Convivio
literair werk van Dante Alighieri / Uit Wikipedia, de vrije encyclopedia
Het Convivio is na de Vita Nuova en de Divina Commedia het bekendste geschrift van de Florentijse schrijver Dante Alighieri (Florence 1265 - Ravenna 1321). Het wordt aan de hand van andere gegevens gedateerd tussen 1304 en 1308.
In het Convivio, dat gastmaal betekent, behandelt Dante de 'heerlijkheid van de filosofie', die hem na de dood van zijn geliefde Beatrice veel steun heeft verschaft. Dit is een van zijn vier traktaten, geschreven in ballingschap, na de coup van de Zwarte Welfen in 1302. Dante had grootse plannen voor de opzet van zijn boek. Het zou uit vijftien boeken, door Dante zelf ook traktaten genoemd, moeten bestaan. Uiteindelijk is hij hier niet in geslaagd, doordat de Divina Commedia zijn oorsprong in dezelfde tijd vindt. In de huidige vorm en onder de naam Convivio beslaat het vier delen: een traktaat dat dient als inleiding en introductie van de gedachten van Dante, en drie traktaten die gaan over filosofie, ingeleid door een canzone, een religieus gezang. Naar de middeleeuwse traditie waar Dante op rust, is filosofie een ruim begrip, en beslaat het ook deugdzaamheid, theologieën en liefde.
De inleidende canzones, die stammen uit een vroegere periode van het leven van de dichter, hebben een moraliserende, allegorische betekenis. Deze wordt pas uitgelegd aan het einde van het traktaat waarvoor het canzone inleidt. Allerlei meningen en dingen worden met elkaar vermengd, tot een ogenschijnlijk chaotische, maar bij benadering uiterst zorgvuldige, bijna mathematisch opgezette structuur.
Dante houdt inhoudelijk de scholastiek aan, zoals deze in zijn tijd gebruikelijk was. Eerst komt de quaestio, de probleem- of vraagstelling, waarna hij deze indeelt in de articula, die hij een voor een bespreekt, en ten slotte komt een eindoordeel in de vorm van een responsio. Daarin volgt hij strikt de structuur van zijn, in de ogen van de middeleeuwse filosofische traditie, belangrijkste voorgangers: Aristoteles en Thomas van Aquino. Daarbij maakt hij gebruik van redeneringen als de analogie en het syllogisme.