<span class="mw-page-title-main">Markies de Sade</span>

Markies de Sade

<p><b>Donatien Alphonse François de Sade</b> (<a href="/nl/Parijs" title="Parijs" class="wl">Parijs</a>, <a href="/nl/2_juni" title="2 juni" class="wl">2 juni</a> <a href="/nl/1740" title="1740" class="wl">1740</a> – <a href="/nl/Saint-Maurice_(Val-de-Marne)" title="Saint-Maurice (Val-de-Marne)" class="wl">Charenton-Saint-Maurice</a>, <a href="/nl/2_december" title="2 december" class="wl">2 december</a> <a href="/nl/1814" title="1814" class="wl">1814</a>), bekend als <b>Markies de Sade</b>, was een <a href="/nl/Frankrijk" title="Frankrijk" class="wl">Franse</a> <a href="/nl/Auteur" title="Auteur" class="wl">schrijver</a>, <a href="/nl/Essay" title="Essay" class="wl">essayist</a> en <a href="/nl/Filosoof" title="Filosoof" class="wl">filosoof</a>. Tijdens zijn leven bracht hij diverse grote werken uit als <i><a href="/nl/Liefde's_misdaden" title="Liefde's misdaden" class="wl">Liefde's misdaden</a> en</i> <i><a href="/nl/Aline_et_Valcour,_ou_le_roman_philosophique" title="Aline et Valcour, ou le roman philosophique" class="wl">Aline et Valcour, ou le roman philosophique</a></i>. Na zijn overlijden zijn andere stukken aan hem toegeschreven waaronder de beroemde <a href="/nl/Libertinisme" title="Libertinisme" class="wl">libertijnse</a> novellen <i><a href="/nl/Justine_of_De_tegenspoed_der_deugdzaamheid" title="Justine of De tegenspoed der deugdzaamheid" class="wl">Justine of De tegenspoed der deugdzaamheid</a> en <a href="/nl/Juliette_of_De_voorspoed_van_de_ondeugd" title="Juliette of De voorspoed van de ondeugd" class="wl">Juliette of De voorspoed van de ondeugd</a>.</i> Hij werd vanwege zijn literaire werk en (latere) deelname aan de <a href="/nl/Franse_Revolutie" title="Franse Revolutie" class="wl">Franse Revolutie</a> vrijwel voortdurend belaagd. Zijn stukken bevatten ongemakkelijke en harde kritiek op de macht (de adel waar hij toe behoorde) verpakt in spraakmakende humor over de praktijken van grof machtsmisbruik (door de adel, politiek, rechters en religieuze leiders) waarin hij speciale aandacht vestigde op het seksuele daarvan. <a href="/nl/Lodewijk_XV_van_Frankrijk" title="Lodewijk XV van Frankrijk" class="wl">Koning Lodewijk XV</a> liet hem schaduwen door een politie-inspecteur die persoonlijk aan hem moest rapporteren. In totaal heeft hij zo'n 30 jaar van zijn leven in (verplichte) ballingschap of gevangenschap doorgebracht, is tweemaal tot de dood veroordeeld (maar niet geëxecuteerd) en ten slotte opgesloten in een gesticht. Zijn kinderen zag hij pas toen die twintig waren. Zijn literaire stijl werd door de machthebbers als pornografisch en anti-christelijk weggezet en gecensureerd mede waardoor het woord <a href="/nl/Sadisme" title="Sadisme" class="wl">sadisme</a> aan zijn naam is gekoppeld. Pas sinds 1900 is er serieuze literaire en historische aandacht voor zijn werk en daarmee een groeiende waardering voor de kwaliteit en betekenis daarvan. </p>

<div class='mobile-collapse'><header class="mobile-collapse-header mobile-collapse-btn"><b>Quick facts: Markies de Sade, Algemene informatie, Bijnaam...</b> <span class='arrow'>▼</span></header> <table class="infobox mobile-collapse-element" cellpadding="1" cellspacing="1"> 
<tbody><tr><th class="infobox-kop notheme" style="background-color:#FFFACD;  text-align:center; font-size:120%;" colspan="3">Markies de Sade</th></tr>
<tr>








