Krabpulsar
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedia
De Krabpulsar (PSR B0531+21) is een relatief jonge neutronenster. De ster is de centrale ster in de Krabnevel, een supernovarest van de supernova SN 1054 die in het jaar 1054 A.D. al door wetenschappers werd geregistreerd.
Krabpulsar | ||||
---|---|---|---|---|
De Krabnevel met daarin de Krabpulsar. Deze afbeelding combineert optische data van ruimtetelescoop Hubble in het rood en röntgenstraling beelden van de Chandra X-ray Observatory in het blauw. | ||||
Type | pulsar | |||
Overige aanduidingen | PSR B0531+21, PSR J0534+2200, NP 0532 | |||
Waarnemingsgegevens | ||||
Standaardepoche | J2000 | |||
Rechte klimming | 05u 34m 31,97s | |||
Declinatie | 22° 00′ 52,1″ | |||
Schijnbare helderheid | 16,5 mag | |||
Afstand | 7170 lj | |||
|
De Krabpulsar is een van de weinige pulsars die optisch gedetecteerd is. Dit betekent dat deze in het zichtbaar licht is te observeren, een zeldzaamheid voor pulsars. Deze optische pulsar heeft een diameter van ongeveer 20 kilometer en de straalstromen roteren eens in de 33 milliseconden (nauwkeuriger: 33,4033474094 ms), oftewel 30 keer per seconde. De naar buiten vloeiende relativistische wind van de neutronenster produceert synchrotronstraling, het grootste deel van de straling van de Krabnevel, reikend van radiogolven tot gammastraling. Het meest dynamische punt van de nevel is het punt waar de equatoriale wind van de pulsar op de omgevende nevel botst, waarbij een 'termination shock' ontstaat. De vorm en positie van dit fenomeen verschilt snel en hevig, waarbij de equatoriale winden een geestachtige vorm aannemen, omhoog schieten en feller worden, om daarna weer van de pulsar vandaan te vervagen en in het binnenste van de nevel verdwijnen. De rotatieperiode vertraagt elke dag met 38 nanoseconden door de grote hoeveelheid energie die wordt weggedragen door de sterrenwind van de pulsar.
De Krabnevel wordt vaak als kalibratiebron gebruikt in de röntgenastronomie. Het is een sterke bron van röntgenstraling en de fluxdichtheid en het elektromagnetische spectrum zijn mooi constant, met uitzondering van de pulsar zelf. De pulsar geeft een sterk periodiek signaal af dat gebruikt wordt om de timing van de röntgendetectors te controleren. In de röntgenastronomie worden de termen 'crab' en 'millicrab' zelfs gebruikt als eenheden van fluxdichtheid. Er zijn maar heel weinig röntgenbronnen die meer dan 1 crab produceren.