Bundesliga (mannenvoetbal Duitsland)
Duitse voetbalcompetitie / Uit Wikipedia, de vrije encyclopedia
De Bundesliga is de hoogste divisie in het Duitse betaaldvoetbal. Ze is ingevoerd naar een besluit van de Duitse voetbalbond op 28 juli 1962 in Dortmund - vanaf het seizoen 1963/64. In 2021 werd de competitie door de IFFHS uitgeroepen tot nummer acht van sterkste nationale competities ter wereld en de zevende sterkste van Europa.[1]
Bundesliga | ||||
---|---|---|---|---|
Land | Duitsland | |||
Bond | DFB | |||
Niveau | 1 | |||
Opgericht | 28 juli 1962 | |||
Systeem | Competitie | |||
Degradatie naar | 2. Bundesliga | |||
Internationale kwalificatie |
CL: 4× groepsfase EL: 2× groepsfase ECL: 1× 3e voorronde | |||
Aantal teams | 18 | |||
Huidige kampioen | Bayern München (2022/23) | |||
Recordkampioen | Bayern München (32) | |||
Website | bundesliga.de | |||
Huidig seizoen | 2023/24 | |||
|
In de Bundesliga nemen achttien clubs het tegen elkaar op in thuis- en uitwedstrijden. De kampioen neemt automatisch deel aan de UEFA Champions League, het hoogst haalbare voetbaltoernooi van Europa. De twee laagstgeplaatste clubs degraderen automatisch naar de 2. Bundesliga, sinds 1974 de tweede hoogste voetbaldivisie van Duitsland. De op twee na laatste club speelt degradatiewedstrijden tegen de nummer drie van de 2. Bundesliga.
De Bundesliga was in eerste instantie alleen de voetbalcompetitie van het voormalige West-Duitsland, maar werd vanaf 1991/92 - na de Duitse hereniging met Oost-Duitsland en het westelijk deel - de hoofdcompetitie van het nieuwe Duitsland.
De meest succesvolle club is Bayern München met 33 Bundesliga-titels, tevens ook huidig landskampioen. Na Bayern München zijn Borussia Mönchengladbach en Borussia Dortmund de succesvolste clubs met beiden vijf landstitels (let wel: in deze telling worden de landskampioenschappen van voor de invoering van de Bundesliga niet meegerekend).
Voorgangers
De hoogste klasse in Duitsland wordt pas sinds 1963 in één reeks gespeeld. Duitsland was daardoor samen met Noorwegen datzelfde jaar een van de laatste landen van de wereld waar het voetbal nog regionaal verspreid was. Rond 1890 werden de eerste voetbalbonden opgericht. In 1902-1903 werd het eerste Duitse kampioenschap gespeeld. Als een club kampioen werd stootte deze door naar de eindronde van zijn regio, die georganiseerd werd door de overkoepelende voetbalbonden (Noord-Duitsland, West-Duitsland, Midden-Duitsland, Zuid-Duitsland, Zuidoost-Duitsland, Berlin-Brandenburg of het Baltische gebied). Duitsland was in die tijd een veel groter land dan het huidige Duitsland. De kampioenen en later ook vicekampioenen namen het tegen elkaar op in de Duitse eindronde. Door het feit dat er zo veel regionale competities waren, hebben ontelbare Duitse voetbalclubs die nu in de laagste klassen spelen een zeer rijke geschiedenis van eersteklassevoetbal. De clubs die zich nu in Polen en Rusland bevinden zijn na 1945 uit de Duitse competitie verdwenen.
Tot 1920 heette de hoogste klasse de Bezirksliga, daarna werd het de Kreisliga. Hierin bestonden dan telkens de regionale onderverdelingen. Begin jaren dertig kwam het tot een rel in Noord-Duitsland toen een aantal clubs uit Hamburg zich afscheurden om een eigen competitie op te richten omdat er te veel onderverdelingen waren. Het seizoen erna werden enkele competities samengevoegd.