<td style="text-align:center; padding:3px 0 3px 0;" colspan="3"><span><a href="/nl/Bestand:Marquis_de_Sade_by_Loo.jpg" class="mw-file-description image media-thumb" data-hash="Bestand:Marquis_de_Sade_by_Loo.jpg"><img loading="lazy" alt="Marquis_de_Sade_by_Loo.jpg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Marquis_de_Sade_by_Loo.jpg/266px-Marquis_de_Sade_by_Loo.jpg" decoding="async" data-file-width="500" data-file-height="492" data-file-type="bitmap" height="262" width="266" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Marquis_de_Sade_by_Loo.jpg/399px-Marquis_de_Sade_by_Loo.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/ca/Marquis_de_Sade_by_Loo.jpg 2x"></a></span></td></tr>
<tr>
<td style="text-align:center;" colspan="3"><div style="font-size:90%">Portret van De Sade<br>door <a href="/nl/Karel_Amadeus_Filips_van_Loo" title="Karel Amadeus Filips van Loo" class="wl">Van Loo</a> (1760).</div></td></tr>
<tr>












<th class="infobox-kop notheme" style="background-color:#FFFACD;  text-align:center;" colspan="3">Algemene informatie</th></tr>
<tr>


<th>Bijnaam</th>
<td colspan="2">Monsieur Le Six, The Divine Marquis</td></tr>
<tr>
<th>Volledige naam</th>
<td colspan="2">Donatien Alphonse François de Sade</td></tr>
<tr>
<th>Pseudoniem(en)</th>
<td colspan="2">Marquis de Sade, Louis Sade, Marquis de <a href="/nl/Mazan" title="Mazan" class="wl">Mazan</a>, D.A.F. de Sade, De Sade, Sade</td></tr>
<tr>

<th>Geboren</th>
<td colspan="2"><a href="/nl/2_juni" title="2 juni" class="wl">2 juni</a> <a href="/nl/1740" title="1740" class="wl">1740</a>, <a href="/nl/Parijs" title="Parijs" class="wl">Parijs</a></td></tr>
<tr>
<th>Geboorteplaats</th>
<td colspan="2">Parijs</td></tr>
<tr>
<th>Overleden</th>
<td colspan="2"><a href="/nl/2_december" title="2 december" class="wl">2 december</a> <a href="/nl/1814" title="1814" class="wl">1814</a>, <a href="/nl/Asile_de_Charenton" title="Asile de Charenton" class="wl">Asile de Charenton</a>, <a href="/nl/Saint-Maurice_(Val-de-Marne)" title="Saint-Maurice (Val-de-Marne)" class="wl">Charenton-Saint-Maurice</a></td></tr>
<tr>
<th>Overlijdensplaats</th>
<td colspan="2">Saint-Maurice</td></tr>
<tr>
<th>Land</th>
<td colspan="2"><a href="/nl/Koninkrijk_Frankrijk" title="Koninkrijk Frankrijk" class="wl">Koninkrijk Frankrijk</a></td></tr>
<tr>








<th>Handtekening</th>
<td colspan="2"><span><a href="/nl/Bestand:Firma-D.A.F.-Sade.png" class="mw-file-description image media-thumb" title="Handtekening" data-hash="Bestand:Firma-D.A.F.-Sade.png"><img loading="lazy"alt="Handtekening" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Firma-D.A.F.-Sade.png/128px-Firma-D.A.F.-Sade.png" decoding="async" data-file-width="398" data-file-height="264" data-file-type="bitmap" height="85" width="128" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Firma-D.A.F.-Sade.png/192px-Firma-D.A.F.-Sade.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Firma-D.A.F.-Sade.png/256px-Firma-D.A.F.-Sade.png 2x"></a></span></td></tr>
<tr>











<th class="infobox-kop notheme" style="background-color:#FFFACD; " colspan="3">Werk</th></tr>
<tr>


<th>Jaren actief</th>
<td colspan="2">1778-1813</td></tr>
<tr>
<th>Periode</th>
<td colspan="2"><a href="/nl/Verlichting_(stroming)" title="Verlichting (stroming)" class="wl">Verlichting</a></td></tr>
<tr>
<th><a href="/nl/Literair_genre" title="Literair genre" class="wl">Genre</a></th>
<td colspan="2"><a href="/nl/Erotiek" title="Erotiek" class="wl">Erotiek</a>, <a href="/nl/Pornografie" title="Pornografie" class="wl">pornografisch</a>, sociaal, politiek</td></tr>
<tr>
<th>Stroming</th>
<td colspan="2"><a href="/nl/Libertinisme" title="Libertinisme" class="wl">Libertinisme</a>, <a href="/nl/Franse_literatuur_in_de_18e_eeuw" title="Franse literatuur in de 18e eeuw" class="wl">Franse literatuur in de 18e eeuw</a></td></tr>
<tr>


