Dit is een lijst van Rooms-Duitse koningen en keizers, de heersers van het Heilige Roomse Rijk (962-1806).

De titel van Roomse keizer (eigenlijk: "keizer der Romeinen", Latijn: Imperator Romanorum) ontstond in het jaar 800 toen de paus Karel de Grote tot keizer kroonde, waarbij deze zich met de translatio imperii beschouwde als opvolger van het Romeinse imperium. De keizerskroon werd tot 925 gedragen door de koningen van Italië, die vaak ook koning van Duitsland waren. Met betrekking tot de koningsverkiezing van Hendrik de Vogelaar (919-936) werd voor het eerst gesproken over het regnum Teutonicorum, het koninkrijk van de Teutonen of Duitsers, een teken dat een gebied los begon te worden gezien van de heerser. Het Heilige Roomse Rijk was echter groter dan het Duitse Rijk. Waar het laatste bestond uit het koninkrijk van de Duitsers – waaronder toen ook Oostenrijk, Bohemen en het latere Zwitserland – bestond het Heilige Roomse Rijk ook nog uit de koninkrijken Bourgondië, Italië en de wereldlijke heerschappij over Rome.

Sinds 962 werd de keizerskroon steeds gedragen door de Duitse koning (Rooms-koning). Voor de nummering van de Duitse koningen wordt ook de nummering van de keizers gebruikt; echter hebben sommige Rooms-koningen zich nooit door de paus tot keizer laten kronen. De niet-officiële benaming Rooms-Duitse koning/keizer/heerser is geïntroduceerd in de 19e-eeuwse geschiedschrijving om een onderscheid te kunnen maken met de Romeinse koningen (Romeins Koninkrijk, ca. 750–509 v.Chr.) en Romeinse keizers (Romeinse Keizerrijk, 27 v.Chr.–476/1453 n.Chr.) in de Oudheid enerzijds en de moderne Duitse keizers (Duitse Keizerrijk, 1871–1918) anderzijds.

Het Heilige Roomse Rijk heeft bestaan tot 1806, toen de (door keurvorsten gekozen) keizer Frans II, onder druk van Napoleon afstand deed van de kroon. Twee jaar eerder had hij zich als Frans I tot (erfelijk) keizer van Oostenrijk laten kronen.

Voor "Romeinse keizers" in de Frankische rijken (800-925), zie ook Lijst van Frankische koningen en keizers.

Frankische koningen en keizers van het Roomse Rijk (800-840)

Opmerking: tegenkoningen zijn schuingedrukt weergegeven.

Meer informatie Naam, Koning ...
NaamKoningKeizerTevensKoningskroning
Keizerskroning
Karolingische Huis
Karel I de Grote768-814800-814hertog van Beierenkoningsopvolging van zijn vader
keizerskroning 25 december te Rome door paus Leo III
Lodewijk I de Vrome814-840816-840hertog van Beierenkoningsopvolging van zijn vader
keizerskroning te Reims door paus Stefanus IV
Sluiten

Oost-Frankische koningen en keizers van het Roomse Rijk (843-911)

Meer informatie Naam, Koning ...
NaamKoningKeizerTevensKoningskroning
Keizerskroning
Karolingische Huis
Lodewijk II de Duitser843-875hertog van Beierenkoningsopvolging van zijn vader
geen keizer
Karloman van Beieren876-880hertog van Beieren
koning van Italië
koningsopvolging van zijn vader
geen keizer
Lodewijk III de Jonge880-882hertog van Beieren

koningsopvolging van zijn broer
geen keizer

Karel III de Dikke882-887881-887hertog van Beierenkoningsopvolging van zijn broer
keizerskroning 12 februari te Rome door paus Johannes VIII
Arnulf van Karinthië887-899896-899hertog van Beierenkoningsstaatsgreep
keizerskroning door paus Formosus
neef, onechte zoon van Karloman
Zwentibold899-900koning van Lotharingenkoningsopvolging te Forchheim
geen keizer, onechte zoon van Arnulf
Lodewijk IV het Kind900-911koningsbenoeming 4 februari te Forchheim
geen keizer, halfbroer, zoon van Arnulf
Sluiten

Duitse koningen en keizers van het Roomse Rijk (911-962)

Meer informatie Naam, Koning ...
NaamKoningKeizerTevensKoningskroning
Keizerskroning
Huis Konradijnen
Koenraad I911-918hertog van Frankenlandkoningsverkiezing te Forchheim
geen keizer
Huis Liudolfingen (Ottonen)
Hendrik I de Vogelaar919-936hertog van Saksenkoningsverkiezing in mei te Fritzlar
geen keizer
Otto I de Grote936-973962-973hertog van Saksenkoningsverheffing te Aken
keizerskroning 2 februari te Rome door paus Johannes XII, zoon
Sluiten

Duitse koningen en keizers van het Heilige Roomse Rijk (962-1806)

