Top Qs
Tijdlijn
Chat
Perspectief
Guinee
land in Afrika Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
Remove ads
Guinee (uitspraak: [ɣiˈne]), voormalig Frans-Guinee, soms Guinee-Conakry genoemd en officieel de Republiek Guinee (Frans: République de Guinée), is grondwettelijk een presidentiële republiek in West-Afrika, gelegen aan de Atlantische Oceaan tussen Guinee-Bissau en Sierra Leone. De hoofdstad is Conakry. Voor 1958 was het een Franse kolonie.
Guinee heeft een tropisch savanneklimaat.
Remove ads
Geschiedenis
Samenvatten
Perspectief
Al voor het jaar 1000 werd er in Guinee goud gewonnen, onder andere voor het koninkrijk Ghana. Het gebied maakte in de volgende eeuwen deel uit van de rijken van Mali en Songhai. Er was inwijking van Malinke en Fulbe die de oorspronkelijke bevolking naar de kustregio verdreven. Het Fouta Djalon-imamaat van de Fulbe voerde een heilige oorlog tegen de eveneens islamitische Malinke en tegen animistische stammen.
In de 15e eeuw landden Portugezen als eerste Europeanen op de kust van Guinee. Er werden verschillende handelsposten langs de kust gesticht maar het gebied bleef gespaard van grootschalige slavenhandel door Europeanen.[4] In 1849 voltrok zich het Incident aan de Rio Nuñez in het hedendaags Guinee. Hierbij was België betrokken.
Kolonisatie
Zie Frans-West-Afrika voor het hoofdartikel over dit onderwerp.In 1881 werd Fouta Djalon een Frans protectoraat en vervolgens kwamen ook de gebieden in het zuiden onder Franse controle. In 1902 werd Frans-Guinee opgenomen in Frans-West-Afrika.
In 1946 was Ahmed Sékou Touré een van de oprichters van het RDA (Rassemblement Démocratique Africain) dat naar onafhankelijkheid streefde van Frans-West-Afrika. Een jaar later werd de PDG (Parti démocratique de Guinée) als Guinese tak opgericht.
Onafhankelijkheid
Guinee is een onafhankelijke staat sinds 2 oktober 1958. De eerste president was Sékou Touré, die een socialistisch georiënteerde politiek voerde. In 1978 wijzigde hij de officiële naam van het land in de Revolutionaire Volksrepubliek Guinee en dit zou zo blijven tot 1984. In 1984 werd Sékou Touré na een militaire staatsgreep opgevolgd door generaal Lansana Conté. Tijdens diens bewind werden drie presidentsverkiezingen gehouden, in 1993, 1998 en 2003. Deze werden echter sterk bepaald door onregelmatigheden; een effectieve oppositie was er niet. Vanaf 2006 werd de macht van Conté bedreigd door stakingen en opstanden.
Op 23 december 2008, een dag na de dood van president Conté, pleegde het leger een staatsgreep. Kapitein Moussa Dadis Camara verklaarde zich de dag erna president. Hij beloofde voor eind 2009 vrije verkiezingen te zullen organiseren, waarbij hijzelf geen kandidaat zou zijn. De dominerende partij voor de staatsgreep van 2008 was de Parti de l'Unité et du Progrès (PUP) van president Lansana Conté. Andere belangrijke partijen zijn de Parti démocratique de Guinée (PDG), de Union des Forces Républicaines (UFR), de Parti pour le Renouveau et le Progrès (PRP), de Rassemblement du Peuple Guinéen (RPG) en de Union des forces Democratique de Guinée (UFDG). De eenheidsvakbond is de Conféderation des Travailleurs de Guinée (CTG).
In de loop van 2009 werd echter steeds duidelijker dat Camara van plan was zichzelf tot president te laten kiezen. Toen de oppositie op 28 september 2009 een demonstratieve bijeenkomst hield in het Stade du 28 Septembre, een stadion in Conakry, openden soldaten het vuur op de menigte. Er vielen tientallen doden en gewonden en er werd op grote schaal verkracht. Het Internationaal Strafhof te Den Haag stelde een onderzoek in naar deze gebeurtenis.
Op 3 december 2009 werd in een kazerne een aanslag gepleegd op Camara, die gewond werd overgebracht naar Marokko. Zijn plaatsvervanger Sekouba Konaté nam de leiding over van de militaire regeringsraad. Hij pakte het oorspronkelijke plan voor vrije verkiezingen weer op en benoemde oppositieleider Jean-Marie Doré tot premier. Op 21 december 2010 werd Alpha Condé gekozen als de nieuwe president van Guinee. President Condé werd op 5 september 2021 afgezet door een staatsgreep en kolonel Mamady Doumbouya nam de macht over. Hij beloofde een terugkeer van een civiele regering, maar vier jaar na de coup stelde hij zich kandidaat in de presidentverkiezingen die in december 2025 worden gehouden.[5] Twee van de grootste oppositiepartijen, RPG en UFDG, zijn van deelname uitgesloten.
Remove ads
Geografie
De oppervlakte van Guinee is 245.857 km², ongeveer even groot als het Verenigd Koninkrijk. Guinee vormt een brede boog. Vanaf de Atlantische Oceaan, waar het land een kustlijn van 320 kilometer heeft, spreidt het land zich naar het noorden uit en vanaf daar naar het oosten en zuidoosten.
Het land grenst aan Guinee-Bissau, Senegal, Mali, Ivoorkust, Liberia en Sierra Leone. De staatsgrens met Guinee-Bissau is 386 kilometer lang, die met Senegal 330 kilometer, met Mali 858 kilometer, met Ivoorkust 610 kilometer, met Liberia 563 kilometer, en die met Sierra Leone 652 kilometer. De kuststreek is vrijwel vlak, oplopend naar heuvelachtig en bergachtig in het oostelijke binnenland; het hoogste punt is Mont Nimba (1752 meter).
Deelgebieden
Zie het hoofdartikel: Deelgebieden van GuineeBestuurlijk is Guinee verdeeld in acht regio's, die weer zijn verdeeld in 33 prefecturen. De hoofdstad Conakry is een speciale zone. Lokale dorpshoofden en volksraden vormen de basis van de besturen in de dorpen.
Remove ads
Staatsinrichting
Volgens de grondwet van 1991 is Guinee een presidentiële republiek met een sterke positie voor de president. Het eenkamerparlement, de Nationale Vergadering, bestaat uit 114 leden die voor vijf jaar zijn gekozen. In 1991 werd tevens een meerpartijenstelsel ingevoerd. Van 1984 tot 1991 waren politieke partijen verboden.
Na een grondwettelijk referendum, gehouden op 21 september 2025, werd de nieuwe tekst voor de grondwet goedgekeurd.[6] De nieuwe grondwet regelt een verlenging van de presidentiële termijn van vijf naar zeven jaar met een maximum van twee termijnen. Het parlement bestaat uit twee kamers met 147 afgevaardigden en 87 senatoren. Een derde de Senaat wordt benoemd door de president. De grondwet moderniseert ook het kiesstelsel zoals een bijgewerkte kiezersregistratie, regels voor kandidaatstelling, regels voor stemmen bij volmacht en betrokkenheid van lokale overheden.
- president: Mamady Doumbouya (waarnemend, sinds 5 september 2021)
- premier: Bah Oury (sinds 27 februari 2024)
(Zie ook: Lijst van presidenten van Guinee en Lijst van premiers van Guinee)
Bevolking
In 2022 telde Guinee naar schatting 13,3 miljoen inwoners. Er is een kleine vrouwenoverschot. In 2022 was 43,7% van de bevolking jonger dan 15 jaar en slechts 3,5% was ouder dan 65 jaar.[7] De jonge bevolking is mede de oorzaak van een hoge jaarlijkse bevolkingsgroei, tussen 2015 en 2022 lag het gemiddelde groei percentage van de bevolking op 2,7%.[7]
De urbanisatiegraad was 37% in 2022, het merendeel woont nog op het platteland.[7] De voornaamste steden zijn de hoofdstad Conakry met 2,1 miljoen inwoners, Siguiri (850.000), Kankan (595.000), Boké (570.000) en Kindia (555.000).[7]
Er zijn ongeveer 24 etnische groepen. De grootste zijn de Fulbe of Fula (46%), de Mandinka of Mandingo in het oosten (30%) en de Susu of Soussou in het westen (20%). De officiële landstaal is Frans, maar alle etnische groepen spreken hun eigen taal.
Godsdienst
Bij de volkstelling in 2014 was bijna 90 procent van de bevolking moslim (soennieten), 7 procent is christen (voornamelijk katholiek) en 4 procent is animist (natuurgodsdiensten) of zonder geloof.
Remove ads
Economie
Samenvatten
Perspectief
Guinee is een van de minst ontwikkelde landen ter wereld. De economie drijft hoofdzakelijk op tropische landbouw, visserij en mijnbouw. De landbouw levert inkomsten op voor 57% van de huishoudens op het platteland en biedt werk aan 52% van de beroepsbevolking.[6]
In 2023 produceerde het land 123 miljoen ton bauxiet en was daarmee de grootste exporteur ter wereld. Binnen de landsgrenzen ligt een kwart van 's werelds bauxietreserves.[8] De bauxietproductie is deels in particuliere handen. Een producent is Compagnie des Bauxites de Guinée (CBG), dit bedrijf werd in 1963 opgericht, maar het eerste bauxiet werd pas in 1973 geëxporteerd.[9] De aandelen van CBG zijn in handen van de staat (49%) en Halco Mining (51%). Halco Mining is een consortium met onder andere Rio Tinto Group als aandeelhouder. CBG kan jaarlijks zo'n 19 miljoen bauxiet mijnen. Verder wordt ook ijzererts, goud en diamanten gedolven.
In november 2025 werd het eerst ijzererts verscheept afkomstig uit de Simandou-mijn. In 2020 begon de aanleg van deze mijn en een spoorlijn, een project dat vijf jaar heeft geduurd en dat miljarden dollars aan investeringen heeft gevergd. De mijn is in particuliere handen, maar de staat heeft een minderheidsbelang.[10] De productie en export loopt in drie jaar op tot zo'n 100 miljoen ton per jaar en hiermee zal Guinee een van de grootste exporteurs worden. Het ijzererts is van hoge kwaliteit en de reserves zijn groot genoeg om de productie 25 jaar vol te houden.
Tussen 2019 en 2023 groeide de economie van het land gemiddeld met 5,1%. Door de hoge bevolkingsgroei kwam de groei per hoofd van de bevolking op ongeveer de helft uit. De bevolking is nog altijd arm, 52 procent leeft onder de internationale armoedegrens van US$ 3,65 per dag. Tussen 2019 en 2024 kwamen er 1,8 miljoen mensen bij die onder deze grens leven.
Remove ads
Betrekkingen met Nederland en België
Het land ontvangt geen ontwikkelingshulp van Nederland of België; wel is Nederland na China en Frankrijk voor Guinee het derde importland.[12] De Nederlandse ambassade in Dakar (Senegal) behartigt tevens de betrekkingen met Guinee; in Conakry is een honorair-consulaat gevestigd. Voor Guinee worden de betrekkingen behartigd door de ambassade van Ivoorkust in Den Haag. Er is een Guineese gemeenschap van ongeveer 4.000 personen woonachtig in Nederland.[13][14]
Er is ook een ambassade van Guinee in Brussel.
Remove ads
Zie ook
Externe link
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads