Hagemann u. Reinhold Glei (Corpus Islamo-Christianum, Series Latina, Bd. 2), CIS-Verlag, Ollenbiärg1987.
  • Über den Lehrer / De magistro. Quaestiones disputatae de veritate, Quaestio XI; Summa theologiae, Pars I, quaestio 117, articulus 1. Ruutgeven, kommenteert un översett van Gabriel Jüssen, Gerhard Krieger, Johannes H. J. Schneider. Mit einer Einl. v. Heinrich Pauli (Philosophische Bibliothek 412). Meiner, Hamborg 2006 (lvi, 189 S.), ISBN 978-3-7873-1799-8.
  • Von der Wahrheit, lat.-dt., ruutgeven van Albert Zimmermann. Meiner, Hamborg 1986, ISBN 978-3-7873-0669-5.
  • De principiis naturae – Die Prinzipien der Wirklichkeit, lat.-dt., översett u. kommeneert van Richard Heinzmann, Kohlhammer, Stuttgart 1999, ISBN 978-3-17-015633-3.
  • Über Seiendes und Wesenheit, lat.-dt., ruutgeven van Horst Seidl. Meiner, Hamborg 1988, ISBN 978-3-7873-0771-5.
  • Über das Sein und das Wesen, dt.-lat., översett van Rudolf Allers, Wissenschaftliche Buchgesellschaft, Darmstadt 1980, ISBN 3-534-00024-2.
  • De ente et essentia/Über das Seiende und das Wesen, lat.-dt., ruutgeven van Wolfgang Kluxen, Herders Bibliothek der Philosophie des Mittelalters Band 7, Herder, Freiburg 2007, ISBN 978-3-451-28689-6.
  • Über die Herrschaft der Fürsten, översett van Friedrich Schreyvogl, Nawoord van Ulrich Matz. [Nachdr.] Reclam, Stuttgart 1994 (Universal-Bibliothek: 9326), ISBN 3-15-009326-0.
  • Expositio super librum Boethii De trinitate/Kommentar zum Trinitätstraktat des Boethius, Herders Bibliothek der Philosophie des Mittelalters Band 3, 2 Deelbänn, lat.-dt., ruutgeven van Peter Hoffmann mit Hermann Schrödter, Herder, Freiburg 2006, ISBN 978-3-451-28504-2 / ISBN 978-3-451-28684-1.
  • Expositio in libri Boetii de Hebdomadibus/Kommentar zur Hebdomaden-Schrift des Boethius, Herders Bibliothek der Philosophie des Mittelalters Band 18, lat.-dt., ruutgeven van Paul Reder. Herder, Freiburg 2009, ISBN 978-3-451-30298-5.
  • Quaestio disputata De unione Verbi incarnati („Über die Union des fleischgewordenen Wortes“). Lateinisch/deutsch. Hrsg., übers., kommentiert und mit einer theologischen Reflexion versehen von Klaus Obenauer. Frommann-Holzboog, Stuttgart-Bad Cannstatt 2011, ISBN 978-3-7728-2563-7.
  • Katechismus des hl. Thomas von Aquin oder Erklärung des Apostolischen Glaubensbekenntnisses, des Vaterunsers, Ave Maria und der Zehn Gebote Gottes, Verlagsbuchhandlung Sabat, Kulmbach 2016, ISBN 978-3-943506-30-3.
  • Der Prolog des Johannesevangeliums – Super Evangelium S. Joannis (caput I, lectio I-XI). översett un verklaart vanWolf-Ulrich Klünker, lat.-dt., Freies Geistesleben, Stuttgart 1986, ISBN 978-3-7725-0855-4.
  • Über die Einheit des Geistes gegen die Averroisten – De unitate intellectus contra Averroistas. Über die Bewegung des Herzens – De muto cordis. Übers., lat.-dt., Freies Geistesleben, Stuttgart 1987, ISBN 3-7725-0820-0.
  • Über die Trinität. Eine Auslegung der gleichnamigen Schrift des Boethius: In librum Boethii de Trinitate Expositio. lat.-dt., Freies Geistesleben, Stuttgart 1988, ISBN 978-3-7725-0850-9.
  • Vom Wesen der Engel. De substantiis separatis seu de angelorum natura., Freies Geistesleben, Stuttgart 1989, ISBN 978-3-7725-0919-3.
  • Einführende Schriften in 5 Bänn, lat.-dt., översett van Josef Pieper, ruutgeven van Hanns-Gregor Nissing un Berthold Wald. Band 1: Das Wort. Kommentar zum Prolog des Johannes-Evangeliums, ISBN 978-3-942013-35-2 (2017); Band 2: Das Herrenmahl. Der Eucharistie-Traktat der Summa theologiae (III 73–83), ISBN 978-3-942013-36-9 (2018); Band 3: Das Credo. Auslegungen zum Apostolischen Glaubensbekenntnis, ISBN 978-3-942013-37-6 (2019); Band 4: Das Vater unser. Auslegungen zum Herrengebet, ISBN 978-3-942013-38-3 (2020), Pneuma, München 2017–2020.