In 1933 kwam de NSDAP aan de macht. Zij verboden arbeidersclubs, waardoor een aantal clubs ophield te bestaan. De Kreisliga werd afgeschaft als hoogste klasse en in haar plaats kwam de Gauliga. Hierin bestonden zestien regionale reeksen. Dat lijkt nog veel, maar toch waren dit er al veel minder dan voorheen. De regionale voetbalbonden werden opgeheven en er kwamen ook geen eindrondes meer waarvan de kampioen zich voor de Duitse eindronde plaatste. De zestien kampioenen van de Gauliga plaatsten zich voor de eindronde, die nu ook niet meer in bekervorm gespeeld werd, maar in groepsfases. De winnaars van de vier groepen plaatsten zich voor de halve finale.
Aan het einde van de jaren dertig en tijdens de Tweede Wereldoorlog werden de Gauliga's nog verder onderverdeeld zodat clubs zich niet te veel moesten verplaatsen. Sinds 1938 werd Oostenrijk, dat vanaf toen bij Duitsland hoorde, de Gauliga Ostmark. Rapid Wien slaagde er zelfs in om Duits landskampioen te worden.
Na de oorlog werd de Gauliga afgeschaft. Oost-Pruisen, Danzig, Pommeren, en Silezië vielen in Poolse en Russische handen. Oostenrijk werd weer onafhankelijk en Elzas-Lotharingen ging weer naar Frankrijk. Het resterende deel van het vroegere Duitse Rijk werd opgesplitst in vier bezettingszones. Het Russische gebied werd later de DDR en daar werd de DDR-Oberliga opgericht. De andere drie zones werden samengevoegd en dat werd de Bondsrepubliek. Ook Berlijn werd in oost en west opgesplitst.
De Oberliga werd de nieuwe hoogste klasse met vijf regionale reeksen: Nord, Süd, West, Südwest en Berlin. Er plaatsten zich acht clubs voor de eindronde die in een groepsfase gespeeld werd en waarvan de groepswinnaars elkaar bekampten.
Bundesliga
In 1962 ontstonden de plannen om een nationale competitie in te voeren. Op 28 juli 1962 besloot de Duitse voetbalbond (Deutscher Fußball-Bund, DFB) vanaf het seizoen 1963/64 met deze opzet te starten. Van de 16 startende teams kwamen er vijf uit de Oberliga West en Süd, drie uit Oberliga Nord, twee uit Oberliga Südwest. Hertha BSC Berlin was de enige club uit Oberliga Berlin. Deze club kreeg wegens te hoge lonen aan de spelers voor het seizoen 1964/65 geen licentie en moest in de Regionalliga spelen. Karlsruher SC en Schalke 04 moesten oorspronkelijk degraderen. Dit ging door bezwaren van de clubs niet door. Er werd besloten de competitie uit te breiden naar het huidig aantal van 18 teams. Om ook een team uit Berlijn in de Bundesliga te hebben werd Tasmania 1900 Berlin gepromoveerd. Deze club degradeerde, ondanks een overwinning op de eerste speeldag, als de slechtste presterende club die ooit in de Bundesliga speelde.
De Bundesliga bestond in de eerste 2 seizoenen uit 16 teams. Vanaf seizoen 1965/66 werd 26 seizoenen achtereen met 18 teams gespeeld. In 1991 werd na de Duitse hereniging de Oost-Duitse voetbalbond (Deutsche Fußball-Verband, DFV) toegevoegd aan de DFB. In het seizoen 1991/92 kwamen FC Hansa Rostock en Dynamo Dresden over van de DDR-Oberliga, hierdoor werd in dat seizoen met 20 teams gespeeld, maar dit was voor een seizoen. Vanaf 1992/93 t/m heden wordt weer met 18 teams gespeeld.
