Chronologie
volgorde van gebeurtenissen in de tijd / Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Chronologie of tijdrekenkunde is de hulpwetenschap voor het lokaliseren van gebeurtenissen in de tijd en maakt deel uit van het vakgebied van de geschiedenis. Dit in tegenstelling tot de techniek van de tijdmeting, die deel van de natuurkunde uitmaakt. Het woord chronologie komt van de Griekse woorden χρονος, tijd, en λογος, wetenschap of leer.
Dankzij de chronologie kunnen oude gebeurtenissen worden herleid tot een moderne vorm van tijdrekening. Zo kan de Anno Urbis Conditae-jaartelling, die omstreeks 400 na Christus door Orosius voor het eerst systematisch werd gebruikt, gemakkelijk omgerekend worden naar de christelijke jaartelling aan de hand van de formule AD 1 = AUC 754. De kalender die tegenwoordig in bijna alle landen van de wereld wordt gebruikt is de gregoriaanse kalender, die in 1582 door paus Gregorius XIII is ingevoerd.
Leo Depuydt stelde over de studie van chronologie:
- In the house of history studying chronology is like puttering about the basement working on the plumbing or furnace instead of joining the conversation in the dining room. But it is occasionally useful to check the basic apparatus.[1]
Bij archeologisch en historisch onderzoek wordt onderscheid gemaakt tussen een relatieve en een absolute chronologie:
- relatieve chronologie maakt gebruik van historische bronnen, waarvoor onder meer koningslijsten worden gebruikt, of door de onderlinge positie van archeologische strata te vergelijken
- absolute chronologie ijkt de relatieve chronologie aan specifieke jaartallen door gebruik van methodes als thermoluminescentiedatering, dendrochronologie of jaarringonderzoek, of radiometrische dateringen zoals koolstofdatering
Bij een uiteenzetting of in een lijst van gebeurtenissen wordt met de chronologische volgorde de volgorde in de tijd bedoeld, dus van oud naar nieuw, en met de omgekeerd chronologische volgorde de volgorde van later naar eerder.