Bibliographien

  • Pierre Mandonnet et Jean Destrez: Bibliographie Thomiste, Saulchoir, Kain 1921; 2. Oplaag rev. et compl. par M.-D. Chenu, Vrin, Paris 1960.
  • Terry L. Miethe et Vernon J. Bourke: Thomistic Bibliography, 1940–1978, Greenwood Press, Westport (Connecticut) 1980.
  • Richard Ingardia: Thomas Aquinas International Bibliography, 1977–1990, Philosophy Documentation Center, Bowling Green (Ohio) 1993.

Grundlagenböker

  • David Berger: Thomas von Aquins „Summa theologiae“. Wissenschaftliche Buchgesellschaft, Darmstadt 2004.
  • David Berger: Thomas von Aquin begegnen. Sankt Ulrich Verlag, Augsborg 2002, ISBN 3-929246-77-5.
  • Marie-Dominique Chenu: Das Werk des Hl. Thomas von Aquin. Heidelberg u. a.: Kerle u. a. 1960.
  • Brian Davies: The Thought of Thomas Aquinas. Clarendon Press, Oxford 1992.
  • Paulus Engelhardt: Thomas von Aquin. Wegweisungen in sein Werk. Dominikaansche Quellen und Zeugnisse Bd. 6. St. Benno Verlag, Leipzig 2005, ISBN 3-7462-1810-1.
  • Maximilian Forschner: Thomas von Aquin. C.H. Beck, München 2006, ISBN 3-406-52840-6.
  • Richard Heinzmann: Thomas von Aquin. Eine Einführung in sein Denken. Kohlhammer, Stuttgart u. a., 1994, ISBN 3-17-011776-9, uni-muenchen.de (PDF; 18,4 MB).
  • Anthony Kenny: Thomas von Aquin. Herder, Freiburg im Breisgau 1999, ISBN 3-451-04744-6.
  • Volker Leppin: Thomas von Aquin. Zugänge zum Denken des Mittelalters. Aschendorff Verlag, Mönster 2009, ISBN 978-3-402-15671-1.
  • Volker Leppin (Ruutgever): Thomas Handbuch. Mohr Siebeck, Tübingen 2016, ISBN 978-3-16-150084-8 (Leinen) / ISBN 978-3-16-149230-3 (Broschur).
  • Otto Hermann Pesch: Thomas von Aquin. Grenze und Größe mittelalterlicher Theologie. Eine Einführung. 3. Oplaag Matthias-Grünewald, Mainz 1995, ISBN 3-7867-1371-5.
  • Josef Pieper: Thomas von Aquin. Leben und Werk. Topos Taschenbücher Bd. 869, Kevelaer 2014.
  • Stefan Samerski: Thomas von Aquin. Der Theologe als Philosoph (= Philosophie für unterwegs, Band 20). Mitteldeutscher Verlag, Halle (Saale) 2024, ISBN 978-3-96311-825-8.
  • Rolf Schönberger: Thomas von Aquin zur Einführung. 4. verwiedert Oplaag. Junius, Hamborg 2012, ISBN 978-3-88506-351-3.
  • Eleonore Stump: Aquinas. Routledge, London 2003.
  • Jean-Pierre Torrell: Magister Thomas. Leben und Werk des Thomas von Aquin. Herder, Freiburg/B. 1995, ISBN 3-451-23652-4.
  • Albert Zimmermann: Thomas lesen. Frommann-Holzboog, Stuttgart/Bad Cannstatt 2000, ISBN 3-7728-2005-0.

