Euhemerisme
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedia
Euhemerisme is de opvatting dat goden die in mythen voorkomen, oorspronkelijk (bijzondere) mensen waren. Mythen worden aldus opgevat als een weerspiegeling van historische gebeurtenissen die door mondelinge overlevering en culturele opvattingen uiteindelijk de vorm van een mythe hebben gekregen.
Deze opvatting is genoemd naar Euhemerus die rond 316 v.Chr. een Griekse mythograaf (een samensteller van mythen) was aan het hof van Cassander, de koning van Macedonië.
Euhemerisme stond in de sceptische filosofie van de School van Cyrene aan de basis van een nieuwe methode die zich toelegde op het interpreteren van contemporaine religieuze geloofsopvattingen. Aangenomen werd dat Euhemerus van mening was dat de Griekse mythologie aan natuurlijke gebeurtenissen een bovennatuurlijke betekenis had toegeschreven. Deze gedachtegang werd door bijvoorbeeld David Friedrich Strauss vergeleken met de 19e-eeuwse opvattingen van Duitse rationalisten, zoals Johann Gottfried Eichhorn en Heinrich Paulus, in hun opvattingen over de joods-christelijke heilige geschriften. Met deze als antropologisch en sociologisch op te vatten benadering van religie lijkt Euhemerus hierin deze wetenschappers te zijn voorgegaan. Sigmund Freud beschrijft in zijn boeken Das Unbehagen in der Kultur en Die Zukunft einer Illusion hoe religie voor de voorwetenschappelijke en voorpsychoanalytische mensheid fungeerde als een spiegel voor het eigen hoopvolle gedachtepatroon. De bijbehorende rationalisering door contemporaine wetenschappers wordt dan onder de noemer "euhemerisme" als pseudowetenschap bestempeld. Zelfs Freud, na een woordenwisseling met Jules Romains en andere vrienden, twijfelde aan zijn pogingen om de spirituele ervaring vanuit een humanistisch oogpunt te begrijpen. "Euhemerisme" wordt ook als neerbuigende term gebruikt voor een door moderne seculiere denkers toegepaste naïeve vorm van reductionisme, waarbij religieus gedrag uitsluitend seculiere oorzaken heeft. Dit kunnen economische, psychoanalytische of utilitaristische factoren zijn.