<th>Bekende werken</th>
<td colspan="2"><i><a href="/nl/De_120_dagen_van_Sodom" title="De 120 dagen van Sodom" class="wl">De 120 dagen van Sodom</a></i>, <i><a href="/nl/Justine_of_De_tegenspoed_der_deugdzaamheid" title="Justine of De tegenspoed der deugdzaamheid" class="wl">Justine of De tegenspoed der deugdzaamheid</a></i>, <i><a href="/nl/Slaapkamergesprekken_of_de_immorele_leermeesters" title="Slaapkamergesprekken of de immorele leermeesters" class="mw-redirect wl">Slaapkamergesprekken of de immorele leermeesters</a></i>, <i><a href="/nl/Juliette_of_De_voorspoed_van_de_ondeugd" title="Juliette of De voorspoed van de ondeugd" class="wl">Juliette of De voorspoed van de ondeugd</a></i>, <i><a href="/nl/Liefde's_misdaden" title="Liefde's misdaden" class="wl">Liefde's misdaden</a></i>, <i><a href="/nl/Gesprek_tussen_een_priester_en_een_stervende" title="Gesprek tussen een priester en een stervende" class="wl">Gesprek tussen een priester en een stervende</a></i></td></tr>
<tr>
<th>Uitgeverij</th>
<td colspan="2">Girouard, Eugène Dühren, Stendhal &amp; Cie., Editions Borderie, <a href="/nl/Walter_Soethoudt" title="Walter Soethoudt" class="wl">Walter Soethoudt</a>, <a href="/nl/Bert_Bakker_(uitgeverij)" title="Bert Bakker (uitgeverij)" class="mw-redirect wl">Bert Bakker</a>, Grove Press, <a href="/nl/Penguin_Classics" title="Penguin Classics" class="mw-redirect wl">Penguin Classics</a>, Arrow Books, <a href="/nl/Oxford_University_Press" title="Oxford University Press" class="wl">Oxford University Press</a></td></tr>
<tr>
































































































































































<th class="infobox-kop notheme" style="background-color:#FFFACD; " colspan="3"></th></tr>
<tr>

<td class="ta-center" colspan="3"><span style="font-family: sans-serif; font-weight: bold; font-size: 85%; cursor: help; color: #555555;">(<span style="border-bottom: 1px dotted #555555;">en</span>) </span><a rel="mw:ExtLink nofollow" href="https://www.imdb.com/name/nm0211381/" class="external text" target="_blank">IMDb-profiel</a></td></tr>
<tr>



























<th class="infobox-kop notheme" style="background-color:#FFFACD; " colspan="3"><a href="/nl/Lijst_van_Franstalige_schrijvers" title="Lijst van Franstalige schrijvers" class="wl">Lijst van Franstalige schrijvers</a></th></tr>
<tr>
<td class="infobox-kop center notheme" style="background-color:#FFFACD; " colspan="3">
<table cellspacing="0" cellpadding="0">
<tbody><tr><td style="vertical-align:middle;"><b>Portaal</b><span>&nbsp;</span> <span class="noviewer"><a href="/nl/Bestand:Portal.svg" class="mw-file-description image wl" title="Portaalicoon"><img loading="lazy"alt="Portaalicoon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/22px-Portal.svg.png" decoding="async" data-file-width="36" data-file-height="32" data-file-type="drawing" height="20" width="22" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/33px-Portal.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/44px-Portal.svg.png 2x"></a></span> <span>&nbsp;</span></td>
<td class="ta-left"><b><a href="/nl/Portaal:Literatuur" title="Portaal:Literatuur" class="wl">Literatuur</a>  </b></td></tr>
</tbody></table></td></tr>


</tbody></table> <footer class='mobile-collapse-footer mobile-collapse-btn'><b>Close</b> <span class='arrow'>▲</span></footer></div>