Spezielle Themen

  • Gerhard Beestermöller: Thomas von Aquin und der gerechte Krieg. Friedensethik im theologischen Kontext der Summa Theologiae. (Theologie und Frieden, Band 4) J. P. Bachem Verlag, Köln 1990.
  • K. Berg, M. Kaspar (Ruugevers): „Das buoch der tugenden“. Ein Kompendium des 14. Jahrhunderts über Moral und Recht nach der „Summa theologiae“ des Thomas von Aquin und anderen Werken der Scholastik und Kanonistik. Band I: Mittelhochdeutscher Text (= Texte und Textgeschichte, Band 7), Band II: Lateinische Quellen (= Texte und Textgeschichte, Band 8). Tübingen 1984.
  • J. Budziszewski: Commentary on Thomas Aquinas’s Treatise on Law. Cambridge University Press, 2014, ISBN 978-1-107-02939-2.
  • David Burrell: Aquinas: God and Action. University of Notre Dame Press, Notre Dame IN 1979.
  • Leo Elders: The Philosophical Theology of St. Thomas Aquinas. E. J. Brill, New York 1990.
  • Denis Janz: Luther on Thomas Aquinas: The Angelic Doctor in the Thought of the Reformer. Franz Steiner Verlag, Wiesbaden 1989, ISBN 978-3-515-05434-8.
  • Wolfgang Kluxen: Philosophische Ethik bei Thomas von Aquin. 3. Oplaag, Meiner, Hamborg 1998, ISBN 3-7873-1379-6.
  • Norman Kretzmann: The Metaphysics of Theism: Aquinas’ Natural Theology in Summa Contra Gentiles I/II. Clarendon Press, Oxford 1997/1999.
  • Christoph Mühlum: Zum Wohl des Menschen. Glück, Gesetz, Gerechtigkeit und Gnade als Bausteine einer theologischen Ethik bei Thomas von Aquin. (Contributiones Bonnenses, Reihe II, Band 3). Bernstein-Verlag, Bonn 2009, ISBN 978-3-9809762-5-1.
  • Walter Patt: Metaphysik bei Thomas von Aquin. Eine Einführung. Turnshare, London 2004, ISBN 1-903343-59-3.
  • Mathias Schneid: Psychologie des Thomas von Aquin. Editiones Scholasticae, Neunkirchen-Seelscheid 2022 (EA 1892, Paderbuorn), unverännert Nadruck, unkört Uutgaav, ISBN 978-3-86838-273-0.
  • Markus Schulze: Leibhaft und Unsterblich. Zur Schau der Seele in der Anthropologie und Theologie des Heiligen Thomas von Aquin. Universitätsverlag, Freiburg 1992, ISBN 3-7278-0789-X.
  • Markus Stohldreier: Zum Welt- und Schöpfungsbegriff bei Averroes und Thomas v. Aquin. Eine vergleichende Studie. Diss. 2008; München u. a. 2009, ISBN 978-3-640-34740-7.
  • John Wippel: The Metaphysical Thought of Thomas Aquinas: From Finite Being to Uncreated Being. Catholic University of America Press, Washington 2000.

Annerwat

  • Jahrbuch: Doctor Angelicus. Internationales Thomistisches Jahrbuch. Nova et Vetera, Köln-Bonn, 2000–2007.
Remove ads

Nettverwiesen

Thomas van Aquin. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.
Op Wikiquote gifft dat Zitaten to, över oder vun „Thomas van Aquin“ (hoochdüütsch).

Nawiesen

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads