Loading AI tools
fabriek waar uit boomstammen planken worden vervaardigd Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
Een houtzagerij is een fabriek waar boomstammen verzaagd worden tot bijvoorbeeld planken en balken. Aan een houtzagerij kan een houthandel of timmerfabriek verbonden zijn.
Vanouds gebeurde het zagen van planken op ambachtelijke schaal in werkplaatsen. De boomstammen werden van de bast ontdaan, gedurende twee of meer jaar in het water gelegd, dit heet wateren, en vervolgens met een bijl bewerkt tot ze een ongeveer vierkante doorsnede hadden. Met een raamzaag of een kraanzaag werd de stam daarna in de lengterichting doorgezaagd. Voordat de zaag was ontwikkeld, werd hout meestal gekloofd en gespleten. Dit gebeurde met name bij eikenhout, waarbij gebruik werd gemaakt van de aanwezige mergstralen.
Uiteraard werd gepoogd het zaagproces te mechaniseren, waarbij in eerste instantie een watermolen als krachtbron werd gebruikt. Reeds omstreeks 1235 werd een dergelijke molen beschreven door Villard de Honnecourt in zijn bouwloodsboek. Ook in 1322 moet een dergelijke molen in Augsburg hebben gestaan. De door windkracht voortgedreven zaagmolen werd in 1592 uitgevonden door Cornelis Corneliszoon van Uitgeest. Basis hiervoor was een verbeterde krukas. Aldus werd de paltrokmolen ontwikkeld.
Sindsdien werden planken met de hand en met wind- of waterkracht gezaagd. Vanaf omstreeks 1870 deed de stoommachine haar intrede en vanaf ongeveer 1920 vond elektrificatie plaats.
De laatste watergedreven houtzaagmolen van Nederland bevindt zich op het landgoed Singraven en is van 1 april tot 1 november open voor publiek.
Voorbeelden van historische houtzagerijen in Nederland zijn:
Tegenwoordig zijn er nog vele houthandelaren annex houtzagerijen.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.