Gebruiker:DogecoinLover/Congocrisis
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedia
De Congocrisis ( Frans: Crise congolaise) was een periode dat gekenmerkt werd door politieke onrust en conflicten in de Republiek Congo (tegenwoordig de Democratische Republiek Congo )[1] tussen 1960 en 1965. De crisis begon vrijwel onmiddellijk nadat Congo onafhankelijk werd van België en eindigde onofficieel met het hele land dat onder de heerschappij van Joseph-Désiré Mobutu was . Bestaande uit een reeks burgeroorlogen, diende het ook als proxy-conflict in de Koude Oorlog, waarin de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten de tegengestelde facties steunden. Ongeveer 100.000 mensen zouden het leven gelaten hebben tijdens de crisis.
Congocrisis | |||||
---|---|---|---|---|---|
Onderdeel van Koude Oorlog | |||||
Belgische paracommando's bereiden zich voor op een gijzelaarsreddingsoperatie, november 1964 | |||||
Datum | Juni 1960 tot november 1966 | ||||
Locatie | Republiek Congo | ||||
Resultaat | Congo opgericht als een onafhankelijke, unitaire staat onder dictator Mobutu | ||||
Strijdende partijen | |||||
| |||||
Leiders en commandanten | |||||
|
Het einde van de koloniale overheersing werd geëist door een nationalistische beweging in Belgisch-Congo: dit leidde tot de onafhankelijkheid van het land op 30 juni 1960. Er waren echter maar minimale voorbereidingen getroffen door de Belgische regering. Vele problemen bleven onopgelost, zoals federalisme, tribalisme en etnisch nationalisme. In de eerste week van juli brak er een muiterij uit in het leger en later ontstond er geweld tussen de zwarte en blanke burgers van Congo. België stuurde daarna zijn troepen om de vluchtende blanken te beschermen. Ondertussen scheidden Katanga en South Kasai zich af van Congo. Te midden van de aanhouden onrust en geweld zetten de Verenigde Naties vredeshandhavers in, maar VN-secretaris-generaal Dag Hammarskjöld weigerde deze troepen te gebruiken om de centrale regering in Léopoldville te helpen door de secessionisten te bestrijden. de charismatische leider van de grootste nationalistische factie, premier Patrice Lumumba, reageerde daarop door hulp te vragen aan de Sovjet-Unie, die meteen militaire adviseurs en andere steun stuurde
Door de betrokkenheid van de Sovjets werd de Congolese regering verdeeld, dit leidde tot een impasse tussen Lumumba en president Joseph Kasa-Vubu. Deze impasse werd gebroken door een staatsgreep van Mobutu, die controle had over het leger. Hij verdreef de Sovjetadviseurs en stichtte een nieuwe regering onder zijn controle. Lumumba werd gevangengenomen en vervolgens geëxecuteerd in 1961. onder leiding van Antoine Gizenga werd een rivaliserende regering van de "Vrije Republiek Congo" in de oostelijke stad Stanleyville opgericht door aanhangers van Lumbaba . Het werd gesteund door de Sovjets maar werd begin 1962 verpletterd. nadat Hammarskjöld eind 1961 bij een vliegtuigongeluk om het leven kwam, nam de VN een agressievere houding aan tegenover de separatisten. Met de steun van VN-troepen versloeg Léopoldville begin 1963 uiteindelijk de afscheidingsbewegingen in Katanga en Zuid-Kasai.
Met Katanga en Zuid-Kasaï terug onder de controle van de overheid, werd er een verzoenende compromisgrondwet aangenomen en de verbannen Katangese leider, Moïse Tshombe, werd teruggeroepen om een interim-regering te leiden terwijl nieuwe verkiezingen werden georganiseerd. voordat deze echter konden plaatsvinden, kwamen Maoïstisch geïnspireerde militanten die zichzelf de "Simba's" noemden in opstand ten oosten van het land. De Simba's hadden de controle over een heel groot deel van het territorium van Congo en riepen een communistische "Volksrepubliek Congo" uit in Kisangani. Troepen van de overheid namen geleidelijk aan gebied in en in november 1964, nam de België en de Verenigde Staten militaire actie in Kisangani om gijzelaars te redden uit gevangenschap van de Simba's. De Simba's werden verslagen en vielen niet veel later uiteen. Na de verkiezingen in maart 1965 kwam er een nieuwe politieke impasse tussen Tshombe en Kasavubu, wat de regering bijna lamlegde. in november 1965 pleegde Mobutu een tweede staatsgreep en nam weer de persoonlijke controle van het land over. Onder Mobutu's gezag transformeerde Congo (hernoemd naar Zaïre in 1971) tot een dictatuur dat zou duren tot zijn afzetting 1997