Timbre

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Timbre of klankkleur is de eigenschap van een klank waarin tonen van dezelfde toonhoogte zich van elkaar kunnen onderscheiden. Verschillende muziekinstrumenten en stemmen produceren tonen van verschillende klankkleur. Hierdoor is het, met enige oefening, mogelijk het verschil te horen tussen een saxofoon en een trompet in een jazz band, of tussen een fluit en een viool in een orkest. De aanwezigheid van een of meer formanten (resonanties op bepaalde frequenties) draagt in de meeste gevallen hieraan bij. Met nog meer oefening is het verschil tussen bijvoorbeeld verschillende violen te horen. Een Stradivarius klinkt anders dan een nieuw gebouwde viool, maar ook een Stradivarius kan verschillend klinken als deze door verschillende violisten bespeeld wordt. Het timbre verandert ook met het verloop van de tijd. Ook verschillende stemmen van mensen onderscheiden zich in klank van elkaar. Zo is er een verschil tussen een coloratuursopraan en een 'gewone' sopraan, al zingen ze dezelfde aria. Ook bij spreekstemmen wordt van timbre gesproken.

Hoewel de term klankkleur wordt gebruikt als synoniem voor timbre, worden kleuren uit het optische spectrum gewoonlijk niet verbonden aan bepaalde klanken. Vaker wordt het geluid van een instrument beschreven als "warm" of "scherp" of andere termen, waarbij het verband met aanraking groter is dan met zicht. Mensen met synesthesie zien echter wel soms kleuren wanneer ze speciale klanken horen.

De natuurkundige eigenschappen van geluid met betrekking tot timbre worden beschreven door spectrum en de omhullende (Engels: envelope).