Meer informatie Naam, (Mede-)Koning ...
Naam(Mede-)Koning(Mede-)KeizerTevensKoningskroning
keizerskroning
Huis Liudolfingen (Ottonen)
Otto I de Grote936-973962-973hertog van Saksenkoningsverheffing te Aken
keizerskroning 2 februari te Rome door paus Johannes XII
Otto II de Rode962/
973-983
967/
973-983
hertog van Saksenkoningskroning te Aken
keizerskroning te Rome door paus Johannes XII, zoon
Keizerin Theophanu
982-994

982-994
keizerin-gemalin, later regentes voor Otto III
Otto III983-1002996-1002koningskroning te Aken
keizerskroning te Rome door paus Gregorius V, zoon
Hendrik II de Heilige1002-10241014-1024hertog van Beierenkoningskroning te Mainz
keizerskroning te Rome door paus Benedictus VIII, achterneef
Salische Huis
Koenraad II de Saliër1024-10391027-1039hertog van Beieren
koning van Bourgondië
koningskroning te Mainz
keizerskroning te Rome door paus Johannes XIX
Hendrik III1028-1039/
1039-1056
1046-1056hertog van Beieren, Zwaben en Karinthië
koning van Bourgondië
koningskroning te Aken
keizerskroning te Rome door paus Clemens II, zoon
Hendrik IV1056-11051084-1105hertog van Beierenkoningskroning te Aken
keizerskroning te Rome door tegenpaus Clemens III, zoon, afgezet door zijn zoon Hendrik V
Rudolf van Rheinfelden1077-1080hertog van Zwabentegenkoningskroning te Mainz
geen keizer, schoonbroer
Herman van Salm1081-1086tegenkoning gewijd te Goslar
geen keizer
Koenraad van Franken1087-1098/hertog van Neder-Lotharingenmedekoningskroning te Milaan
geen keizer, zoon van Hendrik IV, afgezet door zijn vader
Hendrik V1098-1105/
1105-1125
1111-1125hertog van Beierenkoningskroning te Aken
keizerskroning te Rome door paus Paschalis II, zoon van Hendrik IV
Huis Supplinburg
Lotharius III van Supplinburg1125-11371133-1137hertog van Saksenkoningskroning te Aken en Monza
keizerskroning te Rome door paus Innocentius II
Huis Hohenstaufen (Zwaben)
Koenraad III1127-1135/
1138-1152
hertog van Zwabentegenkoningsverkiezing te Neurenberg
koningskroning te Aken
geen keizer, kleinzoon van Hendrik IV
Hendrik Berengarius1147-1150/medekoningskroning te Aken
geen keizer, zoon
Frederik I Barbarossa1152-11901155-1190hertog van Zwabenkoningskroning te Aken en Arles
keizerskroning 11 juni te Rome door paus Adrianus IV, neef
Hendrik VI1169-1190/
1190-1197
1191-1197koning van Sicilië, Napelskoningskroning te Aken
keizerskroning 14 april te Rome door paus Celestinus III, zoon
Filips van Zwaben1198-1208hertog van hertog van Zwabenkoningskroning te Aken en Mainz
geen keizer, broer
Huis Welfen
Otto IV1198/1208-12181209-1218hertog van Zwabenkoningskroning te Aken
keizerskroning 4 oktober te Rome door paus Innocentius III
Huis Hohenstaufen (Zwaben)
Frederik II1212-12501220-1250koning van Sicilië, koning van Jeruzalemkoningskroning te Aken en Mainz
keizerskroning te Rome door paus Innocentius III, zoon van Hendrik VI
Hendrik (VII)1222-1235/koning van Sicilië, hertog van Zwabenkoningskroning te Aken
geen keizer, zoon
Koenraad IV1237-1250/
1250-1254
1250-1254hertog van Zwaben
koning van Sicilië, Napels en Jeruzalem
koningsverkiezing te Wenen
nooit tot keizer gekroond, broer
Hendrik Raspe1246-1247hertog van Zwaben en landgraaf van Thüringentegenkoningsverkiezing te Veitshöchheim
geen keizer
Huis Holland
Willem van Holland1248-1254/
1254-1256
graaf van Hollandkoningskroning te Aken (1248)
geen keizer
Huis Plantagenet
Richard van Cornwall1257-1272koningskroning te Aken
geen keizer
Alfons1257-1280koning van Castilië en Leóntegenkoningsverkiezing
geen keizer
Huis Habsburg
Rudolf I1273-1291hertog van Oostenrijkkoningskroning te Aken
geen keizer, petekind van Frederik II
Huis Nassau
Adolf I van Nassau1291-1298graaf van Nassau en landgraaf van Thüringenkoningskroning te Aken
geen keizer, gesneuveld
Huis Habsburg
Albrecht I van Oostenrijk1298-1308hertog van Oostenrijk en Stiermarken en landgraaf van Thuringenkoningskroning te Aken
geen keizer, zoon van Rudolf I, vermoord
Huis Luxemburg
Hendrik VII1308-13131312-1313graaf van Luxemburgkoningskroning te Aken
keizerskroning te Rome door paus Clemens V
Huis Wittelsbach
Lodewijk IV de Beier1314-13471328-1347hertog van Beierenkoningskroning te Aken
keizerskroning te Rome door Sciarra Colonna, kleinzoon van Rudolf I
Frederik1314-1330hertog van Oostenrijk en Stiermarkentegenkoningskroning te Bonn
geen keizer, neef van Lodewijk IV, zoon van Albrecht I
Huis Luxemburg
Karel IV1346-1347/
1347-1378
1355-1378markgraaf van Moravië en graaf van Luxemburg
koning van Bohemen
medekoningskroning te Bonn
koningskroning te Aken
keizerskroning te Rome door paus Innocentius VI, kleinzoon van Hendrik VII
Gunther1349-1349graaf van Schwarzburgtegenkoningsverkiezing te Frankfort
geen keizer
Wenceslaus van Bohemen1378-1400hertog van Luxemburg en keurvorst van Brandenburg
koning van Bohemen
koningskroning te Aken
geen keizer, zoon van Karel IV, afgezet
Huis Wittelsbach
Ruprecht van de Palts1400-1410keurvorst van de Paltskoningskroning te Keulen
geen keizer
Huis Luxemburg
Jobst1410-1411markgraaf van Moravië en keurvorst van Brandenburgkoningsverkiezing
geen keizer, neef van Wenceslaus
Sigismund van Luxemburg1411-14371433-1437hertog van Luxemburg en keurvorst van Brandenburg
koning van Hongarije en Bohemen
koningskroning te Aken
keizerskroning te Rome door paus Eugenius IV, jongere broer van Wenceslaus
Huis Habsburg
Albrecht II van Habsburg1438-1439hertog van Oostenrijk en Luxemburg
koning van Bohemen en Hongarije
koningsverkiezing te Frankfort
geen keizer, schoonzoon
Frederik III1440-14931452-1493aartshertog van Oostenrijk en hertog van Karinthiëkoningskroning te Aken
keizerskroning te Rome door paus Nicolaas V, achterneef
Maximiliaan I1486-1493/
1493-1519
1508-1519aartshertog van Oostenrijkkoningskroning te Aken
keizerskroning door paus Julius II, zoon
Karel V1519-15561530-1556aartshertog van Oostenrijk
koning van Spanje
koningskroning te Aken
keizerskroning te Bologna door paus Clemens VII, kleinzoon
Ferdinand I1531-1556/
1556-1564
1556-1564aartshertog van Oostenrijk
koning van Bohemen en Hongarije
koningskroning te Aken
keizersverkiezing te Frankfort, broer
Maximiliaan II1562-1564/
1564-1576
1564-1576aartshertog van Oostenrijk
koning van Bohemen en Hongarije
koningskroning te Frankfort
keizersopvolging van zijn vader
Rudolf II1575-1576/
1576-1612
1576-1612aartshertog van Oostenrijk
koning van Bohemen en Hongarije
koningskroning te Regensburg
keizersopvolging van zijn vader
Matthias1612-16191612-1619aartshertog van Oostenrijk
koning van Hongarije en Bohemen
konings- en keizerskroning te Frankfort, broer
Ferdinand II1619-16371619-1637aartshertog van Oostenrijk
koning van Bohemen en Hongarije
konings- en keizerskroning te Frankfort, neef, via broer van Maximiliaan II
Ferdinand III1636-1637/
1637-1657
1637-1657aartshertog van Oostenrijk
koning van Hongarije en Bohemen
Koningskroning te Regensburg
keizersopvolging van zijn vader
Ferdinand IV1653-1654/medekoning van Bohemen en Hongarijemedekoningskroning te Regensburg
geen keizer, zoon
Leopold I1658-17051658-1705aartshertog van Oostenrijk
koning van Bohemen en Hongarije
konings- en keizerskroning te Frankfort, broer
Jozef I1705-17111705-1711aartshertog van Oostenrijk
koning van Bohemen, Hongarije en Sardinië
konings- en keizerskroning te Augsburg, zoon
Karel VI1711-17401711-1740aartshertog van Oostenrijk en hertog van Luxemburg en Parma
koning van Bohemen, Hongarije, Sardinië, Sicilië en Napels
konings- en keizerskroning te Frankfort, broer
interregnum
Huis Wittelsbach
Karel VII1742-17451742-1745keurvorst van Beierenkonings- en keizerskroning 12 februari te Frankfort, schoonzoon van Jozef I
Huis Habsburg-Lotharingen
Frans I Stefan1745-17651745-1765hertog van Lotharingen en Bar en groothertog van Toscanekonings- en keizerskroning 13 september te Frankfort, schoonzoon van Karel VI
Jozef II1765-17901765-1790hertog van Luxemburg
koning van Bohemen en Hongarije
koningskroning te Frankfort
keizersopvolging van zijn vader
Leopold II1790-17921790-1792groothertog van Toscane en hertog van Luxemburg
koning van Bohemen en Hongarije
konings- en keizerskroning te Frankfort, broer
Frans II1792-18061792-1806hertog van Luxemburg
koning van Bohemen en Hongarije
keizer van Oostenrijk
konings- en keizerskroning te Frankfort, zoon
Sluiten

Wikiwand in your browser!

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.

Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.