Eerste clubs Bundesliga
- Oberliga Nord: Eintracht Braunschweig, Werder Bremen, Hamburger SV
- Oberliga West: Borussia Dortmund, 1. FC Köln, Meidericher SV (heden: MSV Duisburg), Preußen Münster, FC Schalke 04
- Oberliga Südwest: 1. FC Kaiserslautern, 1. FC Saarbrücken
- Oberliga Süd: Eintracht Frankfurt, Karlsruher SC, 1. FC Nürnberg, TSV 1860 München, VfB Stuttgart
- Oberliga Berlin: Hertha BSC Berlin
- 1963/64 · 1. FC Köln
- 1964/65 · Werder Bremen
- 1965/66 · TSV 1860 München
- 1966/67 · Eintracht Braunschweig
- 1967/68 · 1. FC Nürnberg
- 1968/69 · Bayern München
- 1969/70 · Borussia Mönchengladbach
- 1970/71 · Borussia Mönchengladbach
- 1971/72 · Bayern München
- 1972/73 · Bayern München
- 1973/74 · Bayern München
- 1974/75 · Borussia Mönchengladbach
- 1975/76 · Borussia Mönchengladbach
- 1976/77 · Borussia Mönchengladbach
- 1977/78 · 1. FC Köln
- 1978/79 · Hamburger SV
- 1979/80 · Bayern München
- 1980/81 · Bayern München
- 1981/82 · Hamburger SV
- 1982/83 · Hamburger SV
- 1983/84 · VfB Stuttgart
- 1984/85 · Bayern München
- 1985/86 · Bayern München
- 1986/87 · Bayern München
- 1987/88 · Werder Bremen
- 1988/89 · Bayern München
- 1989/90 · Bayern München
- 1990/91 · 1. FC Kaiserslautern
- 1991/92 · VfB Stuttgart
- 1992/93 · Werder Bremen
- 1993/94 · Bayern München
- 1994/95 · Borussia Dortmund
- 1995/96 · Borussia Dortmund
- 1996/97 · Bayern München
- 1997/98 · 1. FC Kaiserslautern
- 1998/99 · Bayern München
- 1999/00 · Bayern München
- 2000/01 · Bayern München
- 2001/02 · Borussia Dortmund
- 2002/03 · Bayern München
- 2003/04 · Werder Bremen
- 2004/05 · Bayern München
- 2005/06 · Bayern München
- 2006/07 · VfB Stuttgart
- 2007/08 · Bayern München
- 2008/09 · VfL Wolfsburg
- 2009/10 · Bayern München
- 2010/11 · Borussia Dortmund
- 2011/12 · Borussia Dortmund
- 2012/13 · Bayern München
- 2013/14 · Bayern München
- 2014/15 · Bayern München
- 2015/16 · Bayern München
- 2016/17 · Bayern München
- 2017/18 · Bayern München
- 2018/19 · Bayern München
- 2019/20 · Bayern München
- 2020/21 · Bayern München
- 2021/22 · Bayern München
- 2022/23 · Bayern München
Kampioenschappen per club
Club | Stad | Titels | Seizoenen |
---|---|---|---|
FC Bayern München |
München | 32 | 1969, 1972, 1973, 1974, 1980, 1981, 1985, 1986, 1987, 1989, 1990, 1994, 1997, 1999, 2000, 2001, 2003, 2005, 2006, 2008, 2010, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, 2020, 2021, 2022, 2023 |
Borussia Dortmund | Dortmund | 5 | 1995, 1996, 2002, 2011, 2012 |
Borussia Mönchengladbach | Mönchengladbach | 5 | 1970, 1971, 1975, 1976, 1977 |
Werder Bremen | Bremen | 4 | 1965, 1988, 1993, 2004 |
Hamburger SV | Hamburg | 3 | 1979, 1982, 1983 |
VfB Stuttgart | Stuttgart | 3 | 1984, 1992, 2007 |
1. FC Kaiserslautern | Kaiserslautern | 2 | 1991, 1998 |
1. FC Köln | Keulen | 2 | 1964, 1978 |
Eintracht Braunschweig | Braunschweig | 1 | 1967 |
TSV 1860 München | München | 1 | 1966 |
1. FC Nürnberg | Neurenberg | 1 | 1968 |
VfL Wolfsburg | Wolfsburg | 1 | 2009 |