<figure class="mw-default-size wiki-thumb"><a href="/nl/Bestand:Jean-Baptiste_François_Joseph_de_Sade.jpg" class="mw-file-description image media-thumb" data-hash="Bestand:Jean-Baptiste_François_Joseph_de_Sade.jpg"><img loading="lazy" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Jean-Baptiste_Fran%C3%A7ois_Joseph_de_Sade.jpg/260px-Jean-Baptiste_Fran%C3%A7ois_Joseph_de_Sade.jpg" decoding="async" data-file-width="567" data-file-height="750" data-file-type="bitmap" height="344" width="260" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Jean-Baptiste_Fran%C3%A7ois_Joseph_de_Sade.jpg/390px-Jean-Baptiste_Fran%C3%A7ois_Joseph_de_Sade.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Jean-Baptiste_Fran%C3%A7ois_Joseph_de_Sade.jpg/520px-Jean-Baptiste_Fran%C3%A7ois_Joseph_de_Sade.jpg 2x" alt="Jean-Baptiste_Fran%C3%A7ois_Joseph_de_Sade.jpg"></a><figcaption>Jean-Baptiste François Joseph de Sade (vader van markies de Sade)</figcaption></figure>
<figure class="mw-default-size wiki-thumb"><a href="/nl/Bestand:Cel_van_Markies_de_Sade_Kasteel_van_Vincennes_27-02-2019.jpg" class="mw-file-description image media-thumb" data-hash="Bestand:Cel_van_Markies_de_Sade_Kasteel_van_Vincennes_27-02-2019.jpg"><img loading="lazy" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Cel_van_Markies_de_Sade_Kasteel_van_Vincennes_27-02-2019.jpg/260px-Cel_van_Markies_de_Sade_Kasteel_van_Vincennes_27-02-2019.jpg" decoding="async" data-file-width="6000" data-file-height="4000" data-file-type="bitmap" height="173" width="260" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Cel_van_Markies_de_Sade_Kasteel_van_Vincennes_27-02-2019.jpg/390px-Cel_van_Markies_de_Sade_Kasteel_van_Vincennes_27-02-2019.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Cel_van_Markies_de_Sade_Kasteel_van_Vincennes_27-02-2019.jpg/520px-Cel_van_Markies_de_Sade_Kasteel_van_Vincennes_27-02-2019.jpg 2x" alt="Cel_van_Markies_de_Sade_Kasteel_van_Vincennes_27-02-2019.jpg"></a><figcaption>Cel van de markies in het kasteel van Vincennes</figcaption></figure>
<figure class="mw-default-size wiki-thumb"><a href="/nl/Bestand:Kopie_brief_markies_de_Sade_Kasteel_van_Vincennes_27-02-2019.jpg" class="mw-file-description image media-thumb" data-hash="Bestand:Kopie_brief_markies_de_Sade_Kasteel_van_Vincennes_27-02-2019.jpg"><img loading="lazy" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Kopie_brief_markies_de_Sade_Kasteel_van_Vincennes_27-02-2019.jpg/260px-Kopie_brief_markies_de_Sade_Kasteel_van_Vincennes_27-02-2019.jpg" decoding="async" data-file-width="4800" data-file-height="2700" data-file-type="bitmap" height="146" width="260" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Kopie_brief_markies_de_Sade_Kasteel_van_Vincennes_27-02-2019.jpg/390px-Kopie_brief_markies_de_Sade_Kasteel_van_Vincennes_27-02-2019.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Kopie_brief_markies_de_Sade_Kasteel_van_Vincennes_27-02-2019.jpg/520px-Kopie_brief_markies_de_Sade_Kasteel_van_Vincennes_27-02-2019.jpg 2x" alt="Kopie_brief_markies_de_Sade_Kasteel_van_Vincennes_27-02-2019.jpg"></a><figcaption>Brief aan zijn vrouw tijdens zijn gevangenschap in het kasteel van Vincennes</figcaption></figure>


Donatien Alphonse François de Sade , bekend als Markies de Sade, was een Franse schrijver, essayist en filosoof. Tijdens zijn leven bracht hij diverse grote werken uit als Liefde's misdaden en Aline et Valcour, ou le roman philosophique. Na zijn overlijden zijn andere stukken aan hem toegeschreven waaronder de beroemde libertijnse novellen Justine of De tegenspoed der deugdzaamheid en Juliette of De voorspoed van de ondeugd. Hij werd vanwege zijn literaire werk en deelname aan de Franse Revolutie vrijwel voortdurend belaagd. Zijn stukken bevatten ongemakkelijke en harde kritiek op de macht verpakt in spraakmakende humor over de praktijken van grof machtsmisbruik waarin hij speciale aandacht vestigde op het seksuele daarvan. Koning Lodewijk XV liet hem schaduwen door een politie-inspecteur die persoonlijk aan hem moest rapporteren. In totaal heeft hij zo'n 30 jaar van zijn leven in ballingschap of gevangenschap doorgebracht, is tweemaal tot de dood veroordeeld en ten slotte opgesloten in een gesticht. Zijn kinderen zag hij pas toen die twintig waren. Zijn literaire stijl werd door de machthebbers als pornografisch en anti-christelijk weggezet en gecensureerd mede waardoor het woord sadisme aan zijn naam is gekoppeld. Pas sinds 1900 is er serieuze literaire en historische aandacht voor zijn werk en daarmee een groeiende waardering voor de kwaliteit en betekenis daarvan.  