cover image

Israël

land in West-Azië / Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Israël (uitspraak: [ˈɪsraɛl]), officieel de Staat Israël (Hebreeuws: מדינת ישראל - Medinat Jisraël; Arabisch: دولة اسرائيل - Dawlat Israïl), is een land in Azië, het Midden-Oosten en de Levant. Israël grenst aan Libanon, Syrië, Jordanië, Egypte en de Palestijnse Gebieden, waarbij Israël sinds 1967 de Westelijke Jordaanoever en de Golanhoogten bezet houdt en deels onder zijn bestuur heeft gebracht. Het land heeft een kust aan de Middellandse Zee en een haven aan de Golf van Akaba, een zee-arm van de Rode Zee.

Disambig-dark.svg Zie Israël (doorverwijspagina) voor andere betekenissen van Israël.
Quick facts: מדינת ישראל دولة اسرائيل Medinat Yisrael Dawl...
מדינת ישראל
دولة اسرائيل
Medinat Yisrael
Dawlat Israïl
Kaart
Basisgegevens
Officiële landstaal Hebreeuws (Arabisch heeft een speciale status)[1]
Hoofdstad Jeruzalem (betwist)[2]
Regeringsvorm Republiek, parlementaire democratie
Staatsvorm Republiek en eenheidsstaat
Staatshoofd President Yitzhak Herzog
Regeringsleider Premier Benjamin Netanyahu
Religie 74,7% joods
17,7% moslim
2% christen
1,6% druus (2016)
4% andere[3]
Oppervlakte 22.072 km²[4]
Inwoners 9.656.000 (2022)[5]
Bijv. naamwoord Israëlisch
Inwoneraanduiding Israëliër/Israëli (m./v.)
Israëlische (v.)
Overige
Volkslied Hatikwa (De hoop)
Munteenheid Nieuwe Israëlische sjekel (NIS) (ILS)
UTC +2 (zomers: +3)
Nationale feestdag 14 mei 1948, Onafhankelijkheidsdag
Web | Code | Tel. .il | ISR | 972
Voorgaande staten
Mandaatgebied Palestina Mandaatgebied Palestina1948 (Arabisch-Israëlische Oorlog van 1948)
Detailkaart
Kaart van Israël
Portaal  Portaalicoon   Israël
Portaal  Portaalpictogram  Landen & Volken
Close

In het land Kanaän vormden zich al tijdens de ijzertijd de Israëlitische koninkrijken Israël en Juda, maar de moderne Israëlische geschiedenis begint in de twintigste eeuw, waarin de Balfour-verklaring een cruciale rol speelde. Het Brits Mandaat Palestina, dat op zijn beurt is ontstaan na de opsplitsing van het Ottomaanse Rijk in 1920, werd in 1947 door de Verenigde Naties verdeeld in een onafhankelijke Joodse en een onafhankelijke Arabische staat, met een aparte status voor Jeruzalem. Het verdelingsplan, omarmd door joodse leiders maar afgewezen door de Arabieren, leidde tot de Arabisch-Israëlische Oorlog van 1948. De onafhankelijke staat Israël werd ondertussen, in mei 1948, uitgeroepen en een jaar later met Resolutie 273 toegelaten tot het lidmaatschap van de Verenigde Naties. De Joodse Autonome Oblast is de enige autonome oblast in Rusland[6] en op Israël na het enige gebied ter wereld met een officiële Joodse status.[7]

Sinds zijn oprichting in 1948 is de staat Israël verwikkeld in een Arabisch-Israëlisch conflict over het grondgebied van Palestina. Na de oorlog van 1948/1949 veroverde Israël in 1967 tijdens de Zesdaagse Oorlog het overige gebied van Palestina en vocht in 1973 de Jom Kipoeroorlog waarin Israël meerdere gebieden veroverde. Dit alles leidde tot grote spanning met de Palestijnse bevolking, wat tijdens de Eerste en Tweede Intifada tot uitbarsting kwam. Sinds 1967 worden de Westelijke Jordaanoever, Oost-Jeruzalem, de Gazastrook en de Syrische Golanhoogten door Israël bezet.

Israël is een representatieve democratie[8] met een parlementair stelsel, evenredige vertegenwoordiging en algemeen kiesrecht.[9] Het verschil in behandeling van de bevolking in de door Israël bezette gebieden ten opzichte van Joodse inwoners van het land, wordt door de Verenigde Naties echter als apartheid benoemd.[10]

Het land had in 2017 de hoogste levensstandaard in het Midden-Oosten.[11] De levensverwachting behoorde in 2016 tot de hoogste in de wereld.[12] Israël is een hoogontwikkelde economie en lid van de OESO en een groot aantal intergouvernementele organisaties.