Gebruiker:Leonidas1206/Kladblok/Alexander de Grote
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedia
Alexander III van Macedonië (Grieks: Ἀλέξανδρος Γ' ὁ Μακεδών, Aléxandros tritos ho Makedón) (Pella, 20 juli 356 v.Chr.[1] [noot 1] — Babylon, 11 juni 323 v.Chr.[2]), beter bekend als Alexander de Grote (Grieks: Μέγας Ἀλέξανδρος, Mégas Aléxandros of Ἀλέξανδρος ὁ Μέγας, Aléxandros ho Mégas), was koning van het koninkrijk Macedonië en een van de bekendste personen uit de Klassieke Oudheid. Hij was de zoon van koning Philippus II van Macedonië en leerling van Aristoteles. Hij werd koning van Macedonië in 336 v.Chr. Hij werd een van de grootste veroveraars in de geschiedenis door het enorme Perzische Rijk te veroveren tot aan de rivier de Indus.
Alexander de Grote Μέγας Αλέξανδρος | ||
---|---|---|
356 – 323 v.Chr. | ||
Koning van Macedonië (Argeaden) | ||
Periode | 336 – 323 | |
Voorganger | Philippus II | |
Opvolger | Alexander IV Philippus III | |
Hegemoon van de Korinthische Bond | ||
Periode | 336 – 323 | |
Voorganger | Philippus II | |
Opvolger | ? | |
Farao van Egypte | ||
Periode | 332 – 323 | |
Voorganger | Darius III | |
Opvolger | Philippus III | |
Koning van Azië | ||
Periode | 331 – 323 | |
Voorganger | - | |
Opvolger | Philippus I | |
Sjahansjah van Perzië | ||
Periode | 330 – 323 | |
Voorganger | Darius III | |
Opvolger | Philippus III | |
Vader | Philippus II | |
Moeder | Olympias | |
Dynastie | Argeaden | |
Broers/zussen | Cleopatra van Macedonië | |
Partner | Roxane Stateira Parysatis | |
Kinderen | Heracles Alexander IV |
Na de moord op zijn vader Philippus erfde Alexander een machtig koninkrijk en een ervaren leger. Hij hernam het panhellenistische project van zijn vader door Macedonië en de Griekse poleis te verenigen in een coalitie vooraleer hij het Perzische Rijk binnenviel. In 334 v.Chr. vertrok hij naar Azië voor een veldtocht die tien jaar zou duren. Hij behaalde een eerste overwinning tegen de Perzische satrapen bij de Granicus, waardoor de weg naar Anatolië open lag. In 333 v.Chr. versloeg hij Darius III, de koning van de Perzen, in de Slag bij Issus. Daarna begon hij aan de verovering van Fenicië en marcheerde naar Egypte, waar hij uitgeroepen werd tot farao. Zijn overwinning bij Gaugamela in 331 v.Chr. bezegelde het lot van het Perzische Rijk, dat nu in Alexanders handen gevallen was. Daarna leidde hij een veldtocht tegen de Perzische generaals die zich nog niet onderworpen hadden en bereikte het gebied van de Scythen. Uiteindelijk leidde hij nog een laatste veldtocht in de Punjab en de Indusvallei (nu Pakistan), waarin hij de Slag bij de Hydaspes won. Maar in 326 v.Chr. weigerden zijn soldaten nog verder te gaan. Alexander besloot daarom terug te keren. Hij stierf in 323 v.Chr. in Babylon, waarschijnlijk aan een ziekte, op de leeftijd van 32 jaar, voordat hij zijn plannen om Arabië te veroveren tot uitvoering had kunnen brengen.
Alexander stichtte ongeveer een twintigtal steden, waarvan Alexandrië in Egypte de belangrijkste zou worden. Hij begon de Griekse kolonisatie binnen de grenzen van Azië, wat zorgde voor de uitbreiding van het hellenisme. Hij plaatste zichzelf achter de dynastie van de Achaemeniden in de rij van de Perzische heersers en wilde de Aziatische elite aan zijn kant krijgen om het rijk dat hij had veroverd te consolideren. Met diezelfde bedoeling organiseerde hij ook het massahuwelijk in Susa, waarbij ook hijzelf trouwde met de Bactrische Roxane. Na zijn dood werd zijn rijk verdeeld tussen zijn belangrijkste generaals, de Diadochen, die aan het einde van de vierde eeuw v.Chr. de verschillende koninkrijken van de Hellenistische periode stichtten.
De enorme erfenis van Alexander heeft door de tijden heen bewondering geoogst, maar ook minachting. Al sinds de oudheid heeft zijn verhaal vele literaire werken opgeleverd. Niettemin zijn alle geschriften van de historici uit zijn tijd allemaal verdwenen; enkel de werken van zij die zich op hun werken geïnspireerd hebben zijn aan ons overgeleverd, waarvan sommigen de bron zijn van de vele legendes over hen. Onder deze legendarische verhalen is ook de Alexanderroman; dit werk vermengt geschiedenis en fantasie rond Alexander en was een van de belangrijkste niet-religieuze boeken uit de middeleeuwen, zowel in het westen als in het oosten.
Al vanaf de heerschappij van Alexander vormde zich een mythe rond de koning die hem afschilderde als een vergoddelijkte held. Dit stak vervolgens de grenzen van de Griekse wereld over en nestelde zich in de monotheïstische godsdiensten. In het Oude Rome werd hij gezien als voorbeeld door een groot aantal generaals en keizers. In het Byzantijnse Rijk genoot hij een grote populariteit en was hij de belichaming van het koningsideaal, maar dan in een christelijk jasje. In middeleeuws Europa werd hij gezien als het ridderideaal, mede door de Alexanderroman. Een tijdje diende hij ook als voorbeeld voor Lodewijk XIV van Frankrijk. In de Verlichting werd hij gezien als diegene die de Europese beschaving had verspreid en de handel tussen Europa en Azië begonnen was. Verder heeft hij ook de leiders van de Griekse Onafhankelijkheidsoorlog geïnspireerd en werd hij een voorbeeld voor de voorstanders van de Europese kolonisatie. In het oosten is hij bekend onder de naam Iskandar (of Iskander). Verder wordt hij ook veel afgebeeld in een groot aantal kunstwerken, die dateren van de Oudheid tot